Γερμανία-Ελλάδα, σημειώσατε χ
by Dim.Theo
Χρησιμοποιεί ο Γερμανός φιλόσοφος Nietzsche μέσα σε ένα από τα έργα του, συγκεκριμένα στο κλασικό έργο του που αναφέρεται στην Τέχνη, Η Γέννηση της Τραγωδίας, τη λέξη «Σωφροσύνη» για να περιγράψει τη διδασκαλία του Σωκράτη. Μιλάει έτσι σχεδόν ζηλεύοντας τους Έλληνες, με θαυμασμό που βγαίνει πηγαία από μέσα του και επισημαίνει ιδιαίτερα την ηδονική απόλαυση που νιώθει ένας άνθρωπος όταν αποκτά γνώση, καθώς και το διεγερτικό στοιχείο εύρεσης της αλήθειας, που όλα αυτά καταδεικνύονται μέσα στο σωκρατικό λόγο. Ο Σωκράτης που παρουσιάζει ο Πλάτων μέσα στο πολυάριθμο έργο του, εμφανίζεται ως απόστολος (λόγια του Nietzsche) της «ελληνικής γαλήνης», ο οποίος με τη μαιευτική του μέθοδο προσπαθεί να εγείρει από τον άνθρωπο τη μεγαλοφυΐα που έχει εντός του. Να λάμψει, θέλει ο Σωκράτης, εκείνο που μέσα στον άνθρωπο υπάρχει, ακόμα και αν ο άνθρωπος -ο κάθε άνθρωπος- το αγνοεί, αν θέλαμε να μιλήσουμε με τα λόγια του Ελύτη.
Η διδασκαλία αυτή στην οποία αναφερόμαστε ανήκε βέβαια σε κάποια χρόνια σχεδόν 2.500 χρόνια πριν, που απλώς έτυχε και έλαβε χώρα στα ίδια εδάφη τα οποία εμείς σήμερα ζούμε και κατοικούμε, οργανώνουμε τις κοινωνίες μας και εμπορευόμαστε αγαθά. Η διδασκαλία εκείνη, που γινόταν με περιπάτους, με συνεχείς κρίσεις και αποκρίσεις, ερωτήσεις και ανταπαντήσεις, δεν έχει απολύτως καμία σχέση με την όποια παιδαγωγική μέθοδο έχει ακολουθηθεί στη δική μας σύγχρονη εποχή, στην πατρίδα που λέγεται Ελλάδα, μολονότι πολλοί σφετερίζονται τα μεγάλα ονόματα της αρχαίας κλασικής περιόδου και επικαλούνται μιαν τάχα τις αίγλη και ευδαιμονία, παινεύονται για τους ένδοξους προγόνους τους και την παραγόμενη φιλοσοφία και τη μεταφορά των φώτων από την Ανατολή στη Δύση. Όλος αυτός ο θαυμασμός ανήκει απλώς σε ενός είδους, επιτρέψτε μου, καρτ ποστάλ, που προμηθεύονται οι τουρίστες από τους τόπους που επισκέπτονται και έχουν να θυμούνται αργότερα πόσο όμορφα ήταν στο παρελθόν (εφόσον βέβαια έχει παρέλθει ο χρόνος της επίσκεψης στο όποιο μέρος) και πόσο το νοσταλγούν στον παρόντα χρόνο που τυχών βρίσκονται. Είμαστε αυτό. Τουρίστες στον τόπο μας.
Έχουμε λοιπόν από τη μια μεριά μια Ελλάδα και από την άλλη μια Γερμανία που παράγουν εξίσου οι δύο αυτές μεγάλες χώρες φιλοσοφία.
Σκέπτομαι χωρίς ιδιαίτερο κόπο (και για το λόγο αυτό κάπως πρόχειρα), ότι από τη Γερμανία του Nietzsche και του Kant, του Hegel και του Fichte, από τη Γερμανία του Hölderlin και του Goethe, ξεπήδησε χρόνια αργότερα ο φασισμός, ο ολοκληρωτισμός, το ολοκαύτωμα, ξεπήδησαν τα μελανότερα ίσως χρώματα της παγκόσμιας ιστορίας που έχουν αφήσει ανεξίτηλα σημάδια σε γενιές που έζησαν τον εφιάλτη της εγκληματικής αυτής πολιτικής, με τις συνεπακόλουθες κτηνωδίες της από τους ανθρώπους που την υπηρέτησαν.
Σκέπτομαι πάλι ότι από την Ελλάδα, όπως την περιγράφει ο Nietzsche, του Σωκράτη και της Αρετής -που ο ίδιος ο Γερμανός θαυμάζει και διακηρύττει και γράφει μέσα στο έργο του- της Ηθικής και του Αριστοτέλη, της αρμονίας των αριθμών του Πυθαγόρα, ξεπήδησε η χούντα των Συνταγματαρχών, η πολιτική της πλήρους ανηθικότητας (και δεν αναφέρομαι μονάχα στους Συνταγματάρχες του στρατού), από τη φιλοξενία του Διός ξεπήδησαν τα κέντρα φιλοξενίας μεταναστών -μια άλλη μορφή σύγχρονη και κατ’ επίφαση πολιτισμένη των στρατοπέδων συγκέντρωσης των SS- από την ισηγορία του Ισοκράτη ξεπήδησαν οι ανεκδιήγητες χυδαιότητες και πράξεις των νεοφασιστών, που λοιδορούν, σπάζουν, καίνε, καταστρέφουν οτιδήποτε βρεθεί ενάντια στα ημιθανή και ημιμαθή πιστεύω τους . Εκεί που άλλοτε ο λόγος κατείχε την πρωτοκαθεδρία μες στο πνεύμα για την επίτευξη της πόλεως, φαίνεται να αντικαθίσταται η θέση αυτή του λόγου από την επίδειξη ισχύος και δύναμης (μυϊκής), από τον νόμο της ζούγκλας (ο δυνατότερος κερδίζει) κάτι που εμφανίζεται στην παγκόσμια ιστορία με τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, όταν εκείνη ανατρέπει άρδην την έννοια της ισχύος και από πνευματική μεταλλάσσεται σε στρατιωτική. Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία κατέχει δύναμη τόσο σε χρηματικό επίπεδο, όσο και σε στρατιωτικό με τις λεγεώνες.
