ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ

KARL MARX: Η Γερμανικη Ιδεολογια
- Αρχουσα ταξη και κρατουσες ιδεες

«…Σε καθε ιστορικη περιοδο, οι κυριαρχες ιδεες ειναι οι ιδεες της αρχουσας ταξης… οι κυριαρχες υλικες σχεσεις εκφρασμενες ως ιδεες• οι σχεσεις που καθιστουν μια ταξη κυριαρχη, συνεπως οι ιδεες της κυριαρχιας της…
Οι αρχοντες… μεταξυ αλλων αρχουν και ως διανοητες, ελεγχουν την παραγωγη και τη διαδοση των ιδεων της εποχης τους… Εμφανιζουν το συμφερον τους ως κοινο συμφερον ολων των μελων της κοινωνιας… αποδιδουν στις ιδεες τους οικουμενικη ισχυ, και τις εμφανιζουν ως τις αποκλειστικα μονες ορθολογικες, οικουμενικα εγκυρες ιδεες…»http://goo.gl/fe91L

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ. Η Φαντασιακη Θεσμιση της Κοινωνιας [Ραππας|σ.196-7,171]

«…Ο Μαρξ ηξερε οτι ‘‘ο Απολλων των Δελφων ηταν στη ζωη των Ελληνων μια δυναμη εξισου πραγματικη οσο και οποιαδηποτε αλλη’’… Οταν υπογραμμιζε το γεγονος οτι η μνημη των περασμενων γενεων βαραινει εξαιρετικα στη συνειδηση των ζωντων, εδειχνε αυτον τον ιδιαιτερο τροπο του φαντασιακου, το παρελθον το βιωμενο ως παρον, τα φαντασματα που ειναι πιο ισχυρα απο τους ανθρωπους με σαρκα και οστα, τον πεθαμενο που αρπαζει τον ζωντανο…
Και οταν ο Λουκατς λεει… οτι η φενακισμενη συνειδηση των καπιταλιστων ειναι η προϋποθεση της ικανοποιητικης λειτουργιας της καπιταλιστικης οικονομιας… οτι οι νομοι [της οικονομιας] δεν μπορουν να πραγματοποιηθουν αν δεν ‘‘χρησιμοποιησουν’’ τις αυταπατες των ατομων, επισημαινει παλι ενα ιδιαιτερο φαντασιακο ως εναν απο τους ορους της λειτουργικοτητας…
…σε μια κοινωνια ξενωσης η ιδια η κυριαρχη ταξη βρισκεται σε κατασταση ξενωσης… δεν μπορει να φενακισει την υπολοιπη κοινωνια με την ιδεολογια της χωρις την ιδια στιγμη να φενακιζεται η ιδια…»

Κυριαρχη Ιδεολογια:
ο τροπος που οι αρχοντες νοηματοδοτουν τον κοσμο καθαγιαζοντας το συμφερον τους. Οι εκπεμπομενοι απο το καθεστως μυθοι που ιεροποιουν την κυριαρχια των ποιμενων επι του ποιμνιου. Το software των οιονει ρομποτ. Το “αυτονοητο”, ο “κοινος νους”, αυτο που ο μεσος ανθρωπος αντιλαμβανεται ως “πραγματικοτητα”, δεν ειναι παρα εσωτερικευση της κυριαρχης ιδεολογιας.
Σε παλιοτερες εποχες, “πραγματικοτητα” ηταν η παντοδυναμια του “Θεου”, το Αφεντικο αντιπροσωπευε το “Θεο” και η δουλοφροσυνη ηταν “χριστιανικη αρετη”. Η Εκκλησια ηταν το κεντρο κατασκευης της “πραγματικοτητας”, το καθεστωτικο κεντρο προπαγανδας.
Σημερα “πραγματικοτητα” ειναι η παραγωγη και η καταναλωση ως αυταξιες, η θρησκεια του χρηματος, η ιεραρχια, ο ανταγωνισμος, η εκμεταλλευση. Το Αφεντικο αντιπροσωπευει τη “Δημοκρατια” και τον “Ορθο Λογο”. Η δουλοφροσυνη, ο κομφορμισμος, ειναι “υπευθυνοτητα”, “ρεαλισμος”, “δημοκρατικη συνειδηση”. Κεντρο κατασκευης και διαχυσης του “αυτονοητου”, της “πραγματικοτητας”, ειναι τα media. Οι καθεστωτικοι δημοσιογραφοι και διανοουμενοι ειναι οι συγχρονοι ιεροκηρυκες.

ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ: Ο ΚΥΡΙΟΣ ΤΩΝ ΣΗΜΑΣΙΩΝ
-Εξουσια, Πολιτικη, Αυτονομια. [Οι ομιλιες στην Ελλαδα - Υψιλον]

«…Πριν και επανω απο το μονοπωλιο της νομιμου βιας υπαρχει το μονοπωλιο του νομιμου λογου. Και το ιδιο το μονοπωλιο του νομιμου λογου δεσποζεται απο το μονοπωλιο της νομιμης σημασιας. Ο Κυριος των σημασιων εχει το θρονο του πιο ψηλα απο τον Κυριο της βιας•(…) για να μπορεσουν τα οπλα να επεμβουν χρειαζεται ο λογος, πρεπει δηλαδη ο λογος της υπαρχουσας εξουσιας, ή αυτου που αντιτιθεται στην υπαρχουσα εξουσια, να επιβαλλεται πανω στις περιφημες ομαδες των ενοπλων ανθρωπων.

Ο τεταρτος λοχος του συνταγματος Παβλοφσκι, σωματοφυλακων της Αυτου Μεγαλειοτητος του Τσαρου, και ολοκληρο το συνταγμα Σεμενοφσκι, ητανε τα πιο ισχυρα στηρηγματα του θρονου, εως τις καταπληκτικες εκεινες ημερες της 26ης και 27ης Φεβρουαριου 1917, οπου συναδελφωθηκαν με τα πληθη και εστρεψαν τα τουφεκια τους εναντιον των αξιωματικων τους.

Ο ισχυροτερος στρατος του κοσμου δεν θα σας προστατευσει εαν δεν σας ειναι πιστος, και το εσχατο θεμελιο της πιστης του ειναι η φαντασιακη του πεποιθηση σχετικα με τη φαντασιακη νομιμοτητα σας και ισχυ…»

ΚΩΣΤΑΣ ΔΟΥΖΙΝΑΣ:

«…Η πραγματικότητα είναι αυτό που παρουσιάζεται ως η ‘‘φυσική’’ τάξη των πραγμάτων που προσφέρεται άμεσα στις αισθήσεις μας. [...] Όπως λέει η Alenka Zupancic, ‘‘η ίδια η αρχή της πραγματικότητας διαμεσολαβείται από την ιδεολογία· θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ακόμα και ότι αποτελεί την υψηλότερη μορφή ιδεολογίας, της ιδεολογίας που παρουσιάζεται σαν εμπειρικό δεδομένο ή σαν βιολογική οικονομική αναγκαιότητα (την οποία τείνουμε να προσλαμβάνουμε ως μη ιδεολογική)’’. Τα δεδομένα συγκροτούνται συμβολικά, τοποθετούνται ιδεολογικά και ερμηνεύονται από την κυρίαρχη σκοπιά. Η πραγματικότητα δεν είναι ποτέ αγνή, προφανής και ‘‘πλήρης’’…»http://goo.gl/umM0q

THOMAS SZASZ - The Second Sin

«…Ο πολεμος για τον ελεγχο του κοσμου ειναι πολεμος ορισμων… Ο αγωνας ορισμου [ελεγχου των νοηματων] ειναι αγωνας για επιβιωση… αυτος που πρωτος θα ορισει το νοημα μιας καταστασης, επιβαλλει στον αλλο τη δικη του πραγματικοτητα και τον οριζει, ειναι ο νικητης… ετσι κυριαρχει κι επιβιωνει. Εκεινος που ετεροκαθοριζεται, υποτασσεται, ισως και να σκοτωθει… Για παραδειγμα, αν σε μια οικογενεια υπαρχουν προστριβες μεταξυ των συζυγων, ή μεταξυ μητερας και παιδιου, ποιός θα ορισει ποιόν ως εριστικο και ψυχικα ασθενη; »

NOAM CHOMSKY: ΚΑΘΕΣΤΩΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ
N e c e s s a r y I l l u s i o n s . T h o u g h t C o n t r o l i n D e m o c r a t i c S o c i e t i e s – goo.gl/GLNNv

