Στο θέμα των πλειστηριασμών, πολύς ντόρος έγινε πρόσφατα με τις δηλώσεις του Στουρνάρα ότι τάχα θέλει να τους προωθήσει “για να σώσει τις τράπεζες”.

Μάλιστα, πολλοί στην αριστερά εξοργίστηκαν και άρχισαν να βρίζουν τις τράπεζες (και το Στουρνάρα). Όμως, μου φαίνεται ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, “τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται”.

Όχι ότι θα κάτσω να υπερασπιστώ τις τράπεζες ή τον Στουρνάρα. Όμως, οι εγχώριοι τραπεζίτες έχουν ξεκαθαρίσει από την πρώτη στιγμή ότι ΔΕΝ είναι υπέρ των πλειστηριασμών, τουλάχιστον όχι στην παρούσα συγκυρία – δείτε για παράδειγμα ένα άρθρο που είχαμε δημοσιεύσει στις 10 Ιουνίου.

Προς το τέλος αυτού του άρθρου, είχαμε δει ένα απόσπασμα από άρθρο της “Ημερησίας” του Μπόμπολα, στο οποίο ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών δήλωσε ότι

«η Ελληνική Ένωση Τραπεζών δεν άσκησε πιέσεις στην κυβέρνηση για το θέμα αυτό [σ.σ. για τους πλειστηριασμούς]».   «Οι τράπεζες δεν θέλουν να ξαναμαζέψουν ακίνητα, όπως μαζεύονταν στο παρελθόν τα αυτοκίνητα», είπε ο κ. Γκόρτσος και πρόσθεσε ότι ο αριθμός των πλειστηριασμών και εκεί ακόμα όπου επιτρέπονται είναι πολύ μικρός.

Εμείς λοιπόν είχαμε εξηγήσει τότε το γιατί συμβαίνει αυτό – ιδού η εξήγηση μας (από το ίδιο άρθρο):

Γιατί όμως οι τραπεζίτες δε θέλουν πλειστηριασμούς και δέχονται διακανονισμούς, κτλ; Αφού ο τράπεζες θα αρπάξουν ένα σωρό σπίτια αν ανοίξουν οι πλειστηριασμοί, γιατί να μην το θέλουν αυτό;

Ένας λόγος είναι ότι και αυτές φοβούνται τις κοινωνικές αντιδράσεις. Αλλά αυτό δεν φτάνει, υπάρχει και ένας ακόμα πολύ βασικότερος λόγος για τις τράπεζες. 

Είναι απλό, και εμείς το έχουμε εξηγήσει εδώ και χρόνια, με το παράδειγμα της Αμερικής, και της φούσκας των ακινήτων εκεί πέρα, που οδήγησε σε πολλές κατασχέσεις σπιτιών από τις τράπεζες. Αντιγράφω ένα μικρό απόσπασμα από το παλιότερο βιβλίο μου για το θέμα, που νομίζω ταιριάζει γάντι στη σημερινή κατάσταση των ελληνικών τραπεζών:

[...]Είδαμε πριν το πώς τα εισοδήματα των εργατών έχουν πέσει, και το πώς η μείωση αυτή της «αγοραστικής τους δύναμης» υποκαταστάθηκε μέσω των δανείων.

 

[...] Με απλά λόγια, οι τιμές των σπιτιών γίνονταν ολοένα και πιο «απλησίαστες» για τους εργάτες. Άρα, ολοένα και περισσότερο κατέφευγαν στο δανεισμό από τις τράπεζες. Για κάποια χρόνια, αυτό «φούσκωνε», τα σπίτια δηλαδή πουλιόνταν, οι τιμές συνέχισαν να αυξάνουν, και «όλα φαίνονταν να πηγαίνουν καλά». Με το ξέσπασμα της κρίσης, αυτό που συνέβη ήταν ότι οι εργάτες αδυνατούσαν πλέον να πληρώσουν τις δόσεις του δανείου που είχαν πάρει, ή να πάρουν ένα νέο δάνειο. Αυτό σήμαινε βέβαια ότι οι τράπεζες θα έπρεπε να κατασχέσουν τα σπίτια αυτά – και όντως αυτό έγινε και συνεχίζει να γίνεται. Ο ακριβής αριθμός των σπιτιών που έχουν κατασχεθεί στις ΗΠΑ δεν είναι εύκολο να υπολογιστεί, διότι, με βάση πχ τα επίσημα στοιχεία του Μάρτη του 2010, η Bank Of America, δήλωσε ότι θα αυξηθεί η δραστηριότητα κατασχέσεων της από 7500 μηνιαίως σε 45.000 κατασχέσεις/μήνα. Παρόμοια είναι η κατάσταση και με άλλες τράπεζες (αν και η Bank Of America είναι αυτή με τις περισσότερες κατασχέσεις).

