Φρειδερίκος “Φριτς” Έρτερ (1869-1935)
By aixmi
Μια σύντομη βιογραφία του Γερμανού αναρχικού Φριτς Έρτερ.
O Φριτς Έρτερ γεννήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 1869 στο Στράουμπινγκ, στην Κάτω Βαυαρία, στη Γερμανία. Ο αδελφός του Ιωσήφ, “Ζεπ”, γεννήθηκε τον επόμενο χρόνο. Ως έφηβος ο Φριτς μετακόμισε με την οικογένειά του στο Φιρθ όπου εκπαιδεύτηκε να γίνει λιθογράφος. Τόσο ο ίδιος όσο και ο Ζεπ ενθουσιάστηκαν από τις ιδέες του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, προσχωρώντας σε αυτό το 1887.
Αμφότερα τα αδέρφια συνδέθηκαν με την αριστερή πτέρυγα του Κόμματος οργανωνόμενοι κατά κύριο λόγο εντός των οργανώσεων νεολαίας. Μετά τις απελάσεις των στοιχείων αυτών οι Έρτερ έφυγαν το 1890 και εντάχθηκαν στο αναρχικό κίνημα.
Αμφότεροι οι Έρτερ συμμετείχαν στη λαθραία αναρχική φιλολογία συμπεριλαμβανομένης της εφημερίδας Autonomie πέραν των συνόρων. Ο Ζεπ έπρεπε να φύγει στις ΗΠΑ το 1892.
Το Δεκέμβριο του 1892 αμφότερα τα αδέλφια (ο Ζεπ είχε ως τώρα επιστρέψει) συνελήφθησαν για την παροχή “στασιαστικών ομιλιών” σε μια συνάντηση ανέργων στο Μάιντς. Στις 25 Οκτωβρίου 1893 ο Ζεπ καταδικάστηκε σε 8 χρόνια φυλάκιση και ο Φριτς σε 1 έτος. Ο Φριτς αρρώστησε στη φυλακή και πέρασε την επόμενη δεκαετία σε κακή κατάσταση υγείας.
Αμφότερα τα αδέρφια συμμετείχαν στην Anarchistischen Föderation Deutschlands (Γερμανική Αναρχική Ομοσπονδία) που ιδρύθηκε το 1903 και συνέβαλε στην εφημερίδα Der Freie Arbeiter(Ελεύθερος Εργάτης).
Ακολούθως των κατηγοριών για υπεξαίρεση κεφαλαίων από την Der Freie Arbeiter ο Ζεπ άφησε το κίνημα το 1908 και έγινε εκ νέου μέλος των Σοσιαλδημοκρατών το 1913, κινούμενος τελικά προς το Ναζιστικό Κόμμα και γινόμενος ένας από τους βουλευτές του στη βόρεια Γερμανία. Πέθανε το 1928. Ο Φριτς, από την άλλη πλευρά, παρέμεινε αναρχικός σε όλη τη ζωή του.
Ο Έρτερ πήρε διεθνιστική θέση για το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1918/1919 συμμετείχε στις δραστηριότητες των Εργατικών και Στρατιωτικών Συμβουλίων στο Φιρθ. Το 1919 εντάχθηκε στη FAUD και απέκτησε επιρροή μέσα σε αυτή. Διετέλεσε συντάκτης της εφημερίδας της FAUD Der Syndikalist. Ήταν ο κύριος υπερασπιστής του δόγματος της παθητικής αντίστασης εντός της FAUD. Πρότεινε τη Γενική Απεργία, τα μποϋκοτάζ και την παθητική αντίσταση ως μέσα επιλογής και είπε ότι η βία της άρχουσας τάξης δεν θα πρέπει να απαντηθεί με βία. Δεν είδε τη μη-βία ως απόλυτη αλλά συμβούλευσε ότι θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί σε πρώτη φάση. Αυτή η καταστροφική θεωρία βρήκε αντιρρήσεις εντός και εκτός της FAUD από άλλους αναρχικούς, πολλοί από τους οποίους είχαν εμπλακεί σε ένοπλες εξεγέρσεις από το 1918 και μετά. Ο Έρτερ τεκμηρίωνε την υπεράσπιση της παθητικής αντίστασης με εκστρατίες ομιλιών και ένα φυλλάδιο, Βία ή Μη-Βία, που δημοσιεύθηκε το 1920.
Είχε στενές φιλίες με τον αναρχικό Γκουστάβ Λαντάουερ, το θεατρικό συγγραφέα Ερνστ Τόλερ και τον Έριχ Μίζαμ (όλοι συντελεστές της δημοκρατίας των εργατικών και Στρατιωτικών Συμβουλίων του Μονάχου). Είχε πει ότι είχε προστατεύσει τον Έριχ Μίζαμ το 1924 ύστερα από την απελευθέρωσή του από τη φυλακή και υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ, ο Ινδός ποιητής τον επισκέφθηκε στο Φιρθ το 1926 (ο φίλος του Λαντάουερ είχε μεταφράσει νωρίτερα Ταγκόρ στα Γερμανικά). Στη δεκαετία του 1920 ο Φριτς ξεκίνησε ένα βιβλιοπωλείο και δανειστική βιβλιοθήκη στο Φιρθ.
Το 1935 ο Φριτς συνελήφθη από τα SA (Ναζιστικά τάγματα εφόδου) και τέθηκε υπό κράτηση. Μετά την ανάκριση του πέθανε μία εβδομάδα αργότερα στο νοσοκομείο στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Ζάξενχαουζεν, προφανώς από πνευμονία, στις 19 Σεπτεμβρίου.
Nick Heath
Πηγές: Άρθρο για τον Έρτερ: www.syndikalismusforschung.info/fritzoerter.htm
Andreas Müller – Die Anarchisten in Mühlheim-Styrum nach dem Sozialistengesetz at
http://www.anarchismus.at/txt5/muehlheim.htm
Andreas Müller – Die Anarchisten in Mühlheim-Styrum nach dem Sozialistengesetz at
http://www.anarchismus.at/txt5/muehlheim.htm