Ο «ΟΣΙΟΣ» ΤΗΣ «ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ»
Από τον Νώντα Κούκα
Το φιλοσοφικό «φαβορί» της Επανάστασης
Το νέο «απόλυτο» της φιλοσοφίας οφείλει εξ αντικειμένου να έρθει σε ρήξη με όλες τις διαδοχικές διευθετήσεις της (γνωστής) κοινωνικής ιστορίας της ανθρωπότητας. Κοντολογίς, οφείλει να συγκρουστεί ανηλεώς, τόσο με την Παράδοση όσο και με την πατροπαράδοτη ηθική εξουσία (της). Αυτός είναι ο τελικός σκοπός της φιλοσοφίας που δεν προσποιείται τη «φιλοσοφία» – αν θέλει να πραγματωθεί επάνω στη γη. Χρέος της δηλαδή είναι να πιέσει τον πολιτισμό να αναγνωρίσει το σκοτεινό του ασυνείδητο και να το «εξευμενίσει» ανυπερθέτως.
Αυτό ακριβώς επιδιώκει ένας παρεξηγημένος, ανυπότακτος αλλά και γνήσιος «απόλυτος» φιλόσοφος: ο Μαξ Στίρνερ, ο οποίος, ούτε πολύ ούτε λίγο, μιλάει για τους ανθρώπους και λέει ότι αυτοί νομίζουν τάχα ότι ελευθερώνονται από τον θεό, ενώ στην ουσία πέφτουν στα νύχια της εξουσίας της Ανθρωπότητας, του Κράτους, του Δικαίου, της Κοινωνίας, της Εργασίας, της Μάζας, που τελικά όλα αυτά δεν είναι παρά υποκατάστατα της ίδιας της θρησκείας.
Πράγματι, η αφαίρεση είναι καθαρά δομικής τάξης: καταργούμε τη λέξη «Θεός» και απομένει το πράγμα. Η αφιέρωση κάποιου ανθρώπου σε μια ιδέα, δεν είναι τίποτε άλλο παρά το ίδιο το πνεύμα της ιεροσύνης. Τούτη η ταπεινή θρησκοληψία αποτρέπει τον άνθρωπο να συναντηθεί με τον ίδιο τον εαυτό του• να γίνει δηλαδή η ταυτοποίησή του, το ένα άτομο που υπάρχει: το Μοναδικό Άτομο, ο Μόνος Αληθινός Άνθρωπος. Έχουμε την ψευδαίσθηση ότι καταλύουμε την αλλοτρίωση. Όμως δεν κάνουμε τίποτε άλλο παρά να μεταθέτουμε την αυταπάτη της απελευθέρωσης σαν επιβράβευση.
Όλοι τους λοιπόν είναι πιασμένοι στο δόκανο. Ο Φόιερμπαχ, αλλά και οι ανθρωπιστές, οι σοσιαλιστές, οι φιλελεύθεροι και οι κομμουνιστές: «οι άθεοί μας είναι ευσεβή άτομα» (Το Μοναδικό και η ιδιότητά του).
Η Παγκοσμιοποίηση και το σύγχρονο «κουρελοπρολεταριάτο» της εικονικής πραγματικότητας
Αλήθεια, στη σύγχρονη εποχή στην οποία ζούμε, υπάρχουν πολλοί άραγε που μπορούν να αμφισβητήσουν όσα έγραψε τότε ο Στίρνερ – εδώ και πάνω από δύο αιώνες; Απαντάμε αβίαστα όχι, δεν υπάρχει σχεδόν κανένας. Οι άνθρωποι πιστεύουν στη σταδιακή πρόοδο της ζωής τους. Θεωρούν επιπλέον πως απελευθερώθηκαν από τον θεό, αλλά στην πραγματικότητα είναι πια πιασμένοι θανάσιμα στα δίχτυα του τεχνοκρατικού καπιταλισμού και των εξουσιαστικών θεσμών του: κράτος, επιστήμη, εκπαίδευση, ενώ οι θρησκείες (ανάμεσά τους και η νέα «θρησκεία» που ακούει στο όνομα τεχνολογία) επανακάμπτουν πιο ακμαίες από ποτέ.
Όλες, μα όλες, οι ιδεολογίες αγγίζοντας το έσχατο όριο της εξουσιοφρένειας και της ψυχωτικής μεγαλομανίας, κατέρρευσαν παταγωδώς και τη θέση τους πήρε η σχιζοειδής παράνοια του «τίποτε» με μπόλικο «απ’ όλα». Ειδικότερα, στις λεγόμενες αναπτυγμένες χώρες της δύσης, όλοι σχεδόν γίνανε «καλλιτέχνες», «επιστήμονες», «αθλητές», «ποδοσφαιριστές», «σεφ», ακόμη δε και «επαναστάτες». Όλα αυτά τα «οψώνια» (κοινώς ψώνια), σερφάρουν αρειμανίως στο διαδίκτυο και διαλαλούν ασύστολα την πραμάτεια τους στο facebook και σε άλλες σελίδες «κοινωνικής δικτύωσης» (φυσικά, εξαιρέσεις υπάρχουν).
Και τώρα προσέξτε! Όλη αυτή η αλλοτρίωση του ανθρώπου δε σας φαίνεται ότι είναι ακριβώς η αντίστροφη υλοποίηση του εφιάλτη του Στίρνερ: η καρικατούρα του μαζικού ατόμου, που τόσο πολύ απεχθανόταν αυτός ο κήρυκας της ατομικής ελευθερίας. Ο Στίρνερ, που πίστευε ότι το να είμαι άνθρωπος (ή άλλο πράγμα) αντιτίθεται στο ναείμαι εγώ• το ένα από τα δύο περισσεύει. Εάν δεν είμαι εγώ, είναι ένας Άλλος που είναι εγώ, όποιος κι αν είναι αυτός. Πρέπει λοιπόν να γίνω«ιδιοκτήτης» του εαυτού μου, στο μέτρο που επιτρέπει η δύναμή μου. Ό,τι ανήκει στη δύναμή μου – συνεχίζει να μας λέει ο Στίρνερ – ανήκει σ’ εμένα: ο καθένας πράττει σύμφωνα με τα μέσα του μέσα στην αυστηρή ισότητα των άνισων, των Μοναδικών Εγωιστών, ασύγκριτων. Ακόμη και η απελευθέρωση περιττεύει: κρύβει την επιθυμία να «σωθώ». Να απελευθερωθώ απ’ όλα, σημαίνει να αδειάσω απ’ όλα, ακόμη και από αυτά που μου είναι ευχάριστα. Είναι μια ιδέα επαναστατημένων σκλάβων που αναζητούν την παγκόσμια ισότητα των «κουρελήδων». Ενώ πρέπει να περάσω στον αντιανθρωπιστικό μηδενισμό. Όσο υπάρχει κάτι άλλο που είναι ξένο σ’ εμένα και ονομάζεται ιερό, δεν μπορώ να δημιουργήσω.
Η Αγία Αγορά ως σύγχρονο ιερό
Όπως διαπιστώνουμε, το όνειρο του Στίρνερ έχει πραγματωθεί στον σύγχρονο καπιταλισμό, αλλά με απόλυτα αντεστραμμένο τρόπο: δεν πέρασε βέβαια ως αντιανθρωπιστικός μηδενισμός, μα σαν απο-ανθρωπιστικός «μηδενισμός». Διότι, τι άλλο εκτός από απάνθρωπος μηδενισμός είναι η ποινικοποίηση κάθε επαναστατικού οράματος και κάθε χειραφετικού εγχειρήματος που επιχειρείται εκ μέρους της ψυχωτικής μεγαλομανούς (πολιτικής) εξουσίας και της μικρο-μεγαλομανούς αυλής της; Σύμπασα η αγοραία εκδοχή των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών, που φετιχοποιούν στο έπακρο την εμπορευματοποίηση των πάντων, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η αγία αγορά που εκχυδαΐζει και εκμαυλίζει την ανθρωπότητα. Έτσι, την οδηγεί σε μια παγκόσμια ισότητα «κουρελήδων» – μεταφορικά όμως τούτη τη φορά – που συνωστίζεται ως μάζα στην ψευδαίσθηση της εικονικής δημοκρατίας του ιντερνετικού μάτριξ. Και στο όνομα αυτής της αγίας αγοράς ξεπουλιέμαι και συγχρόνως ψωνίζομαι, όχι μόνο στη διαδικτυακή, αλλά και στην πραγματική (με ό,τι συνεπάγεται, τέλος πάντων η έννοια «πραγματικότητα») πλανητόσφαιρα.
Ο Στίρνερ στην εποχή του κατήγγειλε την παγίδα της θρησκείας στις ποικίλες μεταμορφώσεις της. Η σύγχρονη μεταμόρφωση της θρησκείας είναι η αγία αγορά και η «θεία» κατανάλωση. Πρόκειται για το σύγχρονο ιερό που δεν με αφήνει να δημιουργήσω πραγματικά. Ο Μαρξ με τη σειρά του κατήγγειλε, την ίδια περίπου εποχή, το Κεφάλαιο, αναλύοντάς το διεξοδικά. Και διαπίστωσε τη θρησκευτική αχλύ που το περιβάλλει, ως «φετιχικό χαρακτήρα των εμπορευμάτων». Ο Στίρνερ προτίμησε την «εγωιστική» αναρχική απελευθέρωση του ατόμου• ενώ ο Μαρξ προτίμησε την «κοινωνική» χειραφέτηση του ατόμου. Κακώς ο μηδενισμός και ο κοινωνισμός θεωρήθηκαν (και θεωρούνται) ασύμβατες έννοιες. Ίσα-ίσα, είναι διαλεκτικά ενάντιες έννοιες με σοβαρή προοπτική οριστικής («συνθετικής») εξύψωσής τους. Διότι ενώ τόσο το «άτομο» όσο και η «κοινωνία» είναι έννοιες-όροι μη επαρκώς προσδιορίσιμες (φανταστικές ολότητες), το ίδιο το μηδέν ούτε «τίποτα» είναι ούτε «καθόλου», άρα είναι «κάτι» που γεννάει το άπειρα μικρό και το άπειρα μεγάλο. Είναι δηλαδή κατά τι πιο προσδιορίσιμο, με την έννοια ότι όποιος φοβάται την έννοια του μηδενός, φοβάται συγχρόνως τις διαδικασίες της γέννησης/ανα-γέννησης και της δημιουργίας / ανα-δημιουργίας.
Ο Μαρξ και ο Ένγκελς, μέσα από το καυστικό τους έργο «Αγία Οικογένεια» θα σχολιάσουν αυστηρά τον Στίρνερ, αλλά ο Στίρνερ έχει ήδη απαντήσει εκ των προτέρων. Άρα, η Αγία Οικογένεια (Μπρούνο Μπάουερ, Λουδοβίκος Φόιερμπαχ, Μαξ Στίρνερ) δεν είναι και τόσο … «αγία» …
Η έξοδος
Ο σύγχρονος άνθρωπος επάνω σε τι να στηριχτεί; Σε τίποτε, ακριβώς• όπως και ο Στίρνερ τότε που έλεγε: είμαι όπως ο θεός, το τίποτε, απ’ όπου εξάγω τα πάντα. Βγαίνω από το χάος, όπου μπερδεύομαι με όλον τον υπόλοιπο κόσμο, διαφοροποιώντας τον εαυτό μου. Σήμερα θα μπορούσαμε να πούμε, αντίστοιχα: βγαίνω από την εικονική πραγματικότητα που μου έχει επιβληθεί• σβήνω το μάτριξ της ψευδαίσθησής μου και ανακαλύπτω τον πραγματικό μου εαυτό. Είμαι το δικό μου είδος, είμαι δίχως νόμο, δίχως κανόνα, δίχως υπόδειγμα – τα ίδια έλεγε και τότε ο Στίρνερ και πρόσθετε: η ζωή μου είναι χωρίς καθήκον, χωρίς ελπίδες, χωρίς έγνοια. Και σήμερα ακριβώς τα ίδια θα μπορούσαμε να πούμε: δίχως έξωθεν πρέπει, δίχως φρούδες ελπίδες, δίχως άγχος και στρες.
Το άτομο, λέει ο Στίρνερ, είναι το Μοναδικό απέναντι σε ένα Εσύ Μοναδικό• απορρίπτει λαό, κόμμα ή κράτος. Μόνον η σύμπραξη μπορεί να εγκαταστήσει μια σχέση ανάμεσα σε δύο εγωισμούς που η κοινωνία ταπεινώνει. Όμως και σήμερα, μπορούμε να ισχυριστούμε ακριβώς το ίδιο. Μόνο η αυτονομία, η αυτάρκεια του ατόμου, είναι σε θέση να ξηλώσει την κουρελού των τιποτένιων, αλλά και πληθωρικών συγχρόνως, μικροαστικών εγωισμών που φοράει τη μάσκα της «δημοκρατικής κοινωνίας». Να λοιπόν, που προκύπτει αβίαστα η έννοια του «δημιουργού ανθρώπου» (Νίτσε) που τόσο πολύ χρειάζεται η σύγχρονη εποχή.
πηγή:
http://iamarevi.wordpress.com/2014/11/21/%CE%BF-%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%83-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%83-%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%83/