Η αλυσίδα είναι γύρω μας (*)
του Μάνου Αυγερίδη
Θα έλεγε κανείς ότι η υπόθεση της δολοφονίας της εικοσάχρονης φοιτήτριας Οζγκετζάν Ασλάν στη Μερσίνη της Τουρκίας δεν είναι παρά ακόμα μία απ’ τις συνηθισμένες «ειδήσεις της τρίτης σελίδας», όπως ονομάζουν οι Τούρκοι τις ειδήσεις του αστυνομικού ρεπορτάζ. Γιατί όμως μία ακόμα δολοφονία, ανάμεσα σε πολλές που συμβαίνουν παντού, πυροδότησε τόσο έντονη αντίδραση και πάνδημο πένθος; Η απάντηση ίσως βρίσκεται στο «μία ακόμα». Μία ακόμα δολοφονία γυναίκας από άντρα για προσωπικούς λόγους, που έρχεται να προστεθεί στις 281 που έγιναν το 2014, σ’ ένα πλαίσιο αλματώδους αύξησης της έμφυλης βίας στην Τουρκία την τελευταία δεκαετία, στα χρόνια δηλαδή της αυστηροποίησης των νόμων και της συντηρητικοποίησης απ’ τα πάνω της τουρκικής κοινωνίας.Για άλλη μια φορά, δύο διαφορετικοί κόσμοι συγκρούονται στη γειτονική χώρα. Ο ένας αποτελείται από αυτούς που ζητούν περισσότερη αυστηρότητα, θανατική ποινή, παραδειγματικές τιμωρίες, εφαρμογή θρησκευτικών νόμων και, συγχρόνως, προτρέπουν τις γυναίκες να προσέχουν το ντύσιμο και τη συμπεριφορά τους, μιας και «η αντρική φύση δεν θέλει και πολύ για να παρασυρθεί»… Ανάμεσά τους στελέχη της κυβέρνησης, καθώς και ο ίδιος ο πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, αφού δήλωσε πως η βία κατά των γυναικών είναι η ανοιχτή πληγή της Τουρκίας, υπέδειξε με αυστηρό ύφος στις τελευταίες πως ο ρόλος τους είναι να μένουν στο σπίτι και να προσεύχονται, όχι να χορεύουν στους δρόμους διαδηλώνοντας.
Ο άλλος κόσμος είναι αυτός των χιλιάδων γυναικών (αλλά και αντρών) που βγήκαν στους δρόμους για να ζητήσουν ισότητα κι ελευθερία, καθώς κι εκείνων που αψήφισαν την εντολη του ιμάμη και κουβάλησαν στους ώμους τους το φέρετρο της Οζγκετζάν. Είναι επίσης και όσων ανταποκρίθηκαν στο διαδικτυακό κάλεσμα και διηγήθηκαν δημόσια τις ιστορίες σεξουαλικής παρενόχλησης που έχουν ζήσει. Είναι σαφές πως η υπόθεση αυτή δεν αφορά μόνο την Οζγκετζάν, αλλά ούτε και μόνο την Τουρκία ή τις μουσουλμανικές χώρες. Η βία κατά των γυναικών και γενικότερα η έμφυλη βία αποτελεί όντως μια ανοιχτή πληγή των κοινωνιών μας, που δεν αντιμετωπίζεται με προσευχές.
(*) Στίχος από το τραγούδι του Μπουλέντ Ορτατσγκίλ, «Μην ντρέπεσαι μικρό κορίτσι» (Bülent Ortaçgil, «Yüzünü dökme küçük kız»).