Κριτικός λόγος και πράξη για την κοινωνική χειραφέτηση

Για την αναβάθμιση της ατομικής και συλλογικής συνείδησης 

αναδημοσίευση από εδώ:   https://sites.google.com/site/amesoslogos/home

Το μίσος ενάντια στους εβραίους αυξάνεται και πρέπει να το δούμε όπως έχει

Ο πόλεμος ενάντια στον αντισημιτισμό και η εξάλειψή του συμπεριλαμβάνει και την μάχη έναντι στην διαστρέβλωση της έννοιας αυτής.

Ο αντισημιτισμός είναι μια απειλή. Το μίσος για τους εβραίους εμφανίζεται επίμονα εδώ και δύο χιλιετίες στις ευρωπαϊκές κοινωνίες παίρνοντας τη μορφή  λίβελων, διώξεων, εξορίας, πογκρόμ και σφαγών. Σε διάφορες ιστορικές περιόδους προωθήθηκε με θέρμη από τις ελίτ και υιοθετήθηκε από ευρεία τμήματα του πληθυσμού. Σήμερα, ανάμεσά μας ζουν μόνο οι εναπομείναντες του ολοκαυτώματος, της μοναδικής απόπειρας να εξολοθρευθεί ένας ολόκληρος λαός με τη χρήση βιομηχανοποιημένων και συστηματικών μέσων. Αυτή η άνευ προηγουμένου βαρβαρότητα, σίγουρα κινητοποίησε την κοινή γνώμη ενάντια στον αντισημιτισμό, αποκαθηλώνοντάς τον από το στάτους της αξιοσέβαστης άποψης το οποίο απολάμβανε για πολύ καιρό σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες – αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τον εξαφάνισε. Καθώς ο αντισημιτισμός κυλούσε στις φλέβες της Ευρώπης για τόσο πολύ καιρό, ακόμα και η ανείπωτη φρίκη της Shoah (= Καταστροφή, η εβραϊκή απόδοση του όρου «Ολοκαύτωμα») δεν στάθηκε ικανή να τον εξαλείψει. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το μίσος για τους εβραίους όχι μόνο δεν υποχωρεί αλλά αντίθετα βρίσκεται και πάλι σε άνοδο.

Γράφω όλα αυτά γιατί πιστεύω ότι ο αντισημιτισμός είναι ένα ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπίζεται με πολύ σοβαρότητα. Οι απόπειρες υποβάθμισής του είναι επικίνδυνες καθώς επιτρέπουν σε αυτού του είδους την κοινωνική μόλυνση να διασπείρεται ανεξέλεγκτα. Αλλά οι επιθέσεις του Ισραήλ στη Γάζα ανέδειξαν ακόμη έναν κίνδυνο.  Πολύ συχνά έχει τεθεί το ερώτημα αν οι κατηγορίες για αντισημιτισμό εφευρίσκονται ενάντια σε όσους υποστηρίζουν τα δίκαια των Παλαιστινίων  ή ασκούν κριτική στις ενέργειες του ισραηλινού κράτους. Το κύριο επιχείρημα επικεντρώνεται στο ότι αυτές οι τακτικές αντιπροσωπεύουν μια απόπειρα φίμωσης της κριτικής ενάντια στην ισραηλινή κατοχή. Όμως, υπάρχουν και άλλες, ακόμα πιο επικίνδυνες πιθανές συνέπειες: ο κίνδυνος η έννοια του αντισημιτισμού να χάσει εντελώς το νόημά της, δυσκολεύοντας τις προσπάθειες εντοπισμού και εξάλειψης του αντι-εβραϊκού μίσους, ακριβώς τη στιγμή της ανόδου του.

