Όσκαρ Νήμπυ

Ο Oscar William Neebe (12 Ιουλίου 1850 -22 Απριλίου 1916) ήταν ένας δραστήριος αναρχικός αγωνιστής και ένας από τους κατηγορούμενους στη δίκη για τη βόμβα στην πλατεία Haymarket.
Γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1850 στη Νέα Υόρκη από γερμανούς μετανάστες που ανήκαν στους Γάλλους Ουγενότους (Huguenot¹) με καταγωγή από το Κάσελ της Γερμανίας. Είχε δύο αδέρφια, τον Conrad Neebe, που μετακόμισε στη Βοστώνη και τον Louis Neebe, που μετακόμισε στο Σικάγο. Η οικογένεια πήγε πίσω στην Hesse ώστε τα παιδιά να μορφωθούν στη Γερμανία. Επέστρεψαν στις ΗΠΑ το 1864. Ο Νήμπυ εργάστηκε για κάποιο διάστημα κατασκευάζοντας χρυσά και ασημένια φύλλα στο Μπρούκλιν, αλλά παραιτήθηκε για λόγους υγείας.
Το 1866 μετακόμισε στο Σικάγο, όπου πέρασε δύσκολες στιγμές, ώσπου τελικά προσελήφθη ως σερβιτόρος σε ένα σαλούν. Στο σαλούν σύχναζαν εργάτες από το κοντινό εργοτάξιο του McCormick, και εκεί βίωσε τους μόχθους τους, αλλά και το πώς τους εκμεταλλεύονταν. Έμαθε επίσης για το κίνημα του 8ωρου. Το 1868, ξεκίνησε να δουλεύει ως μάγειρας σε πλοία που μετέφεραν σίδηρο στις Μεγάλες Λίμνες. Αλλά, σύντομα, παραιτήθηκε και επέστρεψε στη Νέα Υόρκη. Εκεί έκανε πρακτική στους χρωματισμούς και αργότερα εργάστηκε στην παρασκευή κουτιών για γάλα και λάδι. Έμενε σε εργατικές κατοικίες. Το 1871 άκουσε τον πρώτο λόγο από ένα μέλος του κομμουνιστικού κόμματος. Το 1873 μετακόμισε με την οικογένειά του πίσω στο Σικάγο. Δούλεψε σε ένα εργοστάσιο κατασκευών, αλλά απολύθηκε επειδή τόλμησε να υπερασπιστεί τους συναδέλφους του. Την ίδια χρονιά γράφτηκε στο κομμουνιστικό κόμμα. Ο Neebe για τα επόμενα δύο χρόνια ήταν βασικά άνεργος. Το 1881, αυτός και ο αδερφός του Louis άνοιξαν μια επιχείρηση ζύμης.
«Δούλεψα σε ένα εργοστάσιο που έφτιαχναν κουτιά λαδιού και τσαγιού. Αυτό ήταν το πρώτο μέρος που είδα να δουλεύουν παιδιά 8 με 12 ετών σαν σκλάβοι, εργαζόμενα στις μηχανές. Σχεδόν κάθε μέρα συνέβαινε να κοπεί ένα δάχτυλο ή ένα χέρι, αλλά δεν τους ένοιαζε, τους πλήρωναν και τους έστελναν σπίτι, καθώς άλλα παιδιά θα έπαιρναν τη σειρά τους. Πίστευα ότι απ’ αυτά τα παιδιά που δούλευαν σε εργοστάσια τα τελευταία 20 χρόνια έμειναν πιο πολλοί ανάπηροι απ’ ότι τον πόλεμο στο Νότο, και τα κομμένα δάχτυλα και τα ακρωτηριασμένα κορμιά έφερναν χρυσό στα μονοπώλια και τους κατασκευαστές. Πόσο συχνά ο ιδρώτας ενός φτωχού άνδρα ή παιδιού πλήρωνε το μεταξωτό φόρεμα κάποιας κυρίας που γυρνούσε μ’ αυτούς τους ανθρώπους, που το μόνο που ήθελαν ήταν «να διασκεδάζουν και να περνάνε καλά;».²
Με αφορμή τις επισκέψεις του σε φούρνους και ζυθοποιίες ο Neebe άρχισε να ενδιαφέρεται για το γνωστό ως εργατικό κίνημα. Έγινε, επίσης, διευθυντής γραφείου για την Arbeiter-Zeitung, μια γερμανόφωνη εργατική εφημερίδα που εξέδιδαν ο Αύγουστος Σπις³ και ο Μάικλ Σβαμπ.
Η εξέγερση στο Haymarket και η δίκη
Την 1η Μαΐου 1886 μια απεργία άρχισε σε όλες σχεδόν τις ΗΠΑ για τη διεκδίκηση του 8ωρου. Τις επόμενες ημέρες, περίπου 340.000 άνδρες και γυναίκες αποσύρθηκαν από τους χώρους δουλειάς. Πάνω από το ένα τέταρτο αυτών ήταν από το Σικάγο και οι εργοδότες ήταν τόσο σοκαρισμένοι από αυτή την επίδειξη ενότητας στην πόλη, που υποχώρησαν αμέσως και συμφώνησαν για λιγότερες ώρες εργασίας.
Η καμπάνια για το 8ωρο είχε οργανωθεί από την IWΜΑ (International Workingmen’s Association).⁴ Στις 3 Μάη, η IWPA⁵ του Σικάγο διοργάνωσε μια συγκέντρωση έξω από το εργοτάξιο του McCormick, όπου απεργούσαν 1.400 εργάτες. Ενώθηκαν μαζί τους και άλλοι 6.000 εργάτες που δούλευαν στην ξυλεία, οι οποίοι επίσης απεργούσαν. Ενώ ο Αύγουστος Σπις, ένας από τους ηγέτες της IWPA έβγαζε ένα λόγο, οι μπάτσοι επενέβησαν και άνοιξαν πυρ στο πλήθος, σκοτώνοντας τέσσερις εργάτες.
Την επόμενη μέρα ο Αύγουστος Σπις, εκδότης της Arbeiter-Zeitung, δημοσίευσε ένα φυλλάδιο στα αγγλικά και τα γερμανικά με τίτλο: «Εκδίκηση! Εργάτες στα Όπλα!» Μεταξύ άλλων, έγραφε: «Σκότωσαν φτωχούς ταλαιπωρημένους ανθρώπους επειδή, όπως κι εσείς, είχαν το κουράγιο να δείξουν ανυπακοή στην ανώτατη βούληση των αφεντικών σας. Τους σκότωσαν για να δείξουν σ’ εσάς τους «Ελεύθερους Αμερικανούς Πολίτες» ότι πρέπει να είστε ικανοποιημένοι με ό,τι καταδέχονται να σας δώσουν, ή θα πεθάνετε. Αν είστε άνδρες, αν είστε οι γιοι των μεγάλων προγόνων σας, που έχυσαν το αίμα τους για να σας απελευθερώσουν, τότε θα σηκωθείτε με τη δύναμη του Ηρακλή και θα καταστρέψετε το ειδεχθές τέρας που πάει να σας καταστρέψει. Στα όπλα σας καλούμε, στα όπλα». Ο Σπις, επίσης, δημοσίευσε ένα δεύτερο φυλλάδιο όπου καλούσε σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην πλατεία Haymarket εκείνο το βράδυ.
Στις 4 Μάη, πάνω από 3.000 άτομα εμφανίστηκαν στη συγκέντρωση στη Haymarket. Οι λόγοι εκφωνήθηκαν από τους Αύγουστο Σπις, Άλμπερτ Πάρσονς και Σάμουελ Φήλντεν. Στις 10 το πρωί ο αστυνόμος Τζων Μπόνφιλντ και 180 άλλοι μπάτσοι έφτασαν στο σημείο. Ο Μπόνφιλντ έλεγε στο πλήθος να «διαλυθεί αμέσως και ειρηνικά» όταν κάποιος πέταξε μια βόμβα στους μπάτσους από ένα στενό που οδηγούσε στην πλατεία. Εξερράγη σκοτώνοντας 8 άτομα και τραυματίζοντας άλλα 67. Οι μπάτσοι τότε επιτέθηκαν αμέσως στο πλήθος. Σκοτώθηκε άγνωστος αριθμός ανθρώπων (ποτέ δεν αποκαλύφθηκε ο ακριβής αριθμός) και πάνω από 200 τραυματίστηκαν σοβαρά.
Αρκετοί άνθρωποι αναγνώρισαν τον Ρούντολφ Σνάουμπελτ σαν τον άνθρωπο που πέταξε τη βόμβα. Συνελήφθη αλλά αργότερα αφέθηκε χωρίς κατηγορίες. Μετέπειτα κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι ο Σνάουμπελτ ήταν πράκτορας (agent provocateur) πληρωμένος από τις αρχές. Μετά την απελευθέρωση του Σνάουμπελτ, η αστυνομία συνέλαβε τους Σάμουελ Φήλντεν, άγγλο, και έξι γερμανούς μετανάστες, τους Νήμπυ, Αύγουστο Σπις, Άντολφ Φίσερ, Λούις Λινγκ, Τζορτζ Ένγκελ, και Μάικλ Σβαμπ. Η αστυνομία, επίσης, έψαχνε τον Άλμπερτ Πάρσονς, τον ηγέτη της IWPA στο Σικάγο, αλλά αυτός κρύφτηκε και κατάφερε να διαφύγει τη σύλληψη. Πάντως, το πρωί της δίκης, ο Πάρσονς εμφανίστηκε στο δικαστήριο για να υπερασπιστεί τους συντρόφους του.
Ο Νήμπυ δεν ήταν παρών στην πλατεία Haymarket την ημέρα της συγκέντρωσης και της επακόλουθης βομβιστικής επίθεσης, και δήλωσε ότι δεν ήξερε καν τι είχε γίνει μέχρι που το έμαθε την επόμενη μέρα. Όταν έμαθε ότι ο Σπις και ο Σβαμπ είχαν συλληφθεί για τη βόμβα, ανέλαβε τη διαχείριση της Arbeiter-Zeitung. Ο ίδιος συνελήφθη λίγες μέρες αργότερα επειδή είχε σχέση με τους κατηγορούμενους και με την Arbeiter-Zeitung.
Στη δίκη, τα στοιχεία εναντίον του Νήμπυ ήταν ιδιαίτερα αδύναμα, το παραδέχθηκε και ο δημόσιος κατήγορος. Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν εναντίον του βασίζονταν στις πολιτικές του απόψεις και την παρουσία του σε σοσιαλιστικές συγκεντρώσεις, στη σχέση του με την Arbeiter-Zeitung, και στο ότι βρέθηκαν στο σπίτι του ένα κυνηγετικό όπλο, ένα ρεβόλβερ και μια κόκκινη σημαία. Ένας μάρτυρας ισχυρίστηκε ότι τον είχαν δει να διανέμει την περίφημη προκήρυξη «Εκδίκηση». Ο Νήμπυ ισχυρίστηκε ότι απλά του είχε δώσει ένα αντίτυπο που είχε βρει και δεν το είχε καν διαβάσει. Παρ’ όλα αυτά, καταδικάστηκε σε 15 χρόνια φυλάκισης.
Στον τελευταίο του λόγο στο δικαστήριο, μετά την ανακοίνωση της ενοχής του για συνωμοσία για φόνο (Σεπτέμβριος 1887) δήλωσε:
«Εξέδωσα την Arbeiter Zeitung για τους εργάτες της πόλης του Σικάγο. Αυτό είναι το έγκλημα που διέπραξα, να βάλω ανθρώπους να δοκιμάσουν και να ιδρύσουν μια εργατική εφημερίδα που θα δίνει το παρόν στις μέρες αυτές και είμαι περήφανος γι’ αυτό. Υποστηρίζω ότι είναι μια ετυμηγορία εναντίον Γερμανών και εγώ, σαν Αμερικανός, θα πρέπει να πω ότι ποτέ δεν είδα να συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Έχω συμμετάσχει στο εργατικό κίνημα από το 1875. Έχω δει πώς η αστυνομία έχει καταλύσει το Σύνταγμα αυτής της χώρας και συνέτριψε τις εργατικές οργανώσεις. Έχω δει από χρονιά σε χρονιά πώς κατεστάλησαν, πώς πυροβολήθηκαν, πώς «κρύφτηκαν σαν ποντίκια στις τρύπες τους», όπως είπε στους ενόρκους ο κ. Γκρίνελ. Αλλά θα βγουν έξω! Θυμηθείτε ότι τρία χρόνια πριν την έναρξη της Γαλλικής Επανάστασης, όταν οι νόμοι είχαν ξεχειλώσει σα λάστιχο, το λάστιχο ξεχείλωσε τόσο πολύ που έσπασε – ένα αποτέλεσμα που κόστισε σε αρκετούς εισαγγελείς του κράτους το λαιμό τους, όπως και σε αρκετούς ευυπόληπτους άνδρες.
Εμείς οι σοσιαλιστές ελπίζουμε τέτοιες στιγμές να μην έρθουν ξανά: κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας να το εμποδίσουμε με τη μείωση των ωρών εργασίας και την αύξηση των μισθών. Αλλά εσείς οι καπιταλιστές δε θα το επιτρέψετε. Χρησιμοποιείτε την εξουσία σας για να διαιωνίσετε ένα σύστημα με το οποίο αποκομίζετε χρήματα και κρατάτε τους μισθωτούς φτωχούς. Τους κάνετε αδαείς και μίζερους, και είστε υπεύθυνοι γι’ αυτό. Δε θα αφήσετε τους ανθρώπους του μόχθου να ζήσουν μια αξιοπρεπή ζωή…
… Λοιπόν, αυτά είναι όλα τα εγκλήματα που έχω διαπράξει. Βρήκαν ένα ρεβόλβερ στο σπίτι μου, όπως και μια κόκκινη σημαία. Οργάνωσα εργατικά συνδικάτα. Εργάστηκα για τη μείωση των ωρών εργασίας, και την εκπαίδευση των εργαζόμενων, και την επανίδρυση της Arbeiter Zeitung, της εφημερίδας των εργατών. Δεν υπάρχουν αποδείξεις που να με συνδέουν με τη ρίψη της βόμβας, ή ότι ήμουν κάπου κοντά, ή ο,τιδήποτε τέτοιο. Έτσι απλά λυπάμαι, κύριε πρόεδρε –αν μπορείτε να το σταματήσετε ή να παρεμβήτε– θα σας ζητήσω να το κάνετε, δηλαδή να με κρεμάσετε. Επειδή πιστεύω ότι είναι πιο αξιοπρεπές να πεθάνω ξαφνικά παρά να σκοτωθώ σιγά-σιγά. Έχω οικογένεια και παιδιά. Και αν ξέρουν ότι ο πατέρας τους είναι νεκρός, θα τον θάψουν. Μπορούν να πάνε στον τάφο, και να γονατίσουν δίπλα του. Αλλά δεν μπορούν να πάνε στη φυλακή και να δουν τον πατέρα τους, που καταδικάστηκε για ένα έγκλημα με το οποίο δεν έχει σχέση. Αυτά έχω να πω. Κύριε πρόεδρε, λυπάμαι που δεν θα κρεμαστώ μαζί με τους υπόλοιπους».
Τα επόμενα χρόνια
Ενώ εξέτιε την ποινή του, η γυναίκα του Meta πέθανε το 1887. Ενώ του υποσχέθηκαν ότι θα μπορούσε να παρακολουθήσει την κηδεία της, του επέτρεψαν μόνο να δει το λείψανό της στο σπίτι του. Στις 26 Ιουνίου 1893, ο κυβερνήτης του Ιλινόις Τζον Πίτερ Άλτγκελντ έδωσε χάρη στον Νήμπυ και σε άλλους δύο συγκατηγορούμενούς του, έχοντας συμπεράνει ότι είναι αθώοι.
Ο Νήμπυ ξαναπαντρεύτηκε τη χρονιά που βγήκε από τη φυλακή. Απέκτησε άλλα τρία παιδιά με τη νέα σύζυγο, την Ρετζίνα Χεπ. Ο Νήμπυ, που είχε συμμετάσχει στο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα και είχε δραστηριοποιηθεί στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα πριν την Υπόθεση Haymarket, προσχώρησε στους Βιομηχανικούς Εργάτες του Κόσμου (IWW) λίγο μετά από την ίδρυσή τους, το 1905. Ήταν ένας από τους βασικούς ομιλητές στο Σικάγο για την Εργατική Ημέρα, το 1906, και συμμετείχε στο συνέδριο του συνδικάτου, το 1907. Πέρασε τα τελευταία του χρόνια ως διαχειριστής ενός σαλούν, και πέθανε στο Σικάγο στις 22 Απριλίου 1916, στην ηλικία των 65 χρόνων.
Ενταφιάσθηκε στο Μνημείο των Μαρτύρων του Haymarket, στο Νεκροταφείο Τζέρμαν Γουόλντχαϊμ στο Φόρεστ Παρκ του Ιλινόις.

