Εσπεσιφισμός στην Βραζιλία: Μια συνέντευξη με την Αναρχική Ομοσπονδία του Ρίο ντε Τζανέιρο
Εσπεσιφισμός στην Βραζιλία: Μια συνέντευξη με την Αναρχική Ομοσπονδία του Ρίο ντε Τζανέιρο
μετάφραση kostav
To παρών κείμενο αποτελεί συνέντευξη η οποία πραγματοποιήθηκε από τον Jonathan Payn (μέλος της αναρχοκομμουνιστικής ομοσπονδίας της Ν. Αφρικής ZACF) μεταξύ του Αυγούστου και του Οκτώβρη του 2010, στην οποία μέλη της Αναρχικής Ομοσπονδίας του Ρίο Ντε Τζανέιρο (Federação Anarquista do Rio de Janeiro– FARJ) αναφέρονται στο πως αντιλαμβάνεται η οργάνωση τους τις έννοιες του εσπεσιφισμού (especifismo), του οργανωτικού δυϊσμού, της κοινωνικής παρέμβασης και εισχώρησης (insertion), καθώς και τον ρόλο των αναρχικών πολιτικών οργανώσεων σε σχέση με τα κοινωνικά κινήματα και τον ταξικό αγώνα. Επίσης οι σύντροφοι αναφέρονται στην εισαγωγή της FARJ στο Φόρουμ του Οργανωμένου Αναρχισμού (Fórum do Anarquismo Organisado –FAO), καθώς και στις κοινωνικές επιπτώσεις που έχει για το Ρίο Ντε Τζανέιρο η επιλογή του ως πόλη διεξαγωγής του Μουντιάλ του 2014, όπως και στα αρκετές φορές δύσκολα ζητήματα και ερωτήματα της εύρεσης της αναγκαίας ισορροπίας μεταξύ θεωρητικής και στρατηγικής ενότητας καθώς και της ανάγκης μεγέθυνσης ως οργάνωση (της FARJ). To πρωτότυπο κείμενο μπορεί να βρεθεί εδώ:http://www.anarkismo.net/article/19343
Σχετικά με την ταυτότητα της FARJ αναφέρουμε επιγραμματικά πως πρόκειται για μια ειδική αναρχική οργάνωση που δραστηριοποιείται στο Ρίο Ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας, η οποία ιδρύθηκε στις 30 Αυγούστου του 2003 και αναγνωρίζει την καταγωγή της στα έργα αγωνιστών όπως του Ideal Peres (1925-1995), του πατέρα του Juan Perez Bouzas (ή JoãoPeres) (1899-1958) και του José Oiticica (1882-1957). Επίσης θεωρεί τον Αναρχικό Συνασπισμό (Aliança Anarquista) που ιδρύθηκε το 1918, και το Ελευθεριακό Κομμουνιστικό Κόμμα (Partido Comunista), που ιδρύθηκε το 1919 (όχι το ρεφορμιστικό κοινοβουλευτικό κομμουνιστικό κόμμα που ιδρύθηκε το 1922), ως οργανώσεις που επηρέασαν σημαντικά την ίδια. Ενώ θεωρεί επίσης ως ιστορικές αναφορές τα συνδικάτα που επηρεάστηκαν από τους αναρχικούς στις αρχές του 20ου αιώνα όπως την Εργατική Ομοσπονδία του Ρίο Ντε Τζανέιρο (Federação Operária do Riode Janeiro – FORJ), η οποία ιδρύθηκε το 1906, καθώς και όλες τις αναζητήσεις για τον “κοινωνικό φορέα του αναρχισμού” που έλαβαν χώρα στις δεκαετίες του 1940 και 1950, και επίσης στις δράσεις που πραγματοποιήθηκαν από το τέλος της στρατιωτικής δικτατορίας.
Για τους αναγνώστες που δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη γνώση της έννοιας του οργανωτικού δυϊσμού, θα μπορούσατε να εξηγήσετε ποια ήταν η ανάγκη για εσάς δημιουργίας μιας ειδικής αναρχικής πολιτικής οργάνωσης στο Ρίο Ντε Τζανέιρο, καθώς και τι είδους διαδικασίες χρειάστηκε να ακολουθήσετε ώστε να φτάσετε σε αυτό το συμπέρασμα και να δημιουργήσετε την FARJ;
FARJ: O όρος “οργανωτικός δυϊσμός”, με τον τρόπο που χρησιμοποιείται στα αγγλικά (στμ. και στα ελληνικά) βοηθάει στο να εξηγήσει την ιδέα της οργάνωσης την οποία προωθούμε εμείς ή αλλιώς αυτό το οποίο έχει ιστορικά ονομαστεί ως συζήτηση μεταξύ του “κόμματος και του μαζικού κινήματος”. Κοινώς η παράδοση του εσπεσιφισμού (especifista) βρίσκει τις ρίζες της στους Μπακούνιν, Μαλατέστα, Dielo Truda, Αναρχική Ομοσπονδία της Ουρουγουάης (FAU) καθώς και σε άλλους αγωνιστές και οργανώσεις που ήταν υπέρ της διαφοροποίησης μεταξύ των (διαφόρων) επιπέδων οργάνωσης. Το παραπάνω περιέχει δύο επίπεδα: από τη μια υπάρχει το ευρύ επίπεδο που ονομάζεται “κοινωνικό επίπεδο” και αποτελείται από διάφορα λαϊκά κινήματα και από την άλλη υπάρχει το “πολιτικό επίπεδο”, το οποίο αποτελείται από αναρχικούς αγωνιστές που είναι οργανωμένοι με βάση μια συγκεκριμένη πολιτική και ιδεολογική βάση.
Αυτό το μοντέλο βασίζεται σε κάποιες λίγες θέσεις, σύμφωνα με τις οποίες τα λαϊκά κινήματα δεν μπορούν να περιοριστούν σε ένα συγκεκριμένο ιδεολογικό “στρατόπεδο” -και από αυτή την άποψη διαφέρουμε από τους αναρχοσυνδικαλιστές για παράδειγμα- μιας και πρέπει οι ίδιοι να οργανώνονται σύμφωνα με τις ανάγκες τους (γης, στέγης, εργασίας, κλπ), ομαδοποιώντας γύρω τους μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού. Αυτό πρόκειται για το κοινωνικό επίπεδο ή μαζικό κίνημα όπως έχει ονομαστεί ιστορικά. Αυτό το μοντέλο υποστηρίζει πως ο ρόλος μας εντός αυτών των κινημάτων δεν είναι μόνο η είσοδός μας σε αυτά, ακόμα και να αναγνωριζόμαστε εντός αυτών ως αναρχικοί, αλλά χρειάζεται και η οργάνωση μας εντός αυτών (των κινημάτων), έτσι ώστε να αποτελούμε μια αξιοσημείωτη κοινωνική δύναμη που θα διευκολύνει και θα καταστήσει δυνατή την προώθηση του προγράμματός μας καθώς και θα υπερασπιστεί (αυτό το πρόγραμμα) από τις (πολιτικές) επιθέσεις των αντιπάλων μας που έχουν άλλα προγράμματα. Ωστόσο πρέπει να διατηρούμε στο μυαλό μας πως δεν προωθούμε την συμμετοχή κάποιου στο ένα ή στο άλλο επίπεδο, μιας και οι αναρχικοί είναι και αυτοί εργαζόμενοι οπότε αποτελούν μέρος του γενικότερου συνόλου που ονομάζουμε εκμεταλλευόμενη τάξη και γιαυτό οργανώνονται οι ίδιοι ως μέρος της τάξης εντός των κοινωνικών κινημάτων. Ακόμα κι έτσι όμως, καθώς αυτό το επίπεδο οργάνωσης έχει τα όριά του, οι αναρχικοί οργανώνονται επίσης και σε πολιτικό επίπεδο, ως αναρχικοί, έτσι ώστε να μπορούν να έχουν ένα σαφές έργο και ιδεολογία.
Αυτό που ονομάζουμε ειδική αναρχική οργάνωση δεν αποτελεί κάτι καινούργιο για το αναρχικό κίνημα, μιας και έχει τις ρίζες του στις τακτικές του Μπακούνιν, όταν εντός της Πρώτης Διεθνούς είχε ιδρύσει την Συμμαχία της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας το 1868. Ο Μαλατέστα αναπτύσσοντας περαιτέρω τις θέσεις του Μπακούνιν σχετικά με την ενεργή μειοψηφία, είχε ένα παρόμοιο τρόπο σκέψης, όπως ακριβώς και οι εξόριστοι ρώσοι της Dielo Truda, η FAU, και αρκετοί άλλοι. Αυτή η συγκεκριμένη ομαδοποίηση των αντιεξουσιαστών επαναστατών βασίζεται σε κοινές θέσεις σχετικά με τους στόχους, τις στρατηγικές και τις τακτικές τους. Δηλαδή, η ειδική αναρχική οργάνωση δεν είναι μια πρόσφατη “εφεύρεση”, αλλά έχει τις ρίζες της στην εδραίωση του ίδιου του αναρχισμού ως ένα επαναστατικό εργαλείο, το οποίο και πρωτοσυναντάμε στις δράσεις του Μπακούνιν.
Κατά την ιστορική ανάπτυξη του αναρχικού κινήματος, αυτή η θέση παραμερίστηκε σε διάφορες χώρες, σύμφωνα με την άποψη πως ο “συνδικαλισμός” (που συγκέντρωνε το σύνολο των κοινωνικών κινημάτων) ήταν από μόνος του αρκετός. Κάτι το οποίο για εμάς δεν ισχύει, μιας και θεωρούμε πως το καθήκον της ειδικής αναρχικής οργάνωσης, την οποία ο Μαλατέστα αποκαλούσε αναρχικό “κόμμα”, είναι να παρέχει μια σαφή αναρχική δύναμη γύρω από ένα κοινό σκοπό και να κινητοποιήσει τα κοινωνικά κινήματα, προχωρώντας όλο και παραπέρα από τα (αρχικά) αιτήματά τους, έτσι ώστε να μπορέσει να δημιουργήσει την βάση ενός επαναστατικού μετασχηματισμού.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως ο οργανωτικός δυισμός δεν σημαίνει την ύπαρξη μιας σχέσης υποταγής ή ιεραρχίας μεταξύ των δυο αναφερόμενων μεθόδων, σύμφωνα με την αναρχική μας κατανόηση η ειδική αναρχική οργάνωση και τα κοινωνικά κινήματα είναι συμπληρωματικά το ένα με το άλλο. H ειδική αναρχική οργάνωση προϋποθέτει την ύπαρξη ηθικών και οριζόντιων σχέσεων, οι οποίες προφανώς και αποκλείουν οποιαδήποτε σχέση κυριαρχίας και ιεραρχίας σε οποιαδήποτε δραστηριότητα αυτή συμμετέχει.
Στο Ρίο ντε Τζανέιρο, υπήρξαν δυο προσπάθειες αναρχικών για την ίδρυση ειδικών αναρχικών οργανώσεων, όμως η καταστολή ανέβαλε τις προσπάθειες τους. Οι σύντροφοι θεωρούσαν πως η παλινδρόμηση και αποδυνάμωση του επαναστατικού συνδικαλισμού θα μπορούσε να καταδικάσει και τον ίδιο τον αναρχισμό. Και αυτό ακριβώς είναι που συνέβη, ο συνδικαλισμός δεν ήταν “αρκετός” ενώ ο επαναστατικός αναρχικός συνδικαλισμός είχε αρχίσει να αποδυναμώνεται ήδη από την δεκαετία του 30. Στις δεκαετίες του 1940 και του 1950, οι σύντροφοι στο Ρίο ντε Τζανέιρο (και επίσης στο Σάο Πάολο) ίδρυσαν τις οργανώσεις τους, οι οποίες όμως ήταν τελείως αποκομμένες από τα κοινωνικά κινήματα και οργανώθηκαν προσπαθώντας να αντιστρέψουν αυτή η εικόνα.
Στη δεκαετία του 60 η στρατιωτική χούντα και οι υπάρχουσες συνθήκες του αναρχικού κινήματος καθυστέρησαν περαιτέρω το εγχείρημα της δημιουργίας μιας ειδικής αναρχικής οργάνωσης στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Με το κίνημα πλήρως αποδιοργανωμένο από την καταστολή των χρόνων της δικτατορίας, οι δεκαετίες του 80 και του 90 ήταν κυρίως δεκαετίες συντονισμού και ένωσης παλιών και νέων αγωνιστών, έργο που σε μεγάλο βαθμό επιτεύχθηκε λόγω του αδιάκοπου έργου και πάθους του Ideal Peres. Δεν ήταν μόνο καιρός να επανέλθουν οι παλιές συζητήσεις και προβληματισμοί, αλλά επίσης και οι σημαντικές εμπειρίες αγώνα που οι αναρχικοί είχαν συσσωρεύσει μέχρι τότε, ακόμα και αν δεν ήταν γύρω από μια κοινή στρατηγική (καταλήψεις, λαϊκές ομάδες επιμόρφωσης, παρουσία στα συνδικάτα κλπ).
Στις αρχές του 2001 αισθανθήκαμε πως ήταν η στιγμή να κάνουμε το επόμενο βήμα, και να εγκαταλείψουμε το μοντέλο των ”κέντρων κουλτούρας”, γύρω από το οποίο οργανωνόμασταν από το 80 και να σχηματίσουμε μια πολιτική οργάνωση πιο κατάλληλη για την προσέγγιση και δράση στα διάφορα κοινωνικά κινήματα. Είχαμε ήδη κάποια εμπειρία σε δραστηριότητες με κοινωνικά κινήματα, και με βάση την απόφαση μας πως ο αναρχισμός πρέπει να λειτουργήσει κατάλληλα ώστε να παρακινήσει τους λαϊκούς αγώνες, κατέστη σαφές πως θα έπρεπε να ερευνήσουμε και να σχηματίσουμε κάτι πιο οργανωμένο και με περισσότερη συνοχή, ένα μέσο και όργανο το οποίο θα μας επέτρεπε να εμβαθύνουμε το έργο μας προς την κατεύθυνση που φαινόταν αναγκαία.
Τότε αναρχικοί από διαφορετικές ομάδες και ρεύματα στο Ρίο ντε Τζανέιρο ήρθαν σε επαφή με σκοπό να συζητήσουν την πρόταση ίδρυσης μιας οργάνωσης. Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν ήδη εμπειρία σε κοινωνικούς αγώνες, αλλά δεν είχαν αναλύσει και συζητήσει ποτέ τον τρόπο και την δομή του οργανωτικού μοντέλου που έπρεπε να αναπτυχθεί. Μια από αυτές τις ομάδες αποχώρησε από την διαδικασία και αποφάσισε να προχωρήσει στις δικές της ξεχωριστές συζητήσεις. Αργότερα αυτή η ομάδα κατέληξε στην δημιουργία της Εξεγερσιακής Αναρχικής Ομοσπονδίας, την οποία και αργότερα μετονόμασαν UNIPA (Αναρχική Λαϊκή Ένωση - União Popular Anarquista). Οι ομάδες που παρέμειναν στην αρχική συζήτηση κατέληξαν τελικώς στην ίδρυση της FARJ το 2003. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε εδώ πως η δημιουργία της FARJ ήταν αποτέλεσμα συσσώρευσης εμπειριών τουλάχιστον μιας δεκαετίας, μέσω της παρουσίας αναρχικών σε διάφορα κοινωνικά κινήματα στο Ρίο ντε Τζανέιρο.
Πως βλέπετε τον ρόλο σας, ως μια ειδική αναρχική οργάνωση σε σχέση με τα κοινωνικά κινήματα;
FARJ: Ο ρόλος της ειδικής αναρχικής οργάνωσης είναι να δρα σαν καταλύτης στα κοινωνικά κινήματα. Δεν θεωρούμε πως οι πολιτικές οργανώσεις πρέπει να οδηγούν ή να διευθύνουν τους αγώνες, όπως θεωρούν οι μαρξιστικές και λενινιστικές οργανώσεις. Η αντίληψη του Μπακούνιν σχετικά με την ενεργή μειοψηφία είναι πολύ χρήσιμη για εμάς σχετικά με αυτό το ζήτημα. Μια ενεργή μειοψηφία δεν επιβάλει, κυριαρχεί ή ιδρύει ιεραρχικές σχέσεις ή ελέγχει τα κοινωνικά κινήματα.
Ο ρόλος της ειδικής αναρχικής οργάνωσης στα κοινωνικά κινήματα δεν είναι να προσεγγίσει την κοινωνία στο πλαίσιο των αιτήματων των εν λόγω κινημάτων, αλλά να καταφέρει να διαχύσει και να μπολιάσει στα κινήματα τις ελευθεριακές πρακτικές (άμεση δράση, αυτονομία, αυτοδιαχείριση, κλπ), που πρεσβεύει χωρίς ”δογματισμούς”. Το παραπάνω συνεπάγεται τεράστια ευθύνη και προϋποθέτει επίσης και μια ηθική σχέση με αυτά τα κινήματα. Πράγμα το οποίο μας οδηγεί στην προσπάθεια από μέρους μας καταπολέμησης κάθε είδους χαλιναγώγησης των κοινωνικών κινημάτων, καθώς και κάθε γραφειοκρατίας, υποστηρίζοντας την εσωτερική οργάνωση των κινημάτων, και καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε αυτά τα κινήματα να στέκονται στα δικά τους πόδια.
Η FARJ κάνει έναν διαχωρισμό μεταξύ κοινωνικής δράσης και της κοινωνικής εισχώρησης (insertion). Μπορείτε να ορίσετε αυτά τα δυο;
FARJ: Ναι όντως κάνουμε μια διάκριση μεταξύ των δυο. Όπως το θέτουμε και στο πρόγραμμα μας: “η κοινωνική δράση αποτελεί την διαδικασία κατά την οποία η αναρχική οργάνωση γίνεται συνειδητό μέρος της ταξικής πάλης, έχοντας σαν αποτέλεσμα την αλληλεπίδραση των εκμεταλλευομένων τάξεων με τον αναρχισμό”. Ενώ η κοινωνική εισχώρηση αποτελεί “την διαδικασία κατά την οποία τα κοινωνικά κινήματα επηρεάζονται και αφομοιώνουν αναρχικές πρακτικές. Έτσι η αναρχική οργάνωση πραγματοποιεί μια κοινωνική δράση όταν ξεκινάει ή αναπτύσσει μια δραστηριότητα με τα κοινωνικά κινήματα, ενώ πραγματοποιεί κάποια κοινωνική εισχώρηση όταν καταφέρνει να επηρεάσει αυτά τα κινήματα μέσω της υιοθέτησης αναρχικών πρακτικών από μέρους τους”.
Για να μπορέσουμε να το εξηγήσουμε περαιτέρω με πρακτικούς όρους, για εμάς το πιο σημαντικό έργο της αναρχικής οργάνωσης είναι να λειτουργεί ως ένας κινητήρας/εργαλείο των αγώνων των κοινωνικών κινημάτων, των συνδικάτων κλπ και υπό αυτήν την έννοια έχουμε πάντα ως στόχο μας την δημιουργία ή συμμετοχή σε ήδη υπάρχοντα κινήματα.
Eν συνεχεία όταν συμμετέχουμε σε ένα κίνημα το οποίο δεν λειτουργεί με την στρατηγική που εμείς υποστηρίζουμε τότε αυτό αποτελεί μια κοινωνική δράση, όταν πχ συμμετάσχουμε σε ένα κίνημα άστεγων στο οποίο οι δράσεις και το πρόγραμμα του τελικώς δεν καταφέρνουμε να συγκλίνουν με το δικό μας πρόγραμμα. Σε γενικές γραμμές τα πρώτα βήματα μιας αναρχικής οργάνωσης εντός ενός κοινωνικού κινήματος αποτελούν μια τέτοια κοινωνική δράση, όμως είναι σημαντικό να προσπαθούμε να επιτύχουμε την κοινωνική εισχώρηση ανάλογα πάντα βέβαια και με τις συνθήκες που επικρατούν κλπ. Βάσει λοιπόν των παραπάνω ορισμών, η κοινωνική εισχώρηση επιτυγχάνεται, όταν ξεκινώντας με την συμμετοχή μας σε ένα κίνημα (κοινωνική δράση), καταφέρνουμε να πετύχουμε την αναρχική στρατηγική μας εντός των πρακτικών του εν λόγω κινήματος. Για εμάς δεν αρκεί απλά να συμμετέχουμε εντός των κινημάτων και να τα γνωρίσουμε, αλλά είναι απαραίτητο να βρισκόμαστε εκεί με ένα (αναρχικό) πρόγραμμα και να αγωνιστούμε για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εφαρμογή του.
Στο πρόγραμμα μας προτείνουμε μια αποφασιστική στρατηγική προσέγγισης και δράσης στα κινήματα, ξεκινώντας με την εύρεση μαζικών κινημάτων χωρίς την ύπαρξη θρησκευτικών ή ιδεολογικών κριτηρίων στις επιλογές μας, τα οποία να έχουν ταξικά χαρακτηριστικά, δηλαδή να έχουν ως βάση τους την τάξη των εκμεταλλευομένων κομματιών της κοινωνίας, έχοντας ως βασικό μας μέσο για την ικανοποίηση των αιτημάτων αυτών των κινημάτων τους μαχητικούς αγώνες και όχι τυχόν διαταξικές συμμαχίες ή συμφωνίες με υπουργικά συμβούλια κλπ., τα οποία να είναι αυτόνομα από οργανώσεις και θεσμούς της εξουσίας όπως τα κόμματα, το κράτος κλπ. Ενώ επίσης θα χρησιμοποιούν την άμεση δράση για να κατακτήσουν τα ταξικά αιτήματα της ίδιας τους της τάξης, λαμβάνοντας τις αποφάσεις τους αμεσοδημοκρατικά, δηλαδή μέσω οριζόντιων δομών και της συμμετοχής όλων των εμπλεκόμενων εντός του εκάστοτε αγώνα στην διαδικασία λήψης αποφάσεων, χωρίς την ύπαρξη αρχηγών και ηγεσίας, ακολουθώντας τις αρχές της αυτοδιαχείρισης και του συνομοσπονδισμού. Ενώ τέλος αποσκοπούμε σε μια μακροπρόθεσμη προοπτική που μπορεί να παρακινήσει τις καθημερινές επιμέρους κατακτήσεις δημιουργώντας και παρακινώντας αγώνες με σοσιαλιστικούς και επαναστατικούς στόχους. Εν ολίγοις όσο πιο πολύ καταφέρνουμε να προωθήσουμε αυτή την στρατηγική εντός των κινημάτων, τόσο περισσότερο και τα μέλη του δρουν με αυτόν τον τρόπο και τόσο μεγαλύτερη κοινωνική εισχώρηση καταφέρνουμε να πετύχουμε. Συνοψίζοντας λοιπόν μπορούμε να κάνουμε την εξής βασική διάκριση, κατά την οποία η κοινωνική δράση αναφέρεται στην συμμετοχή ενώ η κοινωνική εισχώρηση αναφέρεται στην επιτυχή εφαρμογή ενός αναρχικού προγράμματος εντός των κινημάτων. Η κοινωνική δράση πρέπει να αποτελεί το πρώτο βήμα και η κοινωνική εισχώρηση τον επιθυμητό στόχο εντός των κινημάτων.
Εστιάζουμε στα κοινωνικά κινήματα και έτσι οι κοινωνικές δράσεις δεν επιλέγονται ούτε γίνονται τυχαία, και υπό αυτή την άποψη δεν μπορούμε να θεωρήσουμε μια οποιαδήποτε εξεγερσιακή δράση, όσο αξιοθαύμαστη και αν είναι όταν γίνεται εναντίον των καταπιεστών, ως κοινωνική δράση. Πρώτον υπάρχει το ζήτημα και το ερώτημα του πεδίου στο οποίο λαμβάνει χώρα ο ταξικός αγώνας και των προοπτικών που αυτό προσφέρει για μια πλατιά λαϊκή οργάνωση. Εάν αντιλαμβανόμαστε την τάξη των εκμεταλλευομένων ως τους πρωταγωνιστές της επανάστασης, τότε αποτελεί προφανή και βασικό μας στόχο η δράση με κινήματα που αποτελούνται από τους καταπιεσμένους από τον καπιταλισμό.
Αυτά τα κινήματα μπορεί να υπάρχουν ήδη, είτε πρέπει να δημιουργηθούν, κάτι που μπορεί να αποτελέσει και καθήκον της ειδικής αναρχικής οργάνωσης. Οι κοινωνικές δράσεις απαιτούν και κάποιες συστηματοποιήσεις, όπως το να γίνονται τακτικά και να αναπτύσσονται σε λίγο έως πολύ σταθερές βάσεις και να έχουν, ή έστω να αποσκοπούν να έχουν, ταξικό χαρακτήρα. Είναι σημαντικό να έχουμε υπόψιν μας τους στόχους μας, έτσι ώστε να αποφεύγουμε τον κίνδυνο του να χρησιμοποιούμε ακτιβιστικές δράσεις και μεθόδους απλά για χάριν του ακτιβισμού ή της χωρίς ουσίας σπατάλης δυνάμεων που είναι απαραίτητες για την προώθηση και την περεταίρω ανάπτυξη των αγώνων. Πρέπει να τονίσουμε πως οι κοινωνικές δράσεις απαιτούν το όσο το δυνατόν περισσότερο πάθος, επιμονή και αποφασιστικότητα από μέρους μας, πράγμα το οποίο κάνει απαραίτητη την ύπαρξη μιας κάποιας συγκεκριμένης στάσης πάνω στο ζήτημα. Κάτι το οποίο η FAU (αναρχική ομοσπονδία της Ουρουγουάης) ονομάζει αγωνιστικό προφίλ, ένας όρος που μας καλύπτει και τελευταία έχουμε αρχίσει να τον παίρνουμε σοβαρά υπόψιν μας. Μιας και κατά την γνώμη μας δεν υπάρχει κάποια σοβαρή πολεμική που να επιφέρει αποτελέσματα όταν υπάρχει μια σημαντική ασυμφωνία στην στάση των αγωνιστών. Προφανώς βέβαια και σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε μια ομοιογενή συμπεριφορά και δράση από τους αγωνιστές μας και σαφώς και εντός της οργάνωσης υπάρχουν τόσες προσωπικότητες και ταμπεραμέντα όσα και τα μέλη της.
Θεωρούμε πως πρέπει να μελετάμε όλες τις εμπειρίες και παραμέτρους που αντιμετωπίζουμε μέσω των κοινωνικών μας δράσεων, και τα συμπεράσματα αυτών να χρησιμεύουν ως κινητήριος μοχλός εντός της ειδικής αναρχικής μας οργάνωσης τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και πράξης. Μπορεί να έχουμε ένα καταστατικό το οποίο καθορίζει τις βασικές μας αρχές, όμως οι κοινωνικές μας δράσεις μας φέρνουν αντιμέτωπους με ζητήματα τα οποία δεν μπορούν να αναλυθούν και να λυθούν μόνο μέσω μιας αφηρημένης θεωρητικής ανάλυσης. Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο είναι απαραίτητο οι αγωνιστές μας να μην αποτελούν ένα εξωγενές ή εντελώς απόμακρο “ξένο σώμα” στα κινήματα τα οποία δραστηριοποιούνται. Είναι απαραίτητο να μπορείς να δίνεις χώρο στους υπόλοιπους και να τους ακούς, να είσαι υπομονετικός και βέβαια πάνω απ 'όλα, να είσαι πραγματικά αυθεντικός και ειλικρινής στις δράσεις που συμμετέχεις. Μιας και ο ενστερνισμός και η πραγμάτωση των αξιών τις οποίες υπερασπιζόμαστε εντός αυτών των κινημάτων δεν θα έρθει μέσα από κάποια κατήχηση ή μέσω φλύαρων μεγαλεπήβολων ομιλιών και λογύδριων μας, αλλά μόνο μέσω από την συμπόρευση με τα υπόλοιπα άτομα που συμμετέχουν στα κινήματα αυτά, όντας ο ένας δίπλα στον άλλο και μέσω της συντροφικότητας και αλληλεγγύης του αγώνα που αναπτύσσεται μέσω της καθημερινής εμπειρίας στις κοινωνικές δράσεις. Είναι αδύνατο να αναπτύξουμε οποιαδήποτε πραγματική κοινωνική δράση, εάν απλά αλληλεπιδράμε, συνομιλούμε και κοινωνικοποιούμαστε μόνο μεταξύ μας.
Από την πρώτη μου επίσκεψη στην FARJ το 2005 έχετε αναπτύξει ένα νέο τμήμα/μέτωπο, το οποίο ονομάζετε Αναρχισμός και Φύση, εντός της οργάνωσης. Θα μπορούσατε εν συντομία να μας αναφέρετε τις δράσεις, το επίκεντρο και τη δομή αυτού του μετώπου καθώς και των υπόλοιπων δυο που έχετε, πέραν από τις δράσεις που έχει με άλλα κοινωνικά κινήματα;
FARJ: Γενικώς δρούμε εντός των κοινωνικών κινημάτων μέσω των μετώπων μας. Το Μέτωπο των αστεακών κοινωνικών κινημάτων δρα κατά κύριο λόγο εντός του Movimento dos Trabalhadores Desempregados – Pela Base (MTD-RJ) (Kίνημα Ανέργων – Από την Βάση), το οποίο είναι ένα κίνημα αποτελούμενο από άνεργους και γενικά από όλους όσους επωμίζονται τις συνέπειες της καπιταλιστικής μορφής οργάνωσης με κάποιον τρόπο. Το συγκεκριμένο κίνημα οργανώνεται γύρω από τις ανάγκες της κοινότητας και των γειτονιών στις οποίες δραστηριοποιείται. Στην πραγματικότητα μπορούμε να πούμε πως έχουμε κάποιους πυρήνες, που στην πλειοψηφία τους δραστηριοποιούνται σε φαβέλες (δήμοι/παραγκουπόλεις) και σε κοινότητες της περιφέρειας στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Στον πυρήνα του Complexo dos Macacos (μια φαβέλα στο Ρίο ντε Τζανέιρο) για παράδειγμα δουλεύουμε, κατ 'ουσία, με την λαϊκή εκπαίδευση, και συμμετέχουμε σε μια οργάνωση, η οποία οργανώνει μια σειρά μαθημάτων που παραδίδονται σε μαθητές που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα παρακολούθησης ιδιαίτερων μαθημάτων, ώστε να μπορέσουν να προετοιμαστούν για τις εισαγωγικές εξετάσεις για τα κρατικά πανεπιστήμια. Ο συγκεκριμένος πυρήνας ο οποίος βρίσκεται εντός του Κέντρου Κοινωνικής Κουλτούρας (Centro de Cultura Social), δραστηριοποιείται επίσης και στην παραλαβή και επαναχρησιμοποίηση ρούχων και πρώτων υλών, κάτι το οποίο οργανώνεται από έναν σύντροφο, ο οποίος ζούσε σε μια κατάληψη στην οποία υπήρχε ένας πυρήνας της MTD-RJ και η οποία εκκενώθηκε από κρατική εισβολή πριν ένα μίση χρόνο.
O πυρήνας του συγκροτήματος (φαβέλας) Penha ασχολείται κυρίως με πιο πολιτισμικά θέματα όπως για παράδειγμα την δημιουργία και υποστήριξη μουσικών χιπ χοπ σχημάτων στην περιοχή. Επίσης υπάρχουν κάποιες άλλες γειτονιές στο συγκρότημα του Mare με προπαρασκευαστικά κέντρα μαθημάτων, στις οποίες τα μέλη του MTD-RJ συμμετέχουν ως δάσκαλοι. Ενώ επίσης εκτός του Ρίο έχουμε έναν πυρήνα στην πόλη Petrópolis, η οποία συμμετέχει και ασχολείται με δράσεις που έχουν να κάνουν με την δημόσια συγκοινωνία και άλλα παραπλήσια ζητήματα. Όπως μπορείτε να καταλάβετε υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός διαφορετικών ζητημάτων με τα οποία οι πυρήνες μας ασχολούνται, όμως το σημαντικότερο είναι πως μέσω των δράσεων τους στην MTD-RJ καταφέρνουν να είναι συντονισμένα μεταξύ τους και να φέρουν κοντά διαφορετικούς συντρόφους, των οποίων η ιδεολογία τους είναι αντικαπιταλιστική και σχετίζεται με την συμμετοχή και την οργάνωση κινημάτων από τα κάτω, χωρίς την οποιαδήποτε συμμετοχή κομμάτων, επιχειρήσεων κλπ. Σε ένα μικρότερο βαθμό το Τμήμα των αστεακών κοινωνικών κινημάτων συμμετέχει και στο Ακαδημαϊκό Κέντρο Ιστορίας (Centro Acadêmico de História) του ομοσπονδιακού πανεπιστήμιου του Ρίο ντε Τζανέιρο, μέσω συντρόφων που είναι φοιτητές. Μιας και θεωρούμε πως είναι ιδιαιτέρα σημαντικό να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνδέσεις μεταξύ των φοιτητικών και των λαϊκών κινημάτων, εάν θέλουμε να πετύχουμε οποιονδήποτε κοινωνικό μετασχηματισμό.
Εν συνεχεία το μέτωπο μας των κοινοτήτων είναι υπεύθυνο για την οργάνωση του κέντρου κοινωνικής κουλτούρας (Centro de Cultura Social/CCS-RJ), το οποίο βρίσκεται στην γειτονιά της Vila Isabel και ασχολείται κυρίως με τα κοινωνικά ζητήματα της κοινότητας του Morro dos Macacos. Εντός του CCS-RJ υπάρχουν διάφορες ομάδες και εγχειρήματα. Μερικά από αυτά είναι διάφορες ομάδες που ασχολούνται με την λογοτεχνία και τον κινηματογράφο, όπου συμμετέχουν κυρίως παιδιά και έφηβοι από το Morro dos Macacos, τα προπαρασκευαστικά τμήματα μαθημάτων που αναφέραμε παραπάνω, ομάδες που ασχολούνται με την περιβαλλοντική εκπαίδευση και την ανακύκλωση, ομάδες που ασχολούνται με την αναδιανομή ρούχων στην κοινότητα, μαθήματα πληροφορικής, και επίσης η κοινωνική βιβλιοθήκη Fabio Luz Social (Biblioteca Social Fábio Luz).
Συνήθως εργαζόμαστε ως δάσκαλοι στα προπαρασκευαστικά τμήματα μαθημάτων, στα οποία συμμετέχουν παιδιά από διάφορες κοινότητες, επίσης συμμετέχουμε στην οργάνωση της κοινωνικής βιβλιοθήκης Fabio Luz Social (το αρχείο του οποίου έχει βιβλία σχετικά με τον αναρχισμό, την λογοτεχνία, την φιλοσοφία, καθώς και άλλα εκπαιδευτικά ζητήματα), ενώ επίσης και στις ομάδες λογοτεχνίας και κινηματογράφου της νεολαίας της κοινότητας. Επίσης υπάρχει ο πυρήνας Marques da Costa, ο οποίος συμμετέχει στο CCS-RJ, και ασχολείται με την συγγραφή άρθρων και μελετών σχετικά με την ιστορία του εργατικού και του αναρχικού κινήματος, ενώ επίσης εκδίδει και την εφημερίδα ‘Emecé’. Η κύρια λειτουργία του CCS-RJ δεν είναι απλά να γίνει το κεντρικό σημείο αναφοράς των κοινωνικών κινημάτων του Ρίο, αλλά και να προσελκύσει διάφορες αυτόνομες πρωτοβουλίες και να συνεισφέρει στην κοινωνική και πολιτική εκπαίδευση της γύρω κοινότητας. Έτσι το CCS προσπαθεί να πραγματοποιήσει αυτούς τους στόχους.
