Slum tourism: η φτώχεια ως θέαμα τώρα και στην πόλη μας
Νιώθοντας πως γράφω για κάποιο τσίρκο που θα περάσει και από την Αθήνα, ήρθε η ώρα που τα μυαλά αυτής της χώρας που “βλέπουν μπροστά” σκέφτηκαν να μεταφέρουν και στην Ελλάδα ένα τουριστικό προϊόν που έχει τις ρίζες του στην αποικιοκρατία, τον ρατσισμό και την εκμετάλλευση του νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου. Slum tourism ή τουρισμός των παραγκουπόλεων λοιπόν, προσαρμοσμένο στους “αόρατους” της Αθήνας.
Τη δυνατότητα να περπατήσουμε την Αθήνα με οδηγούς άστεγους συμπολίτες μας μάς προσφέρει το πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα πρόγραμμα «Αόρατες Διαδρομές» που θα ξεκινήσει να υλοποιεί από τις 20 Σεπτεμβρίου το περιοδικό δρόμου «Σχεδία». Με οδηγούς τους ίδιους τους αστέγους οι «Αόρατες Διαδρομές» θα περιλαμβάνουν στάσεις στα συσσίτια, στα υπνωτήρια, στα κέντρα απεξάρτησης, στα κέντρα ημέρας κ.ά… Κατά τη διάρκεια της βόλτας, οι οδηγοί -νυν και πρώην άστεγοι- θα δίνουν πληροφορίες για τις υπηρεσίες που παρέχει κάθε δομή, αλλά και πώς οι ίδιοι έχουν βιώσει ή βιώνουν τη ζωή στον δρόμο.
Αυτά διαβάζουμε στην περιγραφή του πρότζεκτ και όσοι θέλουν να γίνουν τουρίστες στη φτώχεια και θαυμαστές της τραγικής κατάστασης όπου ένα οικονομικό σύστημα με τους υπερασπιστές του έχουν δημιουργήσει, τώρα μπορεί να το κάνει. Ποινικοποιείται η φτώχεια με τρόπο επιδέξιο και με φιλανθρωπική εσάνς, από αυτή που μυρίζει λύπηση, ελιτισμό με επίφαση συμπόνοιας και βοήθειας. Ο φτωχός αντιμετωπίζεται ως θέαμα, ως κάποιος αποκομμένος από την πολιτική και κοινωνική ζωή της πόλης, χωρίς δικαιώματα και χωρίς την ανάγκη για βοήθεια από το κράτος. Στη νεοφιλελεύθερη θεώρηση, ο φτωχός είναι υπεύθυνος για την κατάστασή του αφού “όποιος μπορεί τα καταφέρνει. καθένας είναι υπεύθυνος για την τύχη του”. Αυτόν τον κοινωνικό εξωτισμό με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο φτωχός ακολουθούν πολλές χώρες του εξωτερικού όπως η Ινδία, η Βραζιλία, το Μεξικό όπου οι πλούσιοι και εύποροι επισκέπτονται τις φτωχικές γειτονιές ή τα ξενοδοχεία που προσφέρουν δωμάτια-παράγκες για να μπορεί ο επισκέπτης να “ζήσει την εμπειρία της φτώχειας.”
Από τα τέλη του 19ου αιώνα, οι πλούσιοι Λονδρέζοι άρχισαν να επισκέπτονται τις φτωχές γειτονιές του Γουάιτ Τσάπελ και του Σόρεντιτς και οι πλούσιοι Νεοϋορκέζοι ξεκίνησαν να επισκέπτονται τις φτωχογειτονιές του Μπάουερι προς αναζήτηση κρησφύγετων οπίου και περιπέτειας στην ανατολική πλευρά όπου πήγαιναν για να ανακαλύψουν ιδίοις όμμασι « πώς ζει το άλλο μισό του του πληθυσμού», κυρίως φτωχοί μετανάστες.
Στο τεύχος #10 του freequency the zine θα βρείτε αναλυτικό άρθρο για την εξελιγμένη αυτή ιδέα του τουρισμού της φτώχειας ως απόγονο των ανθρώπινων ζωολογικών πάρκων της Ευρώπης. Μια εξέλιξη βασισμένη σε μια βιομηχανία που μετατρέπει τη φτώχεια σε στοιχείο διασκέδασης όπου οι εύποροι τουρίστες καλύπτουν τις ηδονοβλεπτικές τους ορέξεις με τον πιο προσβλητικό τρόπο νομιμοποιώντας την εκμετάλλευση, την τοπική ή παγκόσμια οικονομική ανισότητα και τον κοινωνικό σαδισμό σε ένα σώμα ανθρώπων που τους αφαιρείται το δικαίωμα της αλλαγής αυτής της κατάστασης αλλά και το δικαίωμα του λόγου ή της άρνησης.
Ξένια Πι
πηγή:
http://freequencyradio.wordpress.com/2014/09/10/slum-tourism-%CE%B7-%CF%86%CF%84%CF%8E%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CF%89%CF%82-%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CF%8E%CF%81%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CF%8C%CE%BB/