Τα γεγονότα αυτά (συγχωρέστε με για την προχειρότητά τους στον τρόπο που τα παρουσιάζω) δείχνουν ότι κάθε μεγάλος πολιτισμός που αναπτύσσεται και έχουμε γνωρίσει και μελετήσει μέσα στις ιστορίες μας, έχει την ακμή του και την παρακμή του.
Επειδή λοιπόν στο ελλαδικό κράτος επικρατούσε μεσαίωνας όταν στην Ευρώπη ερχόταν ο διαφωτισμός θελήσαμε αμέσως μετά την απελευθέρωση και την ίδρυση του ελληνικού κράτους να ακολουθούμε την Ευρώπη πιστά, από φόβο μη μας πουν επαρχιώτες και χάσουμε τις εξελίξεις, με άμεση συνέπεια να εμφανιζόμαστε πάντα δευτερότριτοι σε σχέση με τους υπόλοιπους λαούς και, χωρίς να αφομοιώνουμε ουσιαστικά τα γεγονότα, να μιμούμαστε δουλικά τους ξένους. Τούτο μπορεί να σημαίνει μεταξύ άλλων, ότι αφού η Γερμανία άνοιξε το δρόμο προς το ναζισμό (καθαρόαιμη φυλή κλπ), το φασισμό και τη βαρβαρότητα που συνεπιφέρουν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, ακολουθούμε αργότερα και εμείς (ναι έστω και μετά 50 χρόνια), μολονότι ακόμα και ύστερα της δικτατορίας του Μεταξά, ως πειθήνια στρατιωτάκια που χαίρουν αγαλλίασης επειδή κατάφεραν με επιτυχία να μιμηθούν το είδωλό τους, ξεχνώντας όμως ότι και ο ελλαδικός χώρος δεν εξαιρέθηκε από τις επιθέσεις αυτών των καθεστώτων. (παραλείπω τεχνηέντως Ιταλία και Ισπανία).
Η Ελλάδα ξεχνά.
Μέχρι τώρα λοιπόν συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι είμαστε οι εξής: ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ ΞΕΧΑΣΙΑΡΗΔΕΣ.
Βρισκόμαστε σε παρακμή. Ερχόμαστε πάντα δεύτεροι σε ό,τι αφορά κρατικούς μηχανισμούς, θεσμούς και λειτουργίες, λείπει κάθε ίχνος σοβαρότητας από τους ανθρώπους που κυβερνούν οι οποίοι τίποτε δεν στερούνται σε τσαρλατανισμό από τον πιο επιδέξιο κωμικό της οδού Ερμού, λείπει κάθε ίχνος σοβαρότητας από την κοινωνία (η οποία επιλέγει τους κυβερνώντες), γινόμαστε νόμιμοι αλλά δεν είμαστε ηθικοί, και όσοι διατηρούν το ήθος τους και την αξιοπρέπεια τους -μόνο ρούχο μες στη γύμνια τους- μετατρέπονται σε παρανόμους, γιατί έτσι έχει ορίσει ο νόμος και ο νόμος ορίστηκε από τους ανθρώπους τους αστείους και ολίγιστους που αναφέρθηκα πιο πάνω. Είμαστε σάπιοι και σαθροί, τα θεμέλια της κοινωνίας τρίζουν, ραγίζουν και σε λίγο θα σπάσουν.
Βρισκόμαστε σε παρακμή. Όταν κάτι πάνω στο οποίο πατάς, τρίζει και καθίσταται πλέον αναξιόπιστο για τη στήριξή του, τότε, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι μια νέα κατασκευή ολοκληρωτικά απ’ την αρχή, ώστε να είσαι βέβαιος με σωστούς υπολογισμούς -μαθαίνοντας από την εμπειρία του λάθους- για τη νέα στατικότητα και σταθερότητα του.
Η Γερμανία βρίσκεται σε μια ηθική παρακμή θέλοντας να εφαρμόσει μια νέα pax romana και να εδραιώσει την κυριαρχία της σε όλη την Ευρώπη.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε συμπληγάδες και πληρώνει λάθη δικών της ανθρώπων του παρελθόντος. Μιμείται τώρα την στρατιωτική παρακμή της ναζιστικής Γερμανίας. Χαιρετά με το χέρι ψηλά… τα κεφάλια κάτω.
Βρισκόμαστε σε παρακμή, όσο γρηγορότερα το αντιληφθούμε, θα λειτουργήσει προς όφελός μας, όσο ακόμα “όφελος” μας έχει απομείνει για να ελπίζουμε.
H εικόνα-κολάζ από την προπαγάνδα της ναζιστικής Γερμανίας ( ο Χίτλερ κλείνει τη σχολή του Bauhaus) θα μπορούσε να αντικατασταθεί από τη νέα γενιά Ελλήνων που θέλουν να λογοκρίνουν (να κλείσουν, να καταστρέψουν) θεατρικά έργα ξεσηκώνοντας χαμηλότερου πνευματικού επιπέδου πληθυσμό προκαλώντας τους το θρησκευτικό αίσθημα.
Πηγή: