Όσο δεν λύνεται ο γόρδιος δεσμός και ο φαύλος κύκλος της καπιταλιστικής διαδικασίας: κεφαλαιακή συσσώρευση, κρίση υπερσυσσώρευσης, κραχ, αναδιάρθρωση και ανασυγκρότηση, συσσώρευση, ύφεση και ξανά πάλι από την αρχή, η ανθρωπότητα θα παραμένει παγιδευμένη στα δόκανα και στα παράδοξα, στις χαοτικές δυνάμεις της ιστορίας. Και όχι μόνο αυτό: ο άνθρωπος βιώνει και θα βιώνει μια συνεχή κατάπτωση-καταβαράθρωση της ύπαρξής του. Αυτό που λέμε αλλοτρίωση, αποξένωση από τον εαυτό και την ουσία της ύπαρξής μας. Ο άνθρωπος χάνει την ανθρωπιά του, ζει, εργάζεται και πράττει πάντα για κάποιον ψεύτικο – αλλά, παραδόξως πολύ πραγματικό και τρομερό – «άλλο», γίνεται μηχανή, εργαλειοποιείται, αποξενώνεται όλο και περισσότερο από το είναι του. Γίνεται ένα μίζερο και άδειο έχειν, γεμάτο φόβους και ανασφάλειες, έρμαιο στην κάθε εξουσία, από την τρυφερή του ήδη ηλικία. Παραδομένος σε έναν «σκληρό» και θεοποιημένο υλισμό, χωρίς καμία πνευματικότητα, ο άνθρωπος χάνει την ανθρωπιά του και ο ίδιος απροσωποποιείται. Γίνεται πράγμα.
Πολλοί θα σκέφτονταν: μα, πριν που οι άνθρωποι ζούσαν στην εξαθλίωση, στην πραγματική φτώχεια, π.χ. στη φεουδαρχία, ή στην υπανάπτυκτη επαρχία, με τις κακουχίες της φύσης και της σκληρής εργασίας, ήταν καλύτερα; Όπου οι άνθρωποι ήταν αμόρφωτοι, οι γυναίκες δεν είχαν δικαιώματα και οι ανέσεις ήταν μόνο για τους λίγους εκλεκτούς; Ενώ τώρα, έχουμε πρόοδο. Ίσως όχι, θα απαντούσα, ίσως και ναι, εξαρτάται από τη σκοπιά που το βλέπει κανείς. Από τη σκοπιά της επαναστατικής-ταξικής συνείδησης, τότε υπήρχε η αντίσταση και ο αγώνας για μια καλύτερη ζωή, για περισσότερη ελευθερία και δικαιοσύνη. Υπήρχαν αφυπνισμένες συνειδήσεις, όνειρα και αξίες που άγγιζαν τα ίδια τα θεμέλια της ύπαρξης του ανθρώπου. Υπήρχε η ελπίδα, το φως. Σήμερα, τα καλά της προόδου και της ανάπτυξης είναι η δημοκρατία και η ισότητα στη μαζική ύπνωση και τύφλωση (η άνεση να ξεχνιέμαι, να ασχολούμαι μόνο με το σπιτάκι μου και την οικογένειά μου. Η υποχώρηση της επιθυμίας για ελευθερία και ιδανικά, η συρρίκνωση της ατομικής και συλλογικής συνείδησης, η απώλεια της σοφίας των ανθρώπων.
Η απληστία του καπιταλισμού, η εξουσία-ιεραρχία-εκμετάλλευση, η ασύστολη μεγέθυνση της διογκωμένης-αδιαφανούς ύλης και ποσότητας, η αλλοτρίωση του ανθρώπου, η ανισορροπία του περιβάλλοντος, οι κλιματικές αλλαγές και οι φυσικές καταστροφές, οι ψυχικές ασθένειες που μετατρέπονται σε ψυχοσωματικές και τελικά σε παθολογικές αρρώστιες, συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους, έστω και αν αυτό ακούγεται παράταιρο ή υπερβολικό για τους πολλούς. Γιατί ο άνθρωπος συνιστά μια ενότητα αδιάρρηκτη, όσο και αν η κυρίαρχη ιδεολογία, και μέσω της επιστήμης, τον θεωρεί αποσπασμένο από τη φύση και ουδέτερο δρων υποκείμενο. Ωστόσο, πάντα θα υπάρχει, έστω υπόγεια, η δύναμη της κριτικής, η συνείδηση της ελευθερίας που θα γεννά νέες καταστάσεις απελευθέρωσης.
Τώρα πια, ο κόσμος βιώνει πόνο, φτώχεια, μιζέρια, και όλα αυτά, για το ανελέητο και θανατηφόρο παιχνίδι των κεφαλαιοκρατών. Ιδιαίτερα των τραπεζών, και του μαφιόζικου χρηματιστικού κεφαλαίου που είναι άμεσα συνδεδεμένο με το μαύρο χρήμα, το κέρδος που δεν γνωρίζει κανένα όριο και φραγμό, κανέναν ενδοιασμό ούτε μπροστά στην ανθρώπινη αγωνία αλλά και αξιοπρέπεια. Όλα πουλιούνται και αγοράζονται, γίνονται ευκαιρία για απληστία και άκρατο πλουτισμό: ανθρώπινο σώμα, ψυχικές ανάγκες, συναισθήματα και ευαισθησίες, παιδικές ψυχές. Εκτός όμως από τον πόνο και τη φτώχεια, με το χρήμα πάει μαζί και η υποταγή, ο φθόνος, η δίψα, ο «χονδρός υλισμός», το θέαμα, η εξαχρείωση, η απληστία. Η ακόρεστη δίψα για περισσότερο χρήμα, χλιδή, σπατάλη. Έτσι, όλοι, και αυτοί που καταγγέλλουν και αυτοί που υπερασπίζονται το χρήμα, ασχολούνται με αυτό, το ανεβάζουν με τη συμπεριφορά του σε ένα υψηλό βάθρο, σε περίοπτη θέση.
Το παιχνίδι τραπεζών, καπιταλιστών και κυβερνήσεων, μαζί με τους χρηματοπιστωτικούς και δημοσιονομικούς διεθνείς μηχανισμούς, μπορεί να προκαλεί οδύνη, φόβο για ένα ζοφερό και αβέβαιο μέλλον, και να καταστρέφει τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων. Αν όμως οι κάτοικοι αυτού του πλανήτη δεν συνειδητοποιήσουν-κατανοήσουν τα πραγματικά αίτια της δυστυχίας τους, δεν θα βγουν ποτέ από το αδιέξοδό τους. Γιατί, αυτό που βλέπουν τώρα, στην Κύπρο, στην Ελλάδα, σε όλες τις κοινωνίες που έπληξε η επικατάρατη για τον κόσμο κρίση, δεν είναι ο αδυσώπητος πόλεμος του χρήματος για το κέρδος, ως η ουσία και το θεμέλιο της αστικής κοινωνίας, της ανάπτυξης και την προόδου. Ούτε οι συνακόλουθοι πόλεμοι, οι τραγωδίες, καταστροφές και λεηλασία του περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα την υποθήκη του μέλλοντος των νέων γενεών. Ούτε η εξαχρείωση και η υποδούλωση του ανθρώπου. Μάλλον βλέπουν να χάνεται αυτή η ηδονική σχέση με το χρήμα και τον κόσμο που χτίστηκε με αυτό στο όνομα του κέρδους. Τα όνειρα και οι μύχιες επιθυμίες τους, τα ιδανικά για υλική μεγέθυνση και ασύδοτη ανάπτυξη-μεγιστοποίηση της ικανότητας για παραγωγή και κατανάλωση. Γκρινιάζουν (ή διαμαρτύρονται, ανάλογα από πια σκοπιά το βλέπει κανείς) γιατί χάνουν αυτήν την εθιστική σχέση εξάρτησης. Χάνουν οι άνθρωποι τη βάση του πολιτισμού και της ύπαρξής τους.
Και καλά οι μη προνομιούχοι, οι εργαζόμενοι, αλλά στην Κύπρο (και αλλού) δεν είναι μόνο αυτοί πελάτες των τραπεζών. Είναι και οι πλούσιοι, επιχειρηματίες, νόμιμοι και κομπιναδόροι. Έτσι η όλη αυτή τελετουργία, η διαμαρτυρία για το χρήμα που χάνεται, η παραδοχή εξάρτησης από τις τράπεζες και το κεφάλαιο, βολεύει πολύ, μα πάρα πολύ, το σύστημα. Ανανεώνει και ενδυναμώνει την ιδεολογία της κυριαρχίας και της εξουσίας, η οποία είναι η βάση και η μήτρα για κάθε ταξικό σύστημα. Έτσι αποκλείεται οποιαδήποτε ριζική αμφισβήτηση του συστήματος και ριζοσπαστική κριτική, άρα επαναστατική προοπτική. Η όποια διαταραχή και απορρύθμιση του συστήματος θα οδηγήσει τελικά στην με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ανασυγκρότησή του. Και φτου κι απ’ την αρχή.
Αυτή είναι και η κατάρα, η καταδίκη της ιστορίας, όταν δεν υπάρχουν αφυπνισμένες συνειδήσεις για να την υπερβούν. Εκτός και εάν στραφούν στο πραγματικό πρόβλημα και τις αιτίες του. Αν αρνηθούν το χρήμα και τον καπιταλιστικό, υλιστικό και εξουσιαστικό πολιτισμό. Αν ξεσηκωθούν και αποζητήσουν έναν ανώτερο, λιγότερο υλικό και περισσότερο πνευματικό, αταξικό πολιτισμό ελευθερίας, χωρίς εξουσία-ιεραρχία, και έναν γνήσιο ανθρωπισμό.
Προκύπτει λοιπόν, αναγκαία, η μόνη προοπτική, η μόνη λύση για την παρακμή του φαινομενικά-επιφανειακά ορθολογικού – μα στην πράξη καταστροφικού και αδηφάγου – καπιταλισμού: η ανατροπή αυτού του συστήματος και κάθε άλλου ταξικού-εξουσιαστικού μοντέλου, η υπέρβαση από την ανθρωπότητα κάθε εξουσίας, αυθεντίας και προπάντων της υπέρτατης μέχρι σήμερα αξίας, που είναι το χρήμα και το κέρδος.
31/3/2013
Δημήτρης Φασόλης
αναδημοσίευση από: http://www.amesoslogoskaidrasi2.blogspot.gr/