Η συντριπτική πλειονότητα των φιλοπαλαιστινιακών συναισθημάτων, προκαλείται από μια αίσθηση αλληλεγγύης για τον καταπιεσμένο αυτό λαό που βρίσκεται υπό καθεστώς κατοχής, πολιορκίας και βάρβαρων στρατιωτικών επιθέσεων. Είναι χρήσιμο να δούμε πως απαντούν πολλοί υποστηρικτές των ισραηλινών επιθέσεων. Σε ένα κόσμο γεμάτο αδικία και αιματοχυσίες, λένε, γιατί να μην διαδηλώσει  κανείς ενάντια στους σεκταριστές δολοφόνους του Ισλαμικού Κράτους (IK) του Ιράκ ή του Μπόκο Χαράμ της Νιγηρίας; Αυτή η επιχειρηματολογία όμως είναι μια απόπειρα να στρέψει κανείς την προσοχή από μια αδικία αναφερόμενος στα δεινά που προκαλεί μια άλλη. Κάποιοι υποστηρικτές των ισραηλινών κυβερνήσεων θεωρούν πως η υποτιθέμενη υπερβολική προσοχή που επιδεικνύεται στην συγκεκριμένη σύρραξη, αποτελεί από μόνη της δείγμα αντισημιτισμού. Η αλήθεια όμως είναι πως οι βαρβαρότητες του Ισραήλ προκαλούν το διεθνές ενδιαφέρον επειδή το κράτος αυτό είναι οπλισμένο σαν αστακός και υποστηρίζεται από τις δυτικές κυβερνήσεις, γεγονός που τις καθιστά άμεσους συνεργούς. Από την άλλη μεριά, δικαιολογημένα οι κυβερνώντες μας εναντιώνονται στο ΙΚ και το Μπόκο Χαράμ. Οι διαδηλώσεις και οι διαμαρτυρίες αποτελούν, γενικά,  μέσα πίεσης πάνω σε υποτιθέμενα δημοκρατικά υπόλογες κυβερνήσεις.

Όλα αυτά όμως δεν σημαίνουν πως ο αντισημιτισμός απουσιάζει από τις αντιδράσεις ενάντια στις ισραηλινές ενέργειες.  Τον περασμένο μήνα, μια συναγωγή και ορισμένες εβραϊκές επιχειρήσεις έγιναν στόχος επιθέσεων στο παρισινό προάστιο Σαρσέλ. Μπορεί να συναντήσει κανείς αυτήν την αίσθηση ταύτισης των εβραίων με την ισραηλινή κυβέρνηση –  αν και αυτή η άποψη προπαγανδίζεται και από μερικούς φανατικούς σιωνιστές και δεν είναι στην ουσία της λιγότερο αντισημιτική. Επίσης, απειλές και επιθέσεις με στόχο τους εβραίους, σημειώθηκαν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Ένα αποπροσανατολιστικό επιχείρημα, που όμως συχνά κάνει την εμφάνιση του, είναι πως  ο όρος «αντισημιτισμός» είναι από μόνος του λανθασμένος γιατί και οι Άραβες είναι επίσης σημιτικός λαός. Πέραν του ότι ο όρος «αντισημιτισμός» ήδη από τον 19^οαιώνα χρησιμοποιείται ευρέως για να υποδηλώσει το μίσος ενάντια στους εβραίους, στην συγκεκριμένη περίπτωση το προαναφερθέν επιχείρημα επιχειρεί να συγκαλύψει αυτό το μίσος,  θολώνοντας τα νερά μέσω ενός ανέντιμου παιχνιδιού με τις λέξεις.

Ένα άλλο οργισμένο επιχείρημα που συχνά επαναλαμβάνεται, είναι πως το ίδιο το Ισραήλ είναι η πηγή του αντισημιτισμού· ότι η βαρβαρότητά του απέναντι στον παλαιστινιακό λαό ενθαρρύνει το μίσος ενάντια στους εβραίους. Αυτό όμως στερείται νοήματος, όπως ακριβώς το να προσπαθεί κανείς να νομιμοποιήσει την προκατάληψη ενάντια στους μουσουλμάνους λέγοντας πως είναι η αναπόφευκτη επίπτωση της ισλαμιστικής φονταμενταλιστικής τρομοκρατίας. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε απολύτως ικανοί να αντιταχθούμε στην βαρβαρότητα χωρίς να μετατραπούμε σε μισαλλόδοξους. Ο ρατσισμός πρέπει να εξαλειφθεί και όχι να δικαιολογηθεί.