«…Τα media που εχουν τη δυνατοτητα να απευθυνθουν στο ευρυ κοινο ειναι μεγαλες εταιρειες, στενα συνδεδεμενες με ακομα μεγαλυτερες συμφυρματικες (conglomerates). Οπως ολες οι επιχειρησεις, πουλανε ενα προϊον… Αγοραστες ειναι οι διαφημιστικες εταιρειες, και το ιδιο το κοινο ειναι το ‘‘προϊον’’, κατα προτιμηση το πιο ευπορο κοινο, που αυξανει την αποδοτικοτητα των διαφημισεων…

…Τα κυριαρχα ΜΜΕ που οριζουν τη γραμμη με την οποια ευθυγραμμιζονται και τα μικροτερα, ειναι εταιρειες που ‘‘πουλανε’’ προνομιουχα ακροατηρια σε αλλες επιχειρησεις. Φυσικα, η εικονα του κοσμου που εκπεμπουν αντανακλα τα συμφεροντα και τις προοπτικες των πωλητων, των αγοραστων και του προϊοντος. Η συγκεντρωση της ιδιοκτησιας των ΜΜΕ ειναι υψηλη και αυξανεται. Επιπλεον τα διευθυντικα στελεχη των ΜΜΕ και οι [διασημοι] σχολιαστες, ανηκουν στις ιδιες προνομιουχες ελιτ, και ειναι αναμενομενο να συμμεριζονται τις αντιληψεις, τις φιλοδοξιες και τις στασεις των συνεταιρων [εργοδοτων] τους, αναφορικα με το ταξικο συμφερον ολων τους.

Οι νεοεισερχομενοι στο συστημα δημοσιογραφοι ειναι απιθανο να αναρριχηθουν αν δεν συμμορφωθουν στις ιδεολογικες πιεσεις εσωτερικευοντας τις αξιες. Δεν ειναι ευκολο να πιστευεις κατι και να λες το αντιθετο. Εκεινοι που δεν συμμορφωνονται, απορριπτονται μεσω γνωστων μηχανισμων…

…Πολλοι αλλοι παραγοντες καθοριζουν τη συμμορφωση των ΜΜΕ με το κρατικο-εταιρικο συμπλεγμα. Η εναντιωση στην εξουσια ειναι δυσκολη και δαπανηρη· απαιτει υψηλο επιπεδο τεκμηριωσης και επιχειρηματων. Επιπλεον, η κριτικη αναλυση δεν ειναι ευπροσδεκτη απο τους κρατουντες, που αντιδρουν αποτελεσματικα κατεχοντας ποικιλα μεσα επιβραβευσης ή τιμωριας. Αντιθετως, η συμμορφωση με την ‘‘πατριωτικη’’ γραμμη δεν εχει κοστος…

…Το συστημα αμυνεται με ιερη οργη και αγανακτηση οταν αμφισβητειται το δικαιωμα του να εξαπατα προς οφελος της εξουσιας. Η ιδια η ιδεα να υποβληθει το ιδεολογικο συστημα σε ορθολογικη εξεταση, προκαλει αμηχανια ή εχθροτητα, συνηθως καλυμμενη υπο προσχηματα…

Benjamin Ginsberg: …η δυνατοτητα των ανωτερων και των ανωτερων μεσαιων ταξεων να ελεγχουν την αγορα των ιδεων, τους επιτρεπει να διαμορφωνουν τις αντιληψεις ολοκληρης της κοινωνιας σχετικα με την πολιτικη πραγματικοτητα και το ευρος των ρεαλιστικων πολιτικων και κοινωνικων δυνατοτητων… το κρυμμενο χερι της αγορας ειναι οργανο ελεγχου τοσο αποτελεσματικο σχεδον οσο και η σιδερενια γροθια του κρατους…»

John Swinton (δημοσιογραφος. 1829–1901) – goo.gl/ikQAn

«…Η δουλεια του δημοσιογραφου ειναι να καταστρεφει την αληθεια, να ψευδεται καταφωρα, να διαστρεβλωνει, να διαβαλλει, να κολακευει το θεο του χρηματος και να πουλαει τη χωρα του και τους συνανθρωπους του για το καθημερινο του ψωμι. Το γνωριζετε και το γνωριζω και δεν μπορω να καταλαβω τι ανοησια ειναι αυτη η προποση στον ”ανεξαρτητο τυπο”. Ειμαστε υποτελεις και εργαλεια των πλουσιων ανθρωπων που βρισκονται στο παρασκηνιο. Ειμαστε μαριονετες, εκεινοι τραβανε τα κορδονια κι εμεις χορευουμε…»

NOAM CHOMSKY: ΨΕΥΔΟΚΡΙΤΙΚΗ
INTELLECTUALS AND THE STATE – http://goo.gl/ScTJ8

« …Σε μια ολοκληρωτικη κοινωνια, οι μηχανισμοι της πλυσης εγκεφαλου ειναι απλοι και διαφανεις. Το κρατος οριζει την επισημη αληθεια. Οι τεχνοκρατες και οι διανοουμενοι–διαμορφωτες της κοινης γνωμης παπαγαλιζουν το επισημο δογμα, που ειναι ευκολα αναγνωρισιμο… Μπορει κανεις να αναγνωρισει το προπαγανδιστικο μηνυμα και να το απορριψει, τουλαχιστον σιωπηρα. Η δημοσια εκφραση της απορριψης ενεχει κινδυνο, η βαρυτητα του οποιου εξαρταται απο το βαθμο βιαιοτητας του καθεστωτος.

Υπο την καπιταλιστικη δημοκρατια, το πραγμα ειναι αρκετα πολυπλοκοτερο. Ο τυπος και οι διανοουμενοι εμφανιζονται ασυμβιβαστοι και ανεξαρτητοι, υπερκριτικοι, ανταγωνιστικοι προς το ‘‘κατεστημενο’’ και αντιπαλοι του κρατους• … ο τυπος δινει την εντυπωση μιας νεας εθνικης αρχης, σκληρου αντιπαλου της κρατικης εξουσιας.

Η πραγματικοτητα ειναι καπως διαφορετικη. Υπαρχει βεβαια κριτικη, αλλα η προσεκτικη εξεταση της δειχνει οτι τα ορια της ειναι στενα. Οι βασικες γραμμες της κρατικης προπαγανδας υποβαλλονται υπορρητα απο τους επικριτες της.Σε αντιθεση με το ολοκληρωτικο συστημα, ο προπαγανδιστικος μηχανισμος δεν διατυπωνει απλως μια γραμμη με την οποια ολοι ειναι υποχρεωμενοι να συμμορφωθουν ― ή την οποια ολοι απορριπτουν εσωτερικα.

Αντι αυτου, επιδιωκεται να οριστει και να περιοριστει το ευρος της σκεψης: η επισημη γραμμη οριζεται ως το ενα ακρο, και ως το αλλο ακρο οριζεται η θεση των πιο σκληρων επικριτων. Μεταξυ αυτων των οριων, υποβαλλονται οι ιδιες βασικες θεσεις [που εχουν κοινες το καθεστως και οι δηθεν επικριτες] αλλα σπανιως διατυπωνονται ρητα. Υπονοουνται, αλλα δεν εκφραζονται ανοιχτα.[…] Οσο πιο σκληρη εμφανιζεται η συγκρουση των ιδεων, τοσο καλυτερα εξυπηρετειται η προπαγανδα, εφοσον οι υπορρητες, υποβολιμαιες προκαταληψεις εμβολιαζοται αποτελεσματικοτερα.

Ο ανεξαρτητος νους πρεπει να επιδιωξει να αποστασιοποιηθει τοσο απο την επισημη γραμμη, οσο και απο την κριτικη των υποτιθεμενων εναντιων. Να σταθει κριτικα εναντι οσων εκπεμπει ο προπαγανδιστικος μηχανισμος• ταυτοχρονα, να διακρινει τις υπορρητες θεσεις που επιδιωκουν να υποβαλλουν απο κοινου το καθεστως και οι δηθεν επικριτες του. Αυτο ειναι πολυ δυσκολοτερο εργο.

Ενας ειδικος της κατηχησης θα επιβεβαιωσει οτι ειναι πολυ αποτελεσματικοτερο να περιορισεις το ευρος της σκεψης μεσα σε ενα στενο πλαισιο υποβολιμαιων προκαταληψεων [και να προκαταλαβεις την κριτικη]― παρα να προσπαθησεις να επιβαλεις δια ροπαλου μια ρητη θεση. Εχει αναχθει σε υψηλη τεχνη απο τον προπαγανδιστικο μηχανισμο των ΗΠΑ η μεθοδος της ψευδοκριτικης, που εφαρμοζεται απο την υπευθυνη διανοηση.