Επτά εκατομμύρια αμερικανικών νοικοκυριών είναι πίσω στις πληρωμές υποθηκών τους. Οι κατασχέσεις έφτασαν τις 367.056 για το Μάρτη. Ένα εκατομμύριο κατασχέσεις προβλέπονται για το 2010. Ένα σε κάθε 138 νοικοκυριά των ΗΠΑ έλαβε μικρές επιδοτήσεις μόνο κατά το πρώτο τρίμηνο και μόνο. Από τα 230.000 περίπου «τυχερούς», τους λίγους που διασφάλισαν μια τροποποίηση στην υποθήκη τους (1,2 εκατομμύρια μπήκαν στο πρόγραμμα κατά το προηγούμενο έτος), το 75% χρωστάει περισσότερα από την νέα (χαμηλότερη, τώρα που έσκασε η φούσκα) τιμή αξίας του σπιτιού τους. Για πρώτη φορά στην ιστορία μάλιστα, οι τράπεζες κατέχουν περισσότερα σπίτια απ’ ότι όλοι οι υπόλοιποι Αμερικάνοι μαζί. 

Και οι κατασχέσεις συνεχίζονται ακάθεκτες όπως είπαμε, έχουμε δηλαδή δρόμο μπροστά μας: Έως και το ίδιο το Κογκρέσο των ΗΠΑ παραδέχεται σε επίσημη έκθεση του ότι «συνολικά δάνεια αξίας 1,4 τρισ. δολαρίων στην αμερικανική αγορά ακινήτων για επαγγελματική χρήση θα χρειαστούν αναχρηματοδότηση την προσεχή τετραετία, ενώ στο ήμισυ των περιπτώσεων το οφειλόμενο ποσό ξεπερνά αυτή τη στιγμή την αξία του ακινήτου… Οι προβλεπόμενες ζημίες, όταν τα συγκεκριμένα δάνεια μετατραπούν σε επισφαλή, πιθανότατα να αγγίξουν τα 200 έως 300 δισ. δολάρια, απειλώντας περίπου 3.000 μικρές και μεσαίου μεγέθους τράπεζες, οι οποίες θα βρεθούν με δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο ενεργητικού από το επαγγελματικό real estate στα λογιστικά βιβλία τους».

Όλα αυτά βέβαια τα στοιχεία με τις κατασχέσεις σπιτιών δείχνουν μια μεγάλη συγκέντρωση πλούτου στις τράπεζες – στο κάτω-κάτω της γραφής, πώς είναι δυνατόν να είναι χρεωκοπημένες όταν πλέον έχουν στην κατοχή τους τόσα σπίτια;

Αυτή η άποψη, αν εξεταστεί μακροπρόθεσμα, είναι σωστή: Όντως, όσες τράπεζες επιβιώσουν θα βγουν πανίσχυρες και θα ελέγχουν τεράστια κεφάλαια και ακίνητο πλούτο.

Πριν από αυτό όμως, έχουν να αντιμετωπίσουν το «σκάσιμο της φούσκας»: Καθώς τα σπίτια μένουν απούλητα, ή/και κατάσχονται από τις τράπεζες, η τιμή τους πέφτει. Αν κάποιος έμπορος δε μπορεί εξάλλου να πουλήσει πλέον το εμπόρευμα του, πρέπει να ρίξει την τιμή, ώστε να το ξεφορτωθεί, αλλιώς θα μείνει με «άχρηστο» (απούλητο) εμπόρευμα. Το πρόβλημα για τις τράπεζες είναι πως όταν ξεκίνησαν να χορηγούν τα στεγαστικά δάνεια πριν μερικά χρόνια, η τιμή των σπιτιών ήταν κατά πολύ υψηλότερη από τη σημερινή. 

Έτσι, αν πχ μια τράπεζα είχε δώσει δάνειο 100.000 δολαρίων για ένα σπίτι, και σήμερα ο δανειολήπτης δεν μπορεί να το αποπληρώσει, έχουμε το εξής φαινόμενο: Η τράπεζα κατάσχει το σπίτι, που όμως πλέον αξίζει πχ 70.000 δολάρια. Λόγω δηλαδή του «σκασίματος της φούσκας», η τράπεζα έχει τώρα στην κατοχή της ένα σπίτι αξίας 70.000 δολαρίων, όμως είχε δώσει δάνειο 100.000 δολαρίων. Άρα, στον ισολογισμό της, θα πρέπει να καταγράψει απώλειες ύψους 30.000 δολαρίων από αυτή την υπόθεση. Πολλαπλασιάστε αυτή την απώλεια για όλα τα σπίτια που κατάσχουν οι τράπεζες (μιλάμε για αμέτρητα σπίτια), και καταλαβαίνετε ότι οι τράπεζες είναι αναγκασμένες να εγγράψουν στα λογιστικά τους βιβλία τεράστιες απώλειες, που ουσιαστικά τις καθιστούν de facto χρεωκοπημένες.

Μιλώντας για τις ΗΠΑ, έχουν ήδη χρεωκοπήσει πάμπολλες, κυρίως μικρές και μεσαίες, τράπεζες: Το 2008 χρεωκόπησαν 25 τράπεζες, το 2009 140, ενώ το 2010 έχουν χρεωκοπήσει έως το Μάιο 78 τράπεζες (και έπεται συνέχεια).

Όσο για τις υπόλοιπες, όσες απομείνουν δηλαδή, είναι φανερό πως θα δημιουργήσουν μια ολιγοπωλιακή κατάσταση. Όχι πως έως τώρα τα πράγματα δεν ήταν ολιγοπωλιακά, ωστόσο η τάση αυτή πλέον διογκώνεται, και βέβαια δεν αφορά μόνο τις τράπεζες, καθώς αφού βάζουν λουκέτο οι δανειστές, τελειώνουν και τα δάνεια, και κλείνουν και επιχειρήσεις σε όλους τους κλάδους, δημιουργώντας ολιγοπωλιακές τάσεις παντού). Για να επιβιώσουν όμως, μιας και στην πραγματικότητα όλες είναι χρεωκοπημένες, από κάπου έπρεπε να βρουν λεφτά, για να «ισοφαρίσουν» τις απώλειες που έχουν. Και εδώ έρχονται τα «πακέτα σωτηρίας», με τις κυβερνήσεις να μεταφέρουν λεφτά από τα κρατικά ταμεία προς τις τράπεζες [...]

Αυτό ακριβώς είναι που ΔΕΝ θέλουν οι ελληνικές τράπεζες, που έτσι και αλλιώς υποφέρουν οικονομικά από τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, από επιχειρηματικά δάνεια, κτλ. Το τελευταίο πράγμα που θα ήθελαν είναι να αναγκαστούν να καταγράψουν απώλειες από πλειστηριασμούς σπιτιών. Προτιμούν λοιπόν να το καθυστερήσουν, ώστε να αρπάξουν πρώτα μερικά επιπρόσθετα “πακέτα σωτηρίας”, και ΜΕΤΑ να κάνουν τους πλειστηριασμούς, έχοντας από πριν εξασφαλίσει αρκετά κεφάλαια για να αντέξουν τις απώλειες που θα έχουν.

—

Πάμε λοιπόν τώρα να σκεφτούμε λιγάκι τις δηλώσεις του Στουρνάρα ότι τάχα “η κυβέρνηση προωθεί τους πλειστηριασμούς για να σώσει τις τράπεζες”.

Οι ντόπιοι τραπεζίτες επαναλαμβάνουν διαρκώς ότι ΔΕΝ θέλουν τους πλειστηριασμούς. Δείτε μερικά ενδεικτικά άρθρα των τελευταίων ημερών:

Πλειστηριασμοί: Οι τράπεζες φοβούνται μπούμερανγκ και θέλουν να πέσουν οι τόνοι 

Την εκτίμηση ότι η ζημία στα χαρτοφυλάκια μέσω μιας επαναφοράς των πλειστηριασμών πιθανότατα θα είναι μεγαλύτερη από τα προσδοκώμενα οφέλη μετέφεραν τόσο στην ΤτΕ όσο και στην κυβέρνηση οι επικεφαλής των μεγαλύτερων τραπεζών. Σύμφωνα με την Ελευθεροτυπία, οι τράπεζες ανησυχούν ότι οι πλειστηριασμοί θα προσελκύσουν τους ξένους «γύπες» των distress funds, που καραδοκούν για να κερδοσκοπήσουν, με υποτιμημένα δάνεια ακινήτων. Έτσι, θα μείνουν στα χέρια των τραπεζών απαξιωμένα ακίνητα.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι επικεφαλής των μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών ζητούν από την κυβέρνηση να μην βιαστεί να πάρει απόφαση στο θέμα των πλειστηριασμών, αλλά αντιθέτως να πέσουν οι τόνοι.

Οι πλειστηριασμοί ακινήτων πρώτης κατοικίας όχι μόνο δεν θα ωφελήσουν τις τράπεζες αλλά θα τις ζημιώσουν – Οι τιμές των ακινήτων θα πέσουν, τα collaterals θα χάσουν σε αξία και θα πληγούν και τα εξυπηρετούμενα δάνεια 

Ας πάρουμε ως παράδειγμα ότι το νομοσχέδιο για τους πλειστηριασμούς ψηφίζεται. 

Οι τράπεζες έχουν διενεργήσει ήδη προβλέψεις για τα προβληματικά δάνεια κοινώς τα έχουν αφαιρέσει από τα κεφάλαια τους ή ακόμη πιο απλά έχουν εγγράψει τις ζημίες. 

Για να κερδίσουν οι τράπεζες θα πρέπει αποκτώντας τα ακίνητα και με την διαδικασία των πλειστηριασμών να τα πωλήσουν.

Για να τα πωλήσουν θα πρέπει να υπάρχει ζήτηση, ρευστότητα στην αγορά και γενικά αγοραστικό ενδιαφέρον. 

Δυστυχώς το ενδιαφέρον για ακίνητα είναι σχεδόν μηδενικό. 

Αν βγουν προς πώληση μέσω πλειστηριασμών π.χ. 30 χιλιάδες ή 60 χιλιάδες ακίνητα τι πρόκειται να συμβεί; 

Οι τιμές των ακινήτων θα υποχωρήσουν έως καταρρεύσουν λόγω μεγάλης προσφοράς σε σχέση με την ζήτηση. 

Αν καταρρεύσουν οι τιμές π.χ. κατά 35% χαμηλότερα από τις υφιστάμενες τιμές τότε οι τράπεζες θα έχουν υποστεί ζημία από εκεί που δεν το περιμένουν. 

Όταν μια τράπεζα χορηγεί στεγαστικό δάνειο έναντι υποθήκης π.χ. εγγύησης του ακινήτου ή διαμερίσματος προσδιορίζει την αξία του. 

Π.χ. αν μια τράπεζα χορηγήσει 100 ευρώ για δάνειο και έχει καλύψει 100% την εμπορική αξία εγγράφει στα λογιστικά της βιβλία την αξία των 100 ευρώ. 

Δηλαδή χορήγησε 100 ευρώ αλλά έχει λάβει ως εγγύηση ακίνητο αξίας 100 ευρώ αυτή είναι και η ασφάλεια της τράπεζας. 

Αν οι τιμές υποχωρήσουν π.χ. 35% τα 100 ευρώ θα αξίζουν 65 ευρώ και αυτό σημαίνει ότι η τράπεζα που χορήγησε δάνειο 100ευρώ θα αξίζει 65 ευρώ καθώς η αξία του ακινήτου υποχώρησε. 

Ο κίνδυνος είναι να χάσουν μεγάλη αξία τα collaterals των υγιών των εξυπηρετούμενων δανείων και η εξέλιξη αυτή θα είναι η ταφόπλακα του συστήματος.
Αν συμβεί αυτό ο πολίτης να θεωρεί ως δεδομένο το haircut στις καταθέσεις.
Οι τράπεζες δεν θα μπορούν να διασωθούν λόγω τεράστιων ζημιών και οι καταθέσεις θα κουρευτούν προκαλώντας το χάος σε μια ήδη διαλυμένη οικονομία.

Συμφωνώ 100% με το τελευταίο σημείο του άρθρου του bankingnews.gr.

Θεωρώ ότι η κίνηση του Στουρνάρα κρύβει από πίσω της τους ξένους πιστωτές, που πιέζουν για πλειστηριασμούς, διότι:

• δεν ψηφίζονται από το λαό, και άρα δεν έχουν να ανησυχούν για το “πολιτικό κόστος”, ούτε για το αν ο λαός θα τους πάρει στο κυνήγι και 

• οι ξένοι περιμένουν να πέσουν οι τιμές των ακινήτων, ώστε να τα αρπάξουν σε τιμή-ευκαιρίας.

• οι ξένοι τραπεζίτες δε θα χάσουν λεφτά , σε αντίθεση με τους ντόπιους τραπεζίτες. Έχουμε δει (πχ εδώ) ότι υπάρχει μάχη για το ποιος θα ελέγχει την Εθνική Τράπεζα, και άρα οι ξένοι τραπεζίτες θα ήθελαν να αποδυναμωθούν οι ντόπιοι τραπεζίτες, ώστε να αρπάξουν αυτοί την Εθνική, και μέσω αυτής να ελέγξουν ουσιαστικά ολόκληρη την ελληνική οικονομία (διότι η Εθνική Τράπεζα είναι με διαφορά η σημαντικότερη τράπεζα, και όποιος την ελέγχει, ελέγχει ουσιαστικά τα πάντα)

Οι ντόπιοι τραπεζίτες λοιπόν ΔΕΝ υποστηρίζουν το Στουρνάρα, ούτε “σώζονται” από αυτόν.

Ίσα-ίσα που πολλές τράπεζες θα καταρρεύσουν, και όντως θα οδηγηθούμε σε ένα “bail in”, δηλαδή σε κατασχέσεις καταθέσεων, όπως είναι το σχέδιο της ευρωζώνης για τις χρεωκοπημένες τράπεζες. Οι ξένες τράπεζες θα αρπάξουν την Εθνική και ότι άλλα φιλέτα βρουν, και επίσης τα ακίνητα θα πουληθούν σε πλειστηριασμούς σε φτηνή τιμή.