Μια ενήλικη γυναίκα, δύο μικρά παιδιά, μια 17χρονη έγκυος, ένας ανήλικος και ένας άντρας βρέθηκαν νεκροί στις ακτές της Λέσβου. Τουλάχιστον τρεις οι αγνοούμενοι. Όλοι πρόσφυγες. Όλοι Συριακής καταγωγής. Ανθρώπινα ναυάγια από τη χώρα του πολέμου, ψάχνοντας ελπίδα, στα ελληνικά νησιά. Μεταξύ των θυμάτων μια πενταμελής οικογένεια. «Τα δυο από τρία παιδιά είχαν γεννηθεί στην Ελλάδα» λέει στο tvxs.gr, η Έφη Λατσούδη, μέλος της συλλογικότητας «Χωριό όλοι μαζί» που δρα στο νησί της Μυτιλήνης. «Άσυλο κι όχι απελάσεις» για τους πρόσφυγες πολέμου ζητούν Διεθνής Αμνηστία και Ύπατη Αρμοστεία.

Της Αγγελικής Δημοπούλου

Οι σοροί μιας γυναίκας και δύο παιδιών βρέθηκαν στις 15 Μάρτη, σε γειτονικές παραλίες του νησιού. Άλλα τρία πτώματα εντοπίστηκαν τα ξημερώματα της Δευτέρας, στην περιοχή του Αγίου Φωκά στον Πολιχνίτο. Επειδή μάλιστα εντοπίστηκαν σε βράχια και ήταν νύχτα οι λιμενικοί δεν μπόρεσαν να τις ανασύρουν κάτι που έγινε με τη βοήθεια της Πυροσβεστικής με το πρώτο φως της ημέρας.
 
Τα θύματα έφυγαν με λέμβο από τα τουρκικά παράλια στις 6 Μαρτίου, με προορισμό τη Λέσβο. «Στην αρχή δεν υπέπεσε στην αντίληψή μας κανένα alert, για ναυάγιο ή για αγνοούμενους πρόσφυγες. Το μόνο που γνωρίζαμε είναι ότι ένα παιδί 14χρονών που το ψάχνει ο πατέρας του αγνοείται. Θα μπορούσε να βρίσκεται σε κάποιο κρατητήριο. Στην αρχή το ψάχναμε στους δρόμους» λέει στο tvxs.gr, η Έφη Λατσούδη, μέλος της συλλογικότητας «Χωριό Όλοι Μαζί» που δραστηριοποιείται υπέρ προσφύγων και μεταναστών στη Λέσβο.
 
«Όταν βρέθηκαν οι τρεις πρώτοι σοροί, πήγαμε στο νοσοκομείο και το λιμεναρχείο. Εκεί καταλάβαμε ότι έχουν έρθει συγγενείς από την Αθήνα και αναζητούν τους δικούς τους ανθρώπους, όχι επειδή έμαθαν ότι υπάρχουν νεκροί αλλά επειδή το καραβάκι που αγνοείται είχε φύγει από τις 6 του μηνός από το Δικελί της Τουρκίας για τη Μυτιλήνη και είχαν χάσει κάθε επαφή μαζί τους» σημειώνει η κ. Λατσούδη. «Οι άνθρωποι αυτοί, πήγαν πρώτα στο λιμεναρχείο που δεν έδωσε αρχικά καμία σημασία, μετά πήγαν αεροπορικώς στη Χίο για να δηλώσουν κι εκεί την εξαφάνιση. Κάποιοι πήγαν στην Τουρκία και έψαχναν στα καμπ μήπως οι δικοί τους είχαν συλληφθεί και κρατούνταν εκεί».
 
Σύμφωνα με όλες τις συγκλίνουσες πληροφορίες επισήμως παραμένουν τρεις αγνοούμενοι από το ναυάγιο. Στα θύματα συγκαταλέγονται μια 17χρονη έγκυος γυναίκα με τον αδελφό της, την οποία περίμενε ο άντρας της στην Ελλάδα και ο οποίος ζει νόμιμα στη Γερμανία, ένας 14χρονος και μια πενταμελής οικογένεια. «Ο πατέρας ζούσε στην Ελλάδα και τα δυο από τρία παιδιά είχαν γεννηθεί εδώ αλλά δεν είχαν ελληνική Ιθαγένεια» σημειώνει η κ. Λατσούδη. Η οικογένεια προσφύγων είχε αναγκαστεί να επιστρέψει στη Συρία, ωστόσο, δεν κατάφερε να παραμείνει λόγω του πολέμου και προσπαθούσε να επιστρέψει στην Ελλάδα.
 
«Η Ύπατη Αρμοστεία που βρίσκεται στο νησί υποστηρίζει ότι για τους Σύρους πρόσφυγες υπάρχει μια δυνατότητα να κάνουν αίτηση για αναβολή απομάκρυνσης και να μην κρατηθούν ή να μην πάρουν διοικητική απέλαση. Όλα αυτά βέβαια δεν έχουν εφαρμοστεί και είναι θέμα πολιτικής απόφασης να εφαρμοστούν. Τουλάχιστον για την περίπτωση των Σύριων που είναι πρόσφυγες πολέμου» σημειώνει η κ. Λατσούδη, προσθέτοντας ότι αρκετοί Σύροι πρόσφυγες είχαν άδειες παραμονής στην Ελλάδα, οι οποίες έληξαν. Έτσι εξαναγκάζονται να εισέλθουν εκ νέου παράνομα στη χώρα, όπου αντιμετωπίζονται άθλια και χωρίς τον απαιτούμενο σεβασμό από τις αρχές.
 
«Άσυλο κι όχι απελάσεις» για τους πρόσφυγες πολέμου
 
«Μόλις τρεις μήνες πριν από αυτή την τραγωδία, 21 Αφγανοί πρόσφυγες είχαν χάσει τη ζωή τους στο Αιγαίο. Από τον Αύγουστο του 2012, όταν η διέλευση μέσω του Έβρου έγινε πιο δύσκολη, ολοένα και πιο συχνά πρόσφυγες και μετανάστες επιχειρούν να προσεγγίσουν τα νησιά του Αιγαίου, βάζοντας τη ζωή τους σε μεγαλύτερο κίνδυνο, στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη. Ανάμεσά τους βρίσκεται ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός Σύρων προσφύγων που ξέφυγαν από τις συγκρούσεις» επισημαίνει η Υπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Επισημαίνει επιπλέον ότι «οι Σύροι πρόσφυγες δεν πρέπει να κρατούνται για το λόγο ότι στερούνται νομιμοποιητικών εγγράφων ούτε να εκδίδονται σε βάρος τους αποφάσεις απέλασης ή επιστροφής» τονίζοντας ότι πρέπει ταχέως να εξετάζονται τα αιτήματα ασύλου.
 
«Είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλίσουν οι ελληνικές αρχές την προστασία όλων των αιτούντων άσυλο που φτάνουν στη χώρα. Αντ’αυτού, όμως, το ελληνικό σύστημα ασύλου τους εγκαταλείπει κατάφωρα. Άνθρωποι που διαφεύγουν από τις συγκρούσεις, ανάμεσά τους πολλοί Σύροι και Αφγανοί που κατορθώνουν να φτάσουν στις ακτές της Λέσβου κρατούνται σε αστυνομικά τμήματα συνωστισμένοι υπό κακές συνθήκες ή σε πολλές περιπτώσεις εγκαταλείπονται άποροι και κοιμούνται στους δρόμους» σημειώνει από την πλευρά της η Διεθνής Αμνηστία. 
 
«Καθώς η Ελλάδα καθιστά πιο στενούς τους συνοριακούς ελέγχους στον Έβρο, μέσω, μεταξύ άλλων, ενός φράκτη 10.5 χιλιομέτρων που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, οι άνθρωποι ακολουθούν ολοένα και πιο επικίνδυνες διαδρομές. Ήταν θέμα χρόνου να συμβεί αυτή η τραγωδία» δήλωσε σχετικά ο John Dalhuisen, Διευθυντής του Προγράμματος της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.
 
Μετανάστες στη Λέσβο
 
Μετά την Παγανή στη Μυτιλήνη δεν υπάρχει χώρος κράτησης μεταναστών παρά μόνο τα κρατητήρια της αστυνομίας. Έχει εξαγγελθεί ότι θα δημιουργηθεί στρατόπεδο κράτησης το Σεπτέμβριο κάτι στο οποίο αντιδρά η τοπική κοινωνία. Στο μεταξύ, με δεδομένες τις εξελίξεις στη Συρία, ο κόσμος που καταφθάνει στη Μυτιλήνη, αυξάνεται. Σύμφωνα με τα τοπικά μέσα, την Καθαρά Δευτέρα λιμενικοί εντόπισαν συνολικά 62 παράνομους μετανάστες και συνέλαβαν έναν Τούρκο διακινητή. Ποια είναι όμως η κατάσταση που επικρατεί στο νησί;

«Υπάρχει το φαινόμενο άνθρωποι να κρατούνται σε πάρα πολύ άσχημες συνθήκες αλλά και το φαινόμενο άνθρωποι να περιφέρονται στους δρόμους, στα πάρκα και στις παραλίες μέχρι να συλληφθούν» υποστηρίζει η κ. Λατσούδη και τονίζει «ο χώρος στην αστυνομία είναι για 25 άτομα. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται εκεί 50 ή 60 άτομα. Μετανάστες μαζί με ποινικούς και όλοι μαζί, γυναίκες, άντρες και παιδιά».
 
Η συλλογικότητα «Χωριό όλοι μαζί» λειτουργούσε το Δεκέμβριο ένα χώρο φιλοξενίας. Το ΠΙΚΠΑ. Σύμφωνα με την κ. Λατσούδη, η συμμετοχή του κόσμου της Μυτιλήνης ήταν εντυπωσιακή, όμως το ΠΙΚΠΑ έκλεισε με απόφαση του υπουργείου γιατί λειτουργούσε ατύπως και όλοι οι πρόσφυγες συνελήφθησαν. 

«Υπάρχει από εμάς η πρόταση να ξαναλειτουργήσει. Το ζήτημα είναι να λειτουργήσει ανοιχτά χωρίς την παρέμβαση των αρχών. Να λειτουργήσει σαν ανθρώπινος χώρος από εθελοντές για να δώσει λύση κι όχι σαν χώρος κράτησης. Δεν θέλουμε να υπάρχει παρέμβαση των αρχών. Το ΠΙΚΠΑ είναι ενάντια στη λογική της κράτησης μεταναστών» καταλήγει η κ. Λατσούδη.