Προκειμένου να καταπολεμήσουμε όλες τις μορφές αντισημιτισμού – συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που μεταμφιέζονται με  προκάλυμμα την αλληλεγγύη στους καταπιεσμένους Παλαιστινίους – πρέπει να μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε. Αυτό γίνεται όλο και πιο δύσκολο όταν το ίδιο το νόημα του όρου διαστρεβλώνεται και στο τέλος χάνεται. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Ντάγκλας Μάρεϊ, έναν συγγραφέα με ιδιαίτερη εμμονή εναντίον του Ισλάμ. «Χιλιάδες αντισημίτες συγκεντρώθηκαν σήμερα, προκαλώντας ασφυξία στο κέντρο του Λονδίνου» ήταν η απαράδεκτη περιγραφή του,  για την συγκέντρωση αλληλεγγύης στους Παλαιστίνιους που έγινε τον περασμένο μήνα.  Δεν είναι μόνο ότι αποτελεί μια ασυγχώρητη κατηγορία ενάντια σε ειρηνικούς διαδηλωτές – ανάμεσά τους και εβραίους – που απλά αντιτίθενται στις σφαγές μικρών παιδιών για τις οποίες ευθύνεται η ίδια η κυβέρνησή τους. Επιπλέον, καθιστά πολύ δυσκολότερο να αναγνωρίσουμε τον γνήσιο αντισημιτισμό. Το ίδιο ισχύει και για τον Μπρένταν Ο΄Νηλ της εφημερίδας Ντέιλι Τέλεγκραφ, ο οποίος πρόσφατα αποφάνθηκε πως η αριστερά γίνεται αντισημιτική. Περιέργως, ανάμεσα στα επιχειρήματά του ήταν και η στάση της αριστεράς ενάντια στην υπερβολική επιρροή της αυτοκρατορίας του  μεγιστάνα του τύπου,  Ρούπερτ Μέρντοχ: ειρωνικό, με δεδομένο ότι ο Μέρντοχ (ο οποίος δεν είναι εβραίος) υπέπεσε σε ένα κλασικού τύπου αντισημιτικό σχόλιο όταν έγραψε στο τουίτερ: «γιατί ο τύπος που ανήκει σε εβραίους είναι συνεχώς ενάντια στο Ισραήλ σε κάθε κρίση;»

Όμως υπάρχει μπόλικος, γνήσιος αντισημιτισμός που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Για παράδειγμα η Ελλάδα όπου  οι νεο-ναζιστές της Χρυσής Αυγής βρίθουν, εν μέσω οικονομικής κρίσης. Τον περασμένο Μάη, 16% των αθηναίων ψηφοφόρων επέλεξαν τον υποψήφιο της Χρυσής Αυγής για τη θέση του δημάρχου. Σύμφωνα με μια πρόσφατη πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση, το 69% των Ελλήνων έχουν αντισημιτικές απόψεις. Στην Πολωνία – παρά το ότι η χώρα αυτή υπέστη τις μεγαλύτερε ναζιστικές θηριωδίες – το 48% και στην Ισπανία το 53%. Στην Ουγγαρία, το αντισημιτικό κόμμα Γιόμπικ κέρδισε το ένα πέμπτο των ψήφων στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Απριλίου. Όπως στις περισσότερες περιπτώσεις της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο ρίχνει τη χολή του ενάντια στους μουσουλμάνους,  αλλά το κόμμα αυτό έχει βαθιές αντισημιτικές ρίζες. Πριν λίγο καιρό μάλιστα πήρε την πρώτη θέση στις ευρωεκλογές στη Γαλλία. Το μίσος ενάντια στους εβραίους, είναι λοιπόν μια ανοιχτή και διαρκής απειλή.

Δυστυχώς, τα αντισημιτικά στερεότυπα είναι με έναν θλιβερό τρόπο διαρκώς παρόντα: «οι εβραίοι είναι ξένα σώματα», «δεν δείχνουν αφοσίωση στις χώρες που βρίσκονται», «δρουν παρασιτικά», «ασκούν δυσανάλογη επιρροή». Κάποιες φορές, αυτό το μίσος είναι απροκάλυπτο, άλλες φορές αδιόρατο και ύπουλο και προκειμένου να εξαλειφθεί, χρειάζεται την ευρύτερη δυνατή συμπαράταξη. Ακόμα, εξαιτίας του ότι είναι βαθιά εγκολπωμένο στο κοινωνικό σώμα – χρονολογείται από την εποχή των ρωμαϊκών χρόνων – η καταπολέμησή του είναι μια μεγάλη πρόκληση και απαιτεί ιδιαίτερη αποφασιστικότητα. Όλα αυτά βέβαια δεν σημαίνουν ότι ο αντισημιτισμός είναι με κάποιο τρόπο βιολογικά εγγεγραμμένος στην ευρωπαϊκή νοοτροπία: μπορεί να εξαλειφθεί και θα εξαλειφθεί. Πρέπει όμως να αποτραπεί η διαστρέβλωσή του. Έτσι, όχι μόνο θα προστατευθούν οι υποστηρικτές της  παλαιστινιακής υπόθεσης από τη λοιδορία και την υπονόμευση αλλά ταυτόχρονα θα αποτραπεί η διαρκής υποτίμηση και συγκάλυψη του αντισημιτισμού, γεγονός που καθιστά δύσκολη την αντιμετώπιση του όπου αυτός εμφανίζεται. Δεν πρόκειται για κάτι το ασήμαντο. Από αυτό εξαρτάται η ασφάλεια των Εβραίων της Ευρώπης στο μέλλον.

Owen  Jones

The Guardian

Δευτέρα 11/8/2014

Μετάφραση Θ.Χαλκιάς