Πώς, λοιπόν, τώρα να πει κάποιος αντίπαλος του φασισμού την αλήθεια για το φασισμό όταν δε θέλει να πει τίποτα για τον καπιταλισμό, που τον προκαλεί; Πώς να 'χει η αλήθεια αυτή πραχτική σημασία;
Αυτοί που είναι αντίπαλοι του φασισμού χωρίς να 'ναι αντίπαλοι του καπιταλισμού, αυτοί που παραπονιούνται για τη βαρβαρότητα που αίτια τάχα έχει τη βαρβαρότητα την ίδια, μοιάζουν μ'ανθρώπους που θέλουν το μερτικό τους απ'τ'αρνί χωρίς όμως να σφαχτεί το αρνί. Θέλουν να φάνε το κρέας, να μη δουν όμως τα αίματα. Αυτοί θα ικανοποιηθούν αν ο χασάπης πλύνει τα χέρια του προτού φέρει το κρέας στο τραπέζι. Δεν είναι κατά των σχέσεων ιδιοκτησίας, που προκαλούν τη βαρβαρότητα, παρά μονάχα κατά της βαρβαρότητας, υψώνουν τη φωνή εναντίον της, κι αυτό το κάνουν από χώρες όπου κυριαρχούν οι ίδιες σχέσεις ιδιοκτησίας, όπου όμως οι χασάπηδες πλένουν ακόμα τα χέρια τους προτού φέρουν το κρέας στο τραπέζι.
Μια διακήρυξη ενάντια στο φασισμό δεν μπορεί να έχει ίχνος ειλικρίνειας, όταν μένουν ανέπαφες οι κοινωνικές καταστάσεις, που τον παράγουν σαν φυσική αναγκαιότητα. Οποιος δε θέλει να εγκαταλείψει την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, όχι μονάχα δε θ'απαλλαγεί από το φασισμό, αλλά θα τον χρειάζεται.
Φυσικά, ξέρω, ότι μερικές λέξεις, όπως ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, δεν ακούγονται ωραία, είναι ελάχιστα ρομαντικές και καθόλου ποιητικές. Αλλά κανένας μας δε σκέπτεται να τις χρησιμοποιεί για την ομορφιά τους. Είναι μόνο απαραίτητες. Δηλαδή, χρειάζεται να πούμε αυτό που λένε αυτές οι λέξεις. Κι όταν βρεθεί κανείς μπροστά στο δίλημμα, αν πρέπει να χρησιμοποιεί τόσο άσχημες, ξερές και δογματικές λέξεις και να μιλάει για πράγματα τόσο μηδαμινά, όπως η εξασφάλιση των απαραίτητων μέσων συντήρησης και η δυνατότητα να τρώει κανείς μέχρι να χορτάσει, ή αν πρέπει ν'αφήσει το φασισμό να νικήσει, θα πρέπει να κηρυχτεί υπέρ αυτών των λέξεων.
Αλλά για να μπει ο καπιταλισμός στον αγώνα ζωής και θανάτου με το προλεταριάτο, πρέπει να απαλλαγεί από όλους τους δισταγμούς του και να πετάξει μια-μια στη θάλασσα όλες τις δικές του έννοιες για ελευθερία, δικαιοσύνη, προσωπικότητα του ατόμου, ακόμα και συναγωνισμό. Ετσι μια άλλοτε μεγάλη και επαναστατική ιδεολογία εμφανίζεται τώρα στον τελικό της αγώνα με την πιο ταπεινή μορφή κοινής απάτης, με τον πιο αναιδή τρόπο εξαγοράς συνειδήσεων, με την πιο κτηνώδη θρασυδειλία, ακριβώς με φασιστική μορφή. Και ο αστός δεν εγκαταλείπει το πεδίο της μάχης προτού πάρει την πιο βορβορώδη όψη του.
Είτε πιστεύει κανείς, ότι ο καπιταλισμός θέλει να διατηρήσει την οικονομική του εξουσία παίρνοντας με το μέρος του την κινητοποιημένη μεσαία τάξη, είτε πιστεύει ότι με τον εθνικοσοσιαλισμό η μεσαία τάξη εγκαταστάθηκε σαν κράτος σε καπιταλιστική βάση και παρεμβλήθηκε ανάμεσα στις οικονομικά αντιμαχόμενες τάξεις, μια και μέσα σ'αυτό το σύστημα δεν μπόρεσε να λυθεί το αγροτικό ζήτημα (οι δυο υποθέσεις δεν αντιφάσκουν μεταξύ τους) - ο εθνικοσοσιαλισμός μπορεί να καταπολεμηθεί μονάχα με την καταπολέμηση του καπιταλιστικού οικονομικού συστήματος. Σ'αυτόν τον αγώνα ενάντια στον εθνικοσοσιαλισμό, σύμμαχος μπορεί να είναι μονάχα η εργατική τάξη. Είναι αδύνατο να θέλει κανείς να καταπολεμήσει το φασισμό διατηρώντας τον καπιταλισμό, δηλαδή να ανακαλέσει τον καπιταλισμό σε μια πιο αδύνατη θέση, που ήδη είναι δοσμένη εξαιτίας της αστάθειάς της. Απέναντι στη μόνιμη πια κρίση του ο καπιταλισμός θα επιχειρήσει να επιβληθεί με την πιο ωμή και απροσχημάτιστη μορφή του και όχι με τη μορφή ενός υποχωρητικού φιλελευθερισμού κάτω από τους «εκβιασμούς» του προλεταριάτου του. Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα ολόκληρη η αστική τάξη θα έχει διαπιστώσει, ότι ο φασισμός είναι η καλύτερη καπιταλιστική κρατική μορφή της εποχής μας, όπως ήταν ο φιλελευθερισμός η καλύτερη μορφή κρατικής εξουσίας στον καιρό του. Το φασισμό μπορεί να τον καταπολεμήσει μονάχα όποιος αρνιέται την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και όλα όσα συνδέονται μ'αυτήν, επομένως όποιος είναι πρόθυμος να παλέψει μαζί μ'εκείνη την κοινωνική τάξη, που πολεμάει με όλες τις δυνάμεις της ενάντια στην ατομική ιδιοκτησία.
