Το Λεξικό του Μηδενιστή

John Zerzan

Κοινωνία

Κοινω-νία (ουσιαστικό) [στα λατινικά από την λέξη socius, συντροφιά]. 1. Ένα οργανωμένο σύνολο από αλληλένδετα άτομα και ομάδες. 2. Συγκεντρωτική εκβιαστική ομάδα, που αναπτύσσεται εις βάρος του ατόμου, της φύσης και της ανθρώπινης αλληλεγγύης.

Η κοινωνία παντού σήμερα οδηγείται από τον ποδόγυρο της εργασίας και της κατανάλωσης. Αυτή η αξιοποιημένη κίνηση, τόσο μακριά από μια κατάσταση συντροφικότητας, δεν πραγματοποιείται χωρίς αγωνία και δυσαρέσκεια. Το να έχεις όλο και περισσότερα ποτέ δεν αντισταθμίζεται με το να είσαι λιγότερος, όπως μαρτυρά ο ανεξέλεγκτος εθισμός στα ναρκωτικά, την εργασία, την άσκηση, το σεξ, κλπ. Πρακτικώς όλα μπορούν και είναι υπερκαταναλώσιμα στην επιθυμία της ικανοποίησης σε μια κοινωνία της οποίας το χαρακτηριστικό σημάδι είναι η άρνηση της ικανοποίησης. Αλλά μια τέτοια υπέρβαση τουλάχιστον είναι η απόδειξη της πείνας για ολοκλήρωση, η οποία είναι, μια τεράστια δυσαρέσκεια προς αυτό που έχουμε μπροστά μας.

Οι έμποροι, για παράδειγμα, προμηθεύουν με κάθε λογής ουσία απόδρασης. Πανάκεια του New Age (δυτικό πνευματικό ρεύμα/τάση), αηδιαστικός υλιστικός μυστικισμός σε μαζική κλίμακα: άρρωστος και εγωιστικός, προφανώς ανίκανος να κοιτάξει οποιοδήποτε σημείο της πραγματικότητας με θάρρος ή ειλικρίνεια. Για αυτούς που εξασκούν την τάση του New Age, η ψυχολογία δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια ιδεολογία και η κοινωνία είναι άσχετη.

Εν τω μεταξύ, ο Bush, εξετάζοντας τις ‘γενιές που γεννήθηκαν μουδιασμένες στην απόγνωση’, ήταν προβλέψιμα αρκετά απεχθής ώστε να κατηγορήσει τα θύματα, παραθέτοντας την ‘ηθική τους κενότητα’. Το βάθος της εξαθλίωσης θα μπορούσε καλύτερα να συσσωρευτεί στην ομοσπονδιακή έρευνα των μαθητών λυκείου που αποφοίτησαν στις 19/9/91, η οποία κατέληξε πως το 27 τοις εκατό των μαθητών ‘σκέφτηκαν σοβαρά’ την αυτοκτονία την προηγούμενη χρονιά.

Θα μπορούσε επίσης να συμβαίνει πως το κοινωνικό, με την αυξανόμενη μαρτυρία για την αλλοτρίωση – η μαζική κατάθλιψη, η άρνηση της παιδείας, η έγερση των διαταραχών πανικού, κλπ. – ίσως τελικά να καταγράφεται πολιτικά. Τέτοια φαινόμενα όπως η συνεχιζόμενη φθίνουσα προσέλευση ψηφοφόρων και η μεγάλη έλλειψη εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση, οδήγησαν το Ίδρυμα Kettering το 91’ να συμπεράνει πως ‘η νομιμότητα των πολιτικών μας θεσμών βρίσκεται σε μεγαλύτερο κίνδυνο από όσο φαντάζονται οι ηγέτες μας’, και μια έρευνα τριών πολιτειών (όπως την εξέθεσε ο αρθρογράφος Tom Wicker στις 14/10/91) διέκρινε ‘ένα επικίνδυνα ευρύ φάσμα ανάμεσα στους κυβερνήτες και στους κυβερνόμενους’.

Η επιθυμία για μια μη ακρωτηριασμένη ζωή και για έναν μη ακρωτηριασμένο κόσμο στον οποίο να ζούμε, συγκρούεται με μια ανατριχιαστική πραγματικότητα: Η υποκειμενοποίηση στην πρόοδο της σύγχρονης κοινωνίας είναι η ακόρεστη ανάγκη του κεφαλαίου για ανάπτυξη και επέκταση. Η κατάρρευση του κρατικού καπιταλισμού στην Ανατολική Ευρώπη και στην ΕΣΣΔ αφήνει μόνο την ‘θριαμβευτική’ τακτική ποικιλία στην διοίκηση, αλλά τώρα αντιμετωπίζεται πιο επίμονα με πολύ πιο βασικές αντιφάσεις από αυτές που υποτίθεται ότι ξεπέρασε με τον ψευδό-αγώνα του με τον ‘σοσιαλισμό’. Σίγουρα, η Σοβιετική βιομηχανία δεν ήταν ποιοτικά διαφορετική από οποιαδήποτε άλλη παραλλαγή του καπιταλισμού, και πολύ πιο σημαντικά, κανένα σύστημα παραγωγής (καταμερισμός της εργασίας, κυριαρχία πάνω στην φύση, και η έμμισθη σκλαβιά σε περισσότερο ή λιγότερο ίσες δόσεις) δεν μπορεί να επιτρέψει είτε την ανθρώπινη ευτυχία είτε την οικολογική επιβίωση.

Τώρα μπορούμε να δούμε μια επερχόμενη θέαση του κόσμου ως ένα τοξικό, χωρίς όζον πτώμα. Όταν κάποτε οι άνθρωποι έβλεπαν την τεχνολογία σαν μια υπόσχεση, τώρα μπορούμε να γνωρίζουμε στα σίγουρα πως θα μας σκοτώσει. Η κομπιουτεροποίηση, με την παγωμένη της ανία και τα απόκρυφα της δηλητήρια, εκφράζει την τροχιά της κοινωνίας, οδηγώντας την ομαλά μακριά από την αισθησιακή ύπαρξη και βρίσκοντας την τωρινή της αποθέωση στην Εικονική Πραγματικότητα.

Το θέμα δεν είναι η φυγή της Εικονικής Πραγματικότητας, γιατί ποιοι/ες από μας θα μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα χωρίς τρόπους φυγής; Παρομοίως, δεν είναι τόσο η εκτροπή από την συνείδηση όσο είναι η ίδια η συνείδηση της απόλυτης αποξένωσης από τον φυσικό κόσμο. Η Εικονική Πραγματικότητα μαρτυρά μια βαθιά παθολογία, που θυμίζει τους Μπαρόκ καμβάδες του Rubens που απεικονίζουν πάνοπλους ιππότες αναμεμειγμένους με, αλλά ξεχωριστά από, γυμνές γυναίκες. Εδώ, τα ‘εναλλακτικά’ τεχνολογικά πρεζάκια του Whole Earth Review (περιοδικό), πρωτοπόροι υποστηρικτές της Εικονικής Πραγματικότητας, προβάλουν τα αληθινά τους χρώματα. Ένα φετίχ ‘εργαλείων’, και μια παντελής έλλειψη ενδιαφέροντος για κριτική προς την πορεία της κοινωνίας, οδηγούν στον δοξασμό του τεχνητού παραδείσου της Εικονικής Πραγματικότητας.

Το καταναλωτικό κενό της υψηλά τεχνολογικής προσομοίωσης και χειραγώγησης οφείλει την κυριαρχία του σε δύο αυξανόμενες τάσεις στην κοινωνία, την εξειδίκευση της εργασίας και την απομόνωση των ατόμων. Από αυτό το πλαίσιο αναδύεται η πιο τρομακτική όψη του κακού: τείνει να δεσμεύεται από ανθρώπους που δεν είναι απαραίτητα κακοί. Η κοινωνία, η οποία με κανέναν τρόπο δεν θα μπορούσε να επιβιώσει μια συνειδητή επιθεώρηση, είναι οργανωμένη ώστε να αποτρέπει αυτή την ίδια την επιθεώρηση.

Οι κυρίαρχες, καταπιεστικές ιδέες δεν διεισδύουν σε ολόκληρη την κοινωνία, αλλά η επιτυχία τους εξασφαλίζεται από την κατακερματισμένη φύση της αντίστασης προς αυτές. Εν τω μεταξύ, αυτό που φοβάται πιο πολύ η κοινωνία είναι ακριβώς τα ψέματα που υποψιάζεται ότι είναι χτισμένη πάνω. Αυτός ο φόβος ή η αποφυγή δεν είναι η ίδια προφανώς με το ξεκίνημα της υποβολής μιας νεκρωτικής δύναμης των περιστάσεων με την δύναμη των γεγονότων.

Ο Adorno τόνισε στην δεκαετία του 60’ πως η κοινωνία μετατρέπεται όλο και πιο πολύ σε μια κοινωνία εγκλωβισμού και ανικανότητας. Προέβλεψε ότι τελικά το να μιλάμε για την αιτιότητα μέσα στην κοινωνία θα γινόταν κάτι ανούσιο: η ίδια η κοινωνία είναι η αιτία. Ο αγώνας προς μια κοινωνία – αν επρόκειτο να λέγεται ακόμα έτσι – της πρόσωπο-με-πρόσωπο επαφής μέσα και από τον φυσικό κόσμο, πρέπει να βασιστεί στην κατανόηση της κοινωνίας του σήμερα ως μια μονολιθική, σφαιρική πορεία θανάτου.

 Πηγή: http://totalxliberation.wordpress.com/category/%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B1/