Τέλος το πιο πρόσφατο μέτωπο μας, αυτό του Αναρχισμού και της Φύσης ή της αγρο-οικολογίας δημιουργήθηκε ύστερα από την δράσεις μας κατά κύριο λόγο στην Seropédica (μια αγροτική πόλη κοντά στο Ρίο) και στην Baixada Fluminense, καθώς και από τις δράσεις των αγωνιστών στον πυρήνα Υγείας και Τροφίμων (Núcleo de Saúde e AlimentaçãoGerminal), ο οποίος οργάνωνε για μερικά χρόνια δράσεις στο CCS-RJ, ενώ συμμετείχε και τις δράσεις που συσχετίζονταν με τα κινήματα των αστέγων και των αγροτών.
Αυτό το οποίο ξεκίνησε ως απλή ανάμειξη των αγωνιστών μας στις αγρο-οικολογικές ομάδες του Ρίο και των γύρω περιοχών (μέσω των ομάδων Οικολογικός Αγροτικός Σύνδεσμος και Ένωση Αυτόνομων παραγωγών της Πόλης και των Αγρών), κατέληξε στον σχηματισμό του νέου αυτού μετώπου και την συμμετοχή του στα μέτωπα των καταυλισμών του MST (το κίνημα των ακτημόνων αγροτών) και των μικρών αγροτών της περιοχής. Το συγκεκριμένο μέτωπο επίσης προωθεί εντός των κινημάτων των οποίων συμμετέχει, τον Σύνδεσμο της Αγρο-οικολογίας του Ρίο (Articulação de Agroecologia do Rio de janeiro – AARJ), ο οποίος είναι ένα δίκτυο διαφορετικών κοινωνικών ομάδων και κινημάτων από την πολιτεία του Ρίο που αγωνίζονται κατά κύριο λόγο εναντίον της επέκτασης των αγροτικών επιχειρήσεων, των μεταλλαγμένων και υπέρ της ενίσχυσης των αγρο-οικολογικών πρωτοβουλιών. Για εμάς η αγρο-οικολογία μπορεί να αποτελέσει μια εναλλακτική για να καταλύσουμε τον καπιταλισμό, μόνο εάν συνδεθεί με τα κινήματα που αγωνίζονται για την γη και τον έλεγχο της παραγωγής πάντα μέσω της άμεσης δράσης.
Ποιες είναι οι λειτουργίες και οι δράσεις των μετώπων σας αναφορικά με την ειδική αναρχική οργάνωση και τα λαϊκά κινήματα;
FARJ: Σε σχέση με την ειδική αναρχική μας οργάνωση, τα μέτωπα αυτά δεν αποτελούν ανεξάρτητες ομάδες εντός της οργάνωσης, αλλά πρόκειται απλά για τα εσωτερικά μέρη της FARJ. Ο διαχωρισμός σεομάδες αποτελεί κυρίως θέμα καλύτερης οργάνωσης μεταξύ τωναγωνιστών. Η αυτονομία των μετώπων είναι κατά κύριο λόγολειτουργική, μιας και καθοδηγείται από τις στρατηγικές γραμμές πουορίζονται συλλογικά στο ομοσπονδιακό μας συμβούλιο, και συνδέονται μετις αρχές και το πρόγραμμα της οργάνωσης. Το παραπάνω το θεωρούμεβασικό έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε μια κοινή αντίληψη και όραμασχετικά με τους αγώνες μας. Αν το παραπάνω δεν υπήρχε τότε ησυγκεκριμένη προσπάθεια θα ήταν αδύνατη να επιτευχθεί και θακατέληγε στο να γίνονται δράσεις απλά για τον ακτιβισμό, κάτι που θαήταν μια τεράστια σπατάλη ενέργειας και δυνάμεων. Έτσι λοιπόν οιαγωνιστές μας δεν συμμετέχουν αποκλειστικά και μόνο σε ένα μέτωπο,αλλά κυρίως συντονίζονται βάσει των συλλογικών αναγκών τηςοργάνωσης ή κάποιων συγκεκριμένων περιστάσεων που μπορεί ναπροκύψουν. Τα μέτωπα προέκυψαν από τις πρακτικές ανάγκες πουδημιουργήθηκαν από την συμμετοχή μας στα κινήματα, στην προσπάθειατης οργάνωσης μας να συντονίσει όσο καλύτερα γίνεται τις αναρχικέςδράσεις εντός αυτών.
Σε σχέση με τα λαϊκά κινήματα, ο βασικός μας σκοπός είναι ηενδυνάμωση τους, διαδίδοντας έμπρακτα μέσω των πολιτικών καικαθημερινών πρακτικών και της ηθικής τις αρχές της αυτονομίας, τηςάμεσης δράσης και της οριζόντιας οργάνωσης. ´Όπως έχουμε ήδηαναφέρει δεν επικεντρώνουμε την προσοχή μας στα “αναρχικά”κοινωνικά κινήματα, μιας και αυτό θα αφαιρούσε την μεγαλύτερηπλειοψηφία των υπαρχόντων κινημάτων και αγωνιστών, και επειδή επίσηςαυτό θα καταδίκαζε τον αναρχισμό σε ένα στενό εσωστρεφή κύκλο ήγκέττο. Ωστόσο για να καταφέρουμε να διαδώσουμε τις ελευθεριακέςμας αξίες πρέπει να εξασφαλίσουμε πως στα κινήματα αυτά δεν θαεμπλακούν και δεν θα τα εκμεταλλευτούν κυβερνητικές οργανώσεις ήκόμματα και πως οι δράσεις τους δεν θα πάρουν μια ρεφορμιστικήκατεύθυνση. Έτσι λοιπόν αντιλαμβανόμαστε κάτω από αυτή την σκοπιάτις δράσεις των τμημάτων μας, αποσκοπώντας στις δράσεις που θαεξασφαλίσουν την αυτονομία και την μαχητικότητα των κινημάτων και θαοργανώσουν όλο και περισσότερο προς μια επαναστατική κατεύθυνση.Προφανώς η διάχυση του αναρχισμού εντός των κινημάτωνεπιτυγχάνεται μέσω των πρακτικών που ακολουθούμε ως αγωνιστέςεντός αυτών, έχοντας πάντα σεβασμό στις επιλογές και τις προσωπικέςθέσεις των υπόλοιπων ατόμων που τα απαρτίζουν
Έχετε και κάποιες άλλες δράσεις εκτός από αυτά τα τρία μέτωπα; Και εάν ναι τι είδους;
FARJ: Υπάρχουν και κάποιες άλλες δράσεις στις οποίες συμμετέχουμε, όπως για παράδειγμα στο λαϊκό πανεπιστήμιο, στο οποίο συμμετέχουν και δρουν αρκετοί σύντροφοι. Το λαϊκό πανεπιστήμιο είναι ένα λαϊκό εκπαιδευτικό εγχείρημα, το οποίο βασικά λειτουργεί μέσω πολιτικών και κοινωνικών εκπαιδευτικών εργαστηρίων και μαθημάτων σε διάφορες κοινότητες, κέντρα ανέργων, δήμους, καταλήψεις, κατασκηνώσεις κλπ. Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι σύντροφοι που δεν συμμετέχουν επίσημα σε κάποιο συγκεκριμένο τμήμα, ενώ κάποιοι σύντροφοι συμμετέχουν και εμπλέκονται επίσης στις αντίστοιχες εργατικές ή φοιτητικές τους ενώσεις, έχοντας πάντα ως βασική τους προτεραιότητα τις δράσεις που συσχετίζονται με το μέτωπο στο οποίο δρουν. Δεν έχουμε δημιουργήσει επίσημα κάποιο συνδικαλιστικό τμήμα, λόγω των προαναφερόμενων συνθηκών, είναι όμως μια πιθανότητα για το μέλλον.
Για να αποφύγουμε μια υπερβολικά έντονη συσσώρευση δράσεων και εγχειρημάτων είναι απαραίτητο να μην υπερφορτώνουμε τους αγωνιστές μας. Προφανώς οποιαδήποτε δράση απαιτεί ένα κάποιο επίπεδο θυσιών από τους αγωνιστές, αλλά το να φορτώσουμε στους αγωνιστές μας δράσεις που δεν σχετίζονται με ένα κοινό στόχο το θεωρούμε σπατάλη χρόνου. Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο πάντα αποφασίζουμε συλλογικά σχετικά με τις πρωτοβουλίες μας και τα νέα μας εγχειρήματα. Όσο πιο διασκορπισμένοι είμαστε χωρίς κάποια συντονισμό τόσο λιγότερο αποτελεσματικές είναι οι δράσεις μας, γιαυτό και έχει ιδιαίτερη σημασία οι δράσεις μας να γίνονται εντός των πλαισίων των τμημάτων μας. Υπάρχουν βέβαια και διάφορες εργασίες που γίνονται εκτός των τμημάτων από τους γραμματείς της οργάνωσης, την οποία βέβαια δεν θεωρούμε πως είναι κάποιου είδους κοινωνική μαχητική δράση, όμως πάραυτα θεωρούμε πως οι αγωνιστές μας πρέπει να έχουν τόσο “εξωτερικές” δράσεις (στα μέτωπα μας, δρώντας στα διάφορα κοινωνικά κινήματα) αλλά και “εσωτερικές” δράσεις (συντονιστικές δράσεις ως γραμματείς της οργάνωσης). Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουμε την ύπαρξη ατόμων εντός της οργάνωσης, που ασχολούνται μόνο με εσωτερικές “ιδεολογικές” δράσεις, δουλεύοντας κατά κύριο λόγο άνετα και μακριά από τις δυσκολίες και τις αντιφάσεις των κοινωνικών κινημάτων. Επίσης ταυτόχρονα εμποδίζουμε την ύπαρξη αγωνιστών οι οποίοι έχουν μόνο κοινωνικές δράσεις και δεν ασχολούνται καθόλου με εσωτερικά ζητήματα της οργάνωσης, τα οποία είναι άκρως σημαντικά και αυτά. Θεωρούμε πως είναι απαραίτητο για εμάς οι αγωνιστές μας να έχουν άμεση επαφή και συνεχή δράση με τα κοινωνικά κινήματα στα οποία έχουν προσχωρήσει, και παράλληλα να συμμετέχουν και στις εσωτερικές δράσεις της οργάνωσης.
Τον Αύγουστο του 2008 υιοθετήσατε ως πρόγραμμα σας το κείμενο Anarquismo Social e Organisado (Κοινωνικός Αναρχισμός και Οργάνωση). Μπορείτε να εξηγήσετε πως αναπτύχθηκε αυτό το κείμενο καθώς και την διαδικασία που οδήγησε στην υιοθέτηση του;
FARJ: Υπήρχε για αρκετό καιρό μια προσπάθεια συστηματοποίησης μερικών συζητήσεων που είχαν προκύψει εντός της οργάνωσης, οι οποίες είχαν προκύψει κατά κύριο λόγο μέσα από τις εμπειρίες μας στους κοινωνικούς αγώνες που είχαμε συμμετάσχει μέσω των τμημάτων μας. Το εν λόγω πρόγραμμα συντάχθηκε ως η επισημοποίηση μερικών ιδεών, οι οποίες δεν συσχετίζονται μόνο με το πως αντιλαμβανόμαστε τον αναρχισμό, αλλά επίσης και με την επανάκτηση, τόσο ιστορικά όσο και ιδεολογικά, αντιλήψεων περί οργάνωσης που υπήρξαν το σημείο καμπής του αναρχικού κινήματος. Υπήρχε επίσης η ανάγκη της καλύτερης διατύπωσης των στόχων και των κατευθύνσεων μας, καθώς και της επισημοποίησης μερικών μεθόδων, με σκοπό την επίλυση μερικών διαφορών σε θέματα αντιλήψεων καθώς και την συστηματοποίηση των συλλογικών μας σκέψεων και συμπερασμάτων.
Η διαδικασία της επισημοποίησης του προγράμματος μας δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα της συσσώρευσης των θεωρητικών συλλογικών μας γνώσεων και αναγνωσμάτων πράγμα που αποτελεί την θεωρητική συσσώρευση, αλλά επίσης ήταν αποτέλεσμα των εμπειριών των τμημάτων μας μέσω των δράσεων τους στα κοινωνικά κινήματα αναλύοντας τις δυσκολίες, τα λάθη και τις επιτυχίες μας. Έτσι λοιπόν το πρόγραμμα μας ήταν αποτέλεσμα των πολιτικών μας πρακτικών, αποτελούμενο από πολλές συνεισφορές και εμπειρίες των συντρόφων μας.
Έτσι λοιπόν ξεκινήσαμε έναν εσωτερικό διάλογο, μέσα από τον οποίο μοιραστήκαμε τις διάφορες ευθύνες και μέρη που συνεισέφεραν στο “τελικό” κείμενο. Σίγουρα η ανάγνωση όλου του απαραίτητου υλικού και οι ατομικές και συλλογικές ζυμώσεις και συνεισφορές ήταν κάπως κουραστικές και μακροσκελείς, όμως τις θεωρούσαμε απαραίτητες για να μπορούμε να έχουμε μια στρατηγική κατεύθυνση. Το έργο μας ήταν ιδιαίτερα μεγάλο, δεδομένου πως ταυτόχρονα συνεχίζαμε χωρίς καμία διακοπή σε όλες τις υπόλοιπες δράσεις μας. Ύστερα από έντονες προσπάθειες και συλλογικές συζητήσεις καταφέραμε να συστηματοποιήσουμε το υλικό μας. Το σημαντικότερο μέρος αυτής της διαδικασίας ήταν πως καταφέραμε να φέρουμε κοντά όλους τους αγωνιστές της οργάνωσης, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα το ξεπέρασμα των ιδεολογικών ασυμμετριών και την τεράστια συνεισφορά στην αυτομόρφωση όλων μας του ενός μέσω του άλλου.
Προφανώς και δεν θεωρούμε πως αυτό το πρόγραμμα είναι κάποιου είδους νόμου που γράφτηκε σε κάποια πέτρα, ούτε κάποια ιερή βίβλος. Σίγουρα κάποιες αλλαγές και προσαρμογές, ως αποτέλεσμα πχ κάποιων ανακριβειών στο κείμενο, μπορούν (και πρέπει) να γίνουν στο μέλλον, μιας και αυτό αποτελεί κάτι το απόλυτα φυσιολογικό. Όμως για εμάς το πιο σημαντικό ήταν να καταφέρουμε να συνεισφέρουμε όχι μόνο στις πρακτικές μας, αλλά στο σύνολο του αναρχικού κινήματος. Χωρίς καμία αμφιβολία μπορούμε να πούμε πως τα αποτελέσματα του προγράμματος ήταν μεγαλύτερα από τα αναμενόμενα! Κάτι το οποίο μας έδωσε μια μεγάλη ικανοποίηση, αλλά ταυτόχρονα, μας έθεσε περισσότερες ευθύνες και μας έκανε να είμαστε πιο συνειδητοποιημένοι ως προς τους στόχους και τα καθήκοντα μας.