Αλλος σκοπος του προπαγανδιστικου μηχανισμου ειναι η αποκατασταση της πιστης στα ηθικα ιδανικα μας. Δεν ειναι αρκετο να προβαλλουμε τη φαυλοτητα των εχθρων μας και να τους επιρριψουμε την ευθυνη για τις αγριοτητες που διαπραξαμε σε βαρος τους. Ειναι απαραιτητο να εδραιωσουμε την ηθικη μας αγνοτητα. Σε αυτο το τελευταιο, τα επιτευγματα ειναι μυθικα…»

Για να αυτοσυντηρηθει το καθεστως της εμπορευματικης δημοκρατιας πρεπει να συσκοτισει, να καλυψει με θορυβο ή να προκαταλαβει την ουσιασικη κριτικη εναντιον του. Και η πιο αποτελεσματικη μεθοδος ειναι τα βασικα στελεχη του προπαγανδιστικου μηχανισμου να παιζουν το ρολο του αδεκαστου επικριτη του κατεστημενου.

Το κυριο σωμα της καθεστωτικης προπαγανδας δεν εκπεμπεται απο τους κρατικους αξιωματουχους ουτε απο τους ‘‘συντηρητικους’’ δημοσιογραφους και διανοουμενους. Ο ρολος των τελευταιων ειναι να ‘‘κανουν πασα’’ στους κυριους σκηνοθετες της πραγματικοτητας: στους ‘‘φιλελευθερους δημοκρατες’’, τους ‘‘αριστερους’’, τους αδιαλλακτους πολεμιους της ‘‘διαφθορας’’, της ‘‘ανομιας’’, της ‘‘ησσονος προσπαθειας’’, ή τους καταγγελλοντες την ‘‘οικονομικη εξαθλιωση του λαου για τα κερδη των μονοπωλιων’’.

Μεσα σε αυτη τη θεατρικη παρασταση, το σκηνοθετημενο αγωνα της προοδου, της δημοκρατιας, της συνεσης και του ηθους εναντια στη συντηρηση, την αυθαιρεσια, τη βλακεια και τη φαυλοτητα, η κριτικη περιοριζεται στην ηθικολογια, απαιτει ‘‘σεβασμο προς τους θεσμους και τη δημοκρατικη νομιμοτητα’’ ή απαιτει οικονομικη ασφαλεια για του εργαζομενους υπηκοους.

Η ουσια του συστηματος παραμενει ιερο αβατο. Το Αφεντικο, η Αγορα, η Εθνικη Συνειδηση (διαβαζε: η μεταμφιεσμενη δουλοφροσυνη), αρρητα υπονοουνται ως θεμελια της Δημοκρατιας και του Πολιτισμου. Το σιωπηρο μηνυμα που υποβαλλεται ειναι οτι η ιεραρχια, η εμπορευματοποιηση των ανθρωπων, η ανισοτητα, ο ανταγωνισμος, η λατρεια του χρηματος, ειναι φυσικες καταστασεις, πανω απο την κοινωνια και την ιστορια. Μονο καποιος ανισορροπος θα μπορουσε να στραφει εναντιον τους, ειναι σαν να πολεμας τον ανεμο ή τη βροχη.

Slavoj Zizek
«…Δεν έχουμε έλλειμμα αντικαπιταλισμού στις μέρες μας, αντίθετα γινόμαστε μάρτυρες πληθωρικής κριτικής στα δεινά που συσσωρεύει ο καπιταλισμός… Υπάρχει όμως μια παγίδα σε όλο αυτό το χείμαρρο της κριτικής: Αυτό που δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση είναι το δημοκρατικό- φιλελεύθερο πλαίσιο της πάλης εναντίον αυτών των ακροτήτων. Ο ρητός ή υπόρρητος στόχος είναι ο εκδημοκρατισμός του καπιταλισμού, η επέκταση του δημοκρατικού ελέγχου στην οικονομία, μέσω της πίεση των μέσων ενημέρωσης, των κοινοβουλευτικών επιτροπών ελέγχου, της σκληρότερης νομοθεσίας, των εισαγγελικών παρεμβάσεων κλπ- χωρίς όμως ποτέ να αμφισβητείται το θεσμικό πλαίσιο της αστικής νομιμότητας. Αυτή είναι η ιερή αγελάδα που δεν τολμούν να αγγίξουν ακόμη και οι πιο ριζοσπαστικές μορφές «ηθικού καπιταλισμού» όπως τα κινήματα τύπου Σιάτλ και Πόρτο Αλέγκρε…» http://is.gd/D1ckXS

 Πηγή:

http://equalityfiles.wordpress.com/%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B7-%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%B7-%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B1-%CE%B5%CF%80%CE%B9-%CF%84%CF%89/