Μερικές σκέψεις πάνω στον Τσόμσκι για την

Εκπαίδευση

By aixmi

Μερικές σκόρπιες σκέψεις πάνω σ’ αυτό το πρόσφατο βίντεο του Νόαμ Τσόμσκι που μιλά για τις διαφορετικές ερμηνείες της ‘εκπαίδευσης’. Αυτό σε μεγάλο βαθμό με κάνει να σκεφτώ για κάποιες από τις λειτουργίες των σχολείων στα οποία έχω εργαστεί, και τις επιπτώσεις στους μαθητές

Ο Τσόμσκι εκδηλώνει τις Διαφωτιστικές του συμπάθειες στην αντίληψή του για την εκπαίδευση και την κριτική του στο σημερινό-υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα:

“Υπήρξαν πολλά κριτήρια με τα οποία προσπαθούσαν να στρέψουν το εκπαιδευτικό σύστημα προς περισσότερο έλεγχο, περισσότερη κατήχηση, πιο επαγγελματική κατάρτιση, επιβάλλοντας ένα χρέος, που παγιδεύει τους μαθητές και τη νεολαία σε μια ζωή κομφορμισμού… Αυτό είναι το ακριβώς αντίθετο του [τι] παραδοσιακά προέρχεται από Τον Διαφωτισμό. Και υπάρχει μια διαρκής πάλη μεταξύ αυτών. Στα κολλέγια, στα σχολεία, εκπαιδεύεστε για να περάσετε τις εξετάσεις, ή εκπαιδεύεστε για δημιουργική έρευνα; “

Η πτυχή της ‘επαγγελματικής κατάρτισης’ είναι κάτι σχετικά με την εκπαίδευση που με ενοχλεί καθημερινά. Διδάσκω τόσο ‘επαγγελματικά’ όσο και ‘ακαδημαϊκά’ μαθήματα επιστήμης. Παρά το γεγονός ότι είμαστε τεχνικά ένα ‘comprehensive’ (Σ.τ.μ. μονοτάξιο δευτεροβάθμιο) σχολείο (όχι ότι αυτό λέει και πολλά) τα μεσαία στελέχη, υπό την πίεση του διευθυντή, ‘κατευθύνουν’ τα παιδιά σε μία από αυτές τις κατηγορίες. Αν τα παιδιά δεν ‘προοδεύουν’ αρκετά γρήγορα, μέσω εξετάσεων, αποβάλλονται από τα ακαδημαϊκά μαθήματα στα επαγγελματικά.

Τα επαγγελματικά αντικείμενα τώρα, για παράδειγμα τα BTECs (Σ.τ.μ. Business and Technology Education Council – τεχνικοί τίτλοι σπουδών), εξοπλίζουν τα παιδιά με γενικές, μεταβιβάσιμες, υπηρετικές δεξιότητες που θα τα καταστήσουν ιδανικές ζωοτροφές για τους χώρους εργασίας. Σε ένα μάθημα σαν κι αυτό, στην επιστήμη λένε, θα σας ζητηθεί να σχεδιάσετε ένα powerpoint για τον Περιοδικό Πίνακα, αλλά δεν πρέπει ποτέ να μάθετε κάτι για τον Περιοδικό Πίνακα. Ή πιθανώς θα φτιάξετε μια αφίσα σχετικά με την Ακτινοβολία, αλλά δεν πρέπει ποτέ να γνωρίζετε τίποτα γι ‘αυτήν. Στα αντικείμενα, αυτές οι δραστηριότητες γίνονται, ένα κουτί τικάρεται, και αποκτάται ένα εύκολο προσόν, που κάνει μασάζ για μια θέση στον πίνακα βαθμολογιών του σχολείου,

Υπήρξε μια εποχή που τα επαγγελματικά αντικείμενα είχαν περισσότερο πρακτική βάση, χειροτεχνίες όπως ξυλόγλυπτα, έργα μεταλλοτεχνίας κλπ. Αυτό πολύ λίγο γίνεται αυτές τις μέρες, επειδή δεν είναι ό,τι απαιτεί η αγορά εργασίας, με τη βιομηχανοποίηση να έχει παρέλθει σε μεγάλο βαθμό στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ό,τι λίγες δουλειές υπάρχουν για όσους εγκαταλείπουν το σχολείο, θα είναι συχνά υπηρετικές – ως εκ τούτου έχουμε τώρα BTECs για ‘Ταξίδια & Τουρισμό’ ή ‘Τουρισμό & Catering’.

Συνομιλίες με τους μαθητές σε αυτά τα μαθήματα αποκαλύπτουν τον εαυτό τους ως δεύτερης κατηγορίας μέσα στο σχολείο:

“Γιατί δεν μπορούμε να πάρουμε το σωστό GCSE (Σ.τ.μ. General Certificates of Secondary Education – πιστοποιημτικό δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης);”

“Κανένα κολέγιο δεν παίρνει BTECs. Θέλω να δουλέψω ως νοσηλεύτρια αλλά θέλουν GCSEs”

“Μισώ αυτό το μάθημα, εκτυπώνουμε απλά πράγματα από laptops”

Και αυτό γίνεται σε ολα τα αντικείμενα. Και στα σχολεία· οι προηγούμενοι μαθητές μου επαναλάμβαναν τέτοια συναισθήματα, και φίλοι που εργάζονται ως καθηγητές ή βοηθοί-διδασκαλίας στα σχολεία σε άλλα μέρη της χώρας έχουν συναντήσει τα ίδια συναισθήματα από τους μαθητές.

Τώρα, οι ακαδημαϊκοί, τα περισσότερο βασισμένα σε εξετάσεις αντικείμενα δεν είναι κατ’ ανάγκη πολύ καλύτερα – όπως επισημαίνει ο Τσόμσκι, που μπορεί να έχουν κάποιες χρήσεις, αλλά:

‘ένα άτομο μπορεί να επιτύχει υπέροχα σε κάθε τεστ, και να κατανοεί πολύ λίγο… μπορείτε να μελετήσετε πολύ σκληρά για ένα τεστ, και να τα ξεχάσετε όλα λίγες βδομάδες αργότερα’

Έτσι, ενώ οι εξετάσεις 11+* έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί στις περισσότερες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουμε απλά επιλογές εντός των σχολείων, παρά μεταξύ των σχολείων. Αντί για ‘λιγότερο ακαδημαϊκούς’ μαθητές που να πηγαίνουν σε ‘secondary moderns’ (Σ.τ.μ. δευτεροβάθμια) και ‘έξυπνα παιδιά’ να πηγαίνουν σε grammar school (Σ.τ.μ. λύκεια), εμείς απλά τους διαχωρίζουμε μέσα στο σχολείο, από την πρώτη μέρα.

Και μπορείτε να είστε σίγουροι στοιχηματίζω ότι υπάρχει μια ταξική συνιστώσα, καθώς και εθνική και φυλετική που μπορεί να συμπορεύεται. Σε ένα μικτό σχολείο στο Λονδίνο όπου συνήθιζα να διδάσκω, οι ‘καλύτεροι’, τα παιδιά που θα πήγαιναν για GCSEs ήταν κυρίως λευκά μεσαίας τάξης, με λίγα παιδιά από την Ασία και τα διαφορετικά μαύρα παιδία – αλλά σίγουρα, για αυτό το δήμο, ένα δυσανάλογο ποσoστό λευκών μαθητών στην καλύτερη σειρά. Η ‘χειρότερη’ σειρά ήταν, χωρίς πλάκα, εντελώς τουρκική, αφρο-Καραϊβική, μαζί με τους διαφορετικούς ανατολικοευρωπαίους… και σχεδόν αποκλειστικά αγόρια. Θα πήγαιναν όλοι να κάνουν τα ‘επαγγελματικά’ μαθήματα και θα είναι απίθανο να κάνουν τίποτα άλλο εκτός από τα υποχρεωτικά GCSEs.

Έτσι με όλες τις μαλακίες περί προόδου και να πάρουμε το καλύτερο για τα παιδιά και αυτή τη Μπλερική μεταφορά από το αποστροφικό  ‘ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ’, το μόνο που μπορώ να σκεφτώ είναι ‘ΙΔΙΑ ΣΚΑΤΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΜΕΡΑ’ καθώς διαχωρίζουμε τα παιδιά στις μέρες μας τόσο όσο κάναμε εμείς, για να ανταποκριθούν στις φαντασιοπληξίες των αφεντικών και των πολιτικών, και ό,τι τους βολεύει για την επόμενη γενιά.

Μπορώ ακριβώς να φανταστώ αυτήν την ιδέα του διαφωτισμού της εκπαίδευσης που υπαινίσσεται ο Τσόμσκι· εκείνη των μαθητευόμενων να καθοδηγούν τους εαυτούς τους, να μελετούν πράγματα που τους διεγείρουν και να ανακαλύπτουν πράγματα σε αντίθεση με το να τους πουν τι να σκεφτούν (και τα σχολεία στην πραγματικότητα προσπαθούν να ενστερνιστούν προοδευτικές ιδέες, αλλά περισσότερο από μια εξατομικευμένη ατομιστική προοπτική) αλλά έχω πράγματι ακόμη να το δω, επειδή απλά δεν είναι προοορισμένη γι’ αυτό η καπιταλιστική εκπαίδευση.

*για τους εκτός Ηνωμένου Βασιλείου αναγνώστες αυτή είναι μια μορφή ακαδημαϊκής επιλογής στο τέλος του δημοτικού σχολείου – περνάτε, πηγαίνετε στο ‘grammar’ σχολείο για πέντε χρόνια· αποτυγχάνετε, πηγαίνετε σε ένα ‘comprehensive’, ή όπως τις παλιές καλές ημέρες, σε ένα ‘secondary modern’.

Μετάφρ. aixmi