Μετάφραση: Αναρχικός Πυρήνας ΞΑΝΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ

Υποσημειώσεις:

Γάλλοι προτεστάντες οι οποίοι ακολουθούν τις διδασκαλίες του Κάλβιν (γνωστού και ως Καλβίνου).
Από το Oscar Neebe, Autobiography of Oscar Neebe (1887).
Γνωστός ως Αύγουστος Σπάις, σύμφωνα με λαθεμένη ανάγνωση του ονόματός του.
Η ονομασία, παρ’ ότι παραπέμπει στην Πρώτη Διεθνή, αφορά την οργάνωση που ίδρυσε ο Burnette G. Haskell στις 15 Ιουλίου 1881.
Διεθνής Συνεργασία των Εργατών, γνωστή ως Μαύρη Διεθνής. Ιδρύθηκε το 1881 στο συνέδριο του Λονδίνου.

Πηγές:
Oscar Neebe, «The Crimes I Have Committed», στο Albert R. Parsons, Anarchism: Its Philosophy and Scientific Basis, as Defined by Some of Its Apostles (Chicago: 1887). Ανατύπωση από Dave Roediger και Franklin Rosemont, εκδ. Haymarket Scrapbook (Chicago: Charles H. Kerr Publishing Company, 1986), σ. 61.

Από την ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 138, Μάϊος 2014

πηγή:

https://anarchypress.wordpress.com/2015/04/12/%CF%8C%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%81-%CE%BD%CE%AE%CE%BC%CF%80%CF%85/

Όσκαρ Νήμπυ