Σκουριές: καμιά άλλη επιλογή εκτός από αγώνα
Στους χαλεπούς μα και ενδιαφέροντες καιρούς που ζούμε, ένα πράγμα είναι πλέον σίγουρο: οι αντιφάσεις ενός συστήματος που για χρόνια καλύπτονταν κάτω από το πέπλο της κοινωνικής συναίνεσης και του καταναλωτισμού αναδεικνύονται και εισβάλουν, πολλές φορές με βίαιο τρόπο, στην καθημερινή ‘’πολιτική ατζέντα’’ και, κυρίως, στις ζωές όλο και μεγαλύτερου κομματιού της κοινωνίας, ειδικότερα της εργατικής τάξης. Η κοινωνική συνθήκη που παρείχε κάλυψη σε αυτές τις αντιφάσεις και άμβλυνε όσο γινόταν τα ανταγωνιστικά κοινωνικά συμφέροντα αποτελεί ,και επίσημα, ιστορία. Με λίγα λόγια ανήκει στο παρελθόν και στα χρόνια του καταναλωτικού ευδαιμονισμού και του χυδαίου ατομικισμού.
Το καλό με αυτή την εξέλιξη είναι πως κάποια διαχρονικά παραμύθια της κυριαρχίας συντρίβονται (αν και όχι ολοκληρωτικά) υπό το βάρος των ‘’περιστάσεων’’. Ένα από αυτά είναι το διαχρονικό παραμύθι στο οποίο πολλοί πίστεψαν ως ευαγγέλιο σχετικά με τον ουδέτερο και ρυθμιστικό κοινωνικό ρόλο του Κράτους. Άλλο ένα παραμύθι, όχι τόσο παλιό, είναι η απουσία της ταξικής πάλης και ειδικότερα της ουσιαστικά αντικαπιταλιστικής/αντικρατικής τις τελευταίες δεκαετίες της ‘’μεταπολίτευσης’’. Ας δούμε πως και τα δυο συντρίβονται μέσα από ένα σύγχρονο και εξαιρετικά επίκαιρο παράδειγμα αγώνα.
Η αντίσταση ενάντια στα μεταλλεία χρυσού της βορείου ελλάδος παρουσιάζει μια πλούσια ιστορία τουλάχιστον τριών δεκαετιών. Είναι από μόνη της, ως ιστορία, εξαιρετικά διδακτική σχετικά με το τι θέλει και τι επιδιώκει ο καπιταλιστικός σχηματισμός Κράτος/Κεφάλαιο. Αλλά η εξέταση της ιστορίας αυτής ξεφεύγει από τα πλαίσια αυτού του άρθρου, οπότε ας προχωρήσουμε απευθείας στο ζουμί.
Η σύγχρονη και εξαιρετικά επίκαιρη εκδοχή της αντίστασης στην εξόρυξη χρυσού συγκεντρώνεται στο παράδειγμα της Χαλκιδικής, ενάντια στην Eldorado Gold και την εκεί εκμετάλλευση που προσπαθεί να επιβάλλει στο βουνό Σκουριές, όπου αποτελεί και την ονομασία (αν υπάρχει μια τέτοια) με την οποία αναγνωρίζουμε τον αγώνα αυτό. Δεν χρειάζεται, νομίζω, να διατυπωθούν επιχειρήματα περί του δίκαιου του, είναι παραπάνω από ξεκάθαρο.
Ο αγώνας αυτός πέρα από το πόσο σημαντικός είναι για τους κατοίκους το περιβάλλον και την επιβίωση τους, λαμβάνει ιδιαίτερη αξία λόγω του κοινωνικού πλαισίου μέσα στο οποίο εξελίσσεται. Το οποίο σύμφωνα με μια έκφραση γνωστή και πολυχρησιμοποιημένη είναι αυτό της ‘’οικονομικής κρίσης’’. Για να μην επεκταθούμε όσον αφορά αυτό το σημείο, ας πούμε πως η κοινωνική συνθήκη της ‘’οικονομικής κρίσης’’ σημαίνει ταυτόχρονα και κοινωνική συνθήκη οξυμένης ταξικής πάλης. Σημαίνει, αυτό που γράψαμε στην αρχή, αποκάλυψη και όξυνση των κοινωνικών αντιφάσεων και των συγκρούσεων μεταξύ των διαφορετικών ταξικών συμφερόντων.
Στο πλαίσιο αυτό ο αγώνας των κατοίκων- όσων επέλεξαν να αντισταθούν ενάντια σε μια καταστροφική κεφαλαιοκρατική επένδυση για τους ίδιους και το περιβάλλον, οδήγησε στην ολοκληρωτική απογύμνωση των παραμυθιών σχετικά με τον ρυθμιστικό ρόλο του Κράτους υπέρ της κοινωνίας γενικά, και τη απουσίας του ταξικού ανταγωνισμού.
Υποστηρίζουμε πως ο αγώνας των κατοίκων στις Σκουριές είναι ουσία αντικαπιταλιστικός και αντικρατικός:
Αντικαπιταλιστικός γιατί αντιτίθεται σε μια κεφαλαιοκρατική επένδυση με την υπόσχεση υψηλού κέρδους για λογαριασμό μιας πολυεθνικής, την στιγμή που η διεθνής οικονομική κρίση του κεφαλαίου επιτάσσει νέες παραγωγικές επενδύσεις, νέες αισχρές εκμεταλλεύσεις προκειμένου να επανέλθει το ποσοστό κέρδους σε ικανοποιητικό για τα αφεντικά επίπεδο. Αντικαπιταλιστικός γιατί δεν δέχεται να θυσιαστεί το περιβάλλον προς όφελος του Κεφαλαίου με σαφέστατες υλικές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή και έτσι στέκεται εμπόδιο στην αναγκαία κερδοφορία και ανάπτυξή του.
Αντικρατικός γιατί συγκρούεται με κεντρικές αποφάσεις του Κράτους και με τους αντίστοιχους μηχανισμούς καταστολής του (ματ/ μμε/ ντόπια τσιράκια). Γιατί το Κράτος υποστηρίζει με όλες του τις δυνάμεις την ιδιωτική αυτή επένδυση, ενώ έχει κηρύξει ανοιχτό πόλεμο ενάντια στην ντόπια κοινωνία και όσων αντιστέκονται. Γιατί τα ιδιωτικά συμφέροντα τα οποίο εμπλέκονται έχουν οργανική σχέση με το Κράτος, ανεξαρτήτου κυβέρνησης, και γιατί οι μπάτσοι συμπεριφέρονται ως ιδιωτικός στρατός της Eldorado Gold.
Η πορεία των γεγονότων, από το 2011, ενώ λίγο πιο πριν ο αγώνας αυτός άρχισε να λαμβάνει μορφή με την δημιουργία της πρώτης επιτροπής κατοίκων στο χωριό Μεγάλη Παναγιά, μέχρι και σήμερα, καταδεικνύει πως η ταξική πάλη είναι εδώ και αποτελεί τον καθοριστικό κοινωνικό παράγοντα, σε τελευταία ανάλυση. Καταδεικνύει πως τον τελευταίο λόγο τον έχει όποιος αναλαμβάνει δράση ενάντια στην επέλαση του Κεφαλαίου, και όπως φαίνεται τον τελευταίο λόγο σχετικά με την ‘’επιτυχή έκβαση’’ της επένδυσης για Κράτος και αφεντικά στις Σκουριές την έχει ο κόσμος του αγώνα.
Δυο σημειώσεις για το τέλος.
- Παρακολουθώντας μια ομιλία για τα 30 χρόνια του αντιμεταλλευτικού κινήματος στην βόρεια ελλάδα, σημειώνεται μια ποιοτική διαφορά σχετικά με την ιστορία αυτών των αγώνων και την σύγχρονη εκδοχή του. Μια διαφορά που σχετίζεται με τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες εξελίχθηκαν οι αγώνες αυτοί. Αυτή αφορά την ουσιαστική κοινωνικοποίηση, σε ευρύτερο πλαίσιο από το τοπικό, της σύγχρονης αντίστασης σχετικά με τους προηγούμενους αγώνες. Και ενώ κατά την παρελθούσα ιστορική συγκυρία ακριβώς λόγω αυτού του γεγονότος-της μη κοινωνικοποίησης, οι κάτοικοι βασίστηκαν στις αποφάσεις του ΣτΕ, που ουσιαστικά σταμάτησε τις επενδύσεις το 2002. Η σύγχρονη μορφή του κινήματος δεν φαίνεται να βασίζεται τόσο σε αυτό, ακριβώς επειδή υπάρχει μια ευρύτερη κοινωνικοποίηση και συντονισμός της αντίστασης, τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο.
- Ένα πρώτο συμπέρασμα από την παρακολούθηση των γεγονότων σε τοπικό επίπεδο στις Σκουριές, αφορά την όξυνση και τη διαλεκτική της ταξικής πάλης. Η όξυνση της καταστολής, με ευθύνη της εταιρίας στην αρχή και του κράτους στη συνέχεια (που περιλαμβάνει επιθέσεις των μεταλλωρύχων στους κατοίκους που διαφωνούσαν, σκηνές εισβολής σε σπίτια και αδιανόητες κατηγορίες, λήψη dna,φυλακίσεις χωρίς καταδίκη κ.λ.π) οδήγησε, προκαλώντας την έκπληξη λογικά, σε αντίστοιχη όξυνση και οργάνωση της πάλης από το κομμάτι αυτό που ανέλαβε τον αγώνα. Έτσι ώστε σήμερα να βλέπουμε πως ό,τι μέσο κι αν μεταχειρίστηκαν οι μπάτσοι δεν κατάφεραν να κάμψουν το ηθικό και την αντίσταση του κόσμου που συμμετέχει στο κίνημα. Και η διαλεκτική της πάλης αυτής αποκάλυψε σε όλο του το μεγαλείο τον ρόλο του Κράτους σχετικά με ποιανού τα συμφέροντα εξυπηρετεί, άσχετα ποιοι είναι οι πολιτικοί του εκπρόσωποι και διαχειριστές τη δεδομένη συγκυρία.
Σκιαγραφείται, τέλος, ένα όριο πέρα απ’ το οποίο ένας συγκεκριμένος αγώνας και ορισμένες επιλογές δεν επιδέχονται πισωγύρισμα: το υποκείμενο που συγκροτήθηκε ενάντια στο Κράτος και το Κεφάλαιο έχει μπροστά του μια και μοναδική επιλογή, τη συνέχιση του αγώνα μέχρι την οριστική νίκη, μέχρι την οριστική ακύρωση των σχεδίων των αφεντικών.
Δεσμώτης
πηγή:
http://misostaksiko.com/2014/11/23/%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%AD%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%BC%CE%B9%CE%AC-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B7-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AE-%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%8C%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C/