Η FARJ πρόσφατα εντάχθηκε στο Φόρουμ του Οργανωμένου Αναρχισμού (FAO) στην Βραζιλία. Τι είναι το FAO και ποιοι είναι οι στόχοι του;
FARJ: To FAO πρόκειται στην ουσία για ένα δίκτυο που φέρνει κοντά μια σειρά από ειδικές αναρχικές οργανώσεις και αναρχικές ομάδες κάτω από το κοινό στόχο των οργανωμένων αναρχικών δράσεων στα κοινωνικά και λαϊκά κινήματα. Πρόκειται για ένα χώρο διαλόγου και σύνδεσης μεταξύ αναρχικών οργανώσεων, ομάδων και ατόμων, τα οποία δρουν ή σκοπεύουν να δράσουν έχοντας ως βάση τις αρχές και την στρατηγική του εσπεσιφισμού (especifista) αναρχισμού.
O κύριος στόχος του FAO είναι η δημιουργία των απαραίτητων συνθηκώνγια την δημιουργία ενός εθνικού αναρχικού κινήματος στην Βραζιλία, έναεγχείρημα που γνωρίζουμε πως θα είναι αρκετά μακροπρόθεσμο, αλλά ηέναρξη του πρέπει να ξεκινήσει τώρα. Η ανάγκη ενός εγχειρήματος πουέστω να καταφέρνει να ενώνει τις αναρχικές ομάδες σε εθνικό επίπεδοείναι ζωτικής σημασίας για να έχουμε την δυνατότητα να ανακτήσουμετην προοπτική και την δυναμική μιας ελευθεριακής αντιπρότασης για τηνκοινωνία.
Σε πρακτικό επίπεδο τι συνεπάγεται για την οργάνωση σας ηείσοδος της στο FAO; Και πως και καθυστερήσατε τόσο νασυμμετάσχετε σε αυτό;
FARJ: Για την ώρα αυτό σημαίνει την συμμετοχή στην διαδικασίαδημιουργίας γενικών προτάσεων και απόψεων. Καθώς επίσης και τηνσυζήτηση πάνω σε ζητήματα όχι μόνο πρακτικών, αλλά και βασικώνθεωρητικών ζητημάτων, για τα οποία θεωρούμε σημαντικό να ληφθούνκοινές ενέργειες και δράσεις, πάντα στην βάσει των διαφορετικοτήτωνπου δημιουργεί η κάθε τοπική πραγματικότητα των διαφόρων ομάδων.
Όταν η διαδικασία σχηματισμού του FAO ξεκινούσε, εμείς αποφασίσαμενα χτίσουμε την δική μας οργάνωση εσωτερικά και να εδραιώσουμε τοέργο μας, κάτι που σήμερα θεωρούμε πως ήταν η σωστή επιλογή, αφούέτσι μας δόθηκε η ευκαιρία να κατανοήσουμε και να ορίσουμε καλύτερατα στρατηγικά ζητήματα καθώς και την ανάπτυξη των μαχητικών μαςπρακτικών. Επίσης ο λόγος που αρχικά είχαμε αποστασιοποιηθεί από τιςδιαδικασίες σχηματισμού του FAO ήταν οι διαφωνίες πάνω σε πρακτικάζητήματα που αφορούσαν τις δράσεις μιας άλλης αναρχικής οργάνωσηςτου Ρίο, η οποία εκτός του ότι εμπόδιζε την είσοδο μας στο FAO,αποχώρησε η ίδια λίγο αργότερα, κατηγορώντας τις υπόλοιπες ομάδες ως“ρεβιζιονιστικές” και “εκλεκτικές” (όροι που χρησιμοποιήθηκαν κατάκόρον από τον Λένιν σε διάφορα κείμενα του). Και τελικώς η εν λόγωομάδα ανέπτυξε κάποιες θέσεις τις οποίες αποκαλούσαν “μπακουνικές”,κατηγορώντας τον Κροπότκιν και τον Μαλατέστα ως “ρεβιζιονιστές”.
Παράλληλα, αρχίσαμε πάλι να αποκτούμε επαφές με διάφορες αναρχικέςομάδες και οργανώσεις, κάτι που συνέβη φυσικά μέσα από τηνσυμμετοχή των αγωνιστών μας στα διάφορα κοινωνικά κινήματα σταοποία συμμετείχαν και άλλοι αναρχικοί αγωνιστές. Και έτσι η προοπτικήένταξης μας στο FAO άρχισε και πάλι να θεμελιώνεται. Πρέπει επίσης νατονίσουμε πως χρειάστηκε έντονη πολιτική ωριμότητα από όλα ταεμπλεκόμενα μέρη για να ξεπεραστούν παλαιότερα ζητήματα καιοργανωτικά ερωτήματα. Κάτι άκρως σημαντικό για να λυθούνσυγκεκριμένα προβλήματα και για να κατευθυνθούμε προς μια κοινήπρόταση. Δεν είναι δυνατόν να σχηματιστεί ένα εθνικό φόρουμ ήοργάνωση χωρίς να είμαστε σε θέση να συζητήσουμε συντροφικά όλα ταπροβλήματα που προκύπτουν σε ένα τέτοιο εγχείρημα.
Θεωρούμε πως η προσπάθεια του FAO να φέρει σε συνεργασία καισυντονισμό όλες τις διαφορετικές ομάδες και οργανώσεις πουσυμμετέχουν σε αυτό ήταν άκρως επιτυχημένη. Επίσης υπάρχει ηπιθανότητα για πολλές άλλες οργανώσεις να συμμετάσχουν στο FAOσύντομα. Και μόνο το γεγονός πως και άλλοι σύντροφοι εργάζονται στιςδικές τους τοπικές κοινωνίες κάτω από τις αντίληψη και την οπτική γωνίατου οργανωμένου αναρχισμού μας δίνει ελπίδες πως πορευόμαστε προςτην κατεύθυνση του κοινωνικού μετασχηματισμού
H Νότια Αφρική διοργάνωσε πρόσφατα το Μουντιάλ, ενώ το Ρίο θαείναι μια από τις πόλεις που θα φιλοξενήσουν την επόμενηδιοργάνωση το 2014. Τι επιπτώσεις θεωρείτε πως θα έχει αυτό τογεγονός στην πόλη οικονομικά και πολιτικά, αλλά και στακοινωνικά κινήματα στα οποία συμμετέχετε; Υπάρχουν ήδηδράσεις σχετικά με αυτό το ζήτημα;
FARJ: Ήδη από το 2007 κατά την διάρκεια των Παν-Αμερικάνικωναγώνων (PAN), τα κοινωνικά κινήματα είχαν καταγγείλει τις διαδικασίες“καθαρισμού” της πόλης, με σκοπό την υποδοχή των ξένωναντιπροσώπων και τουριστών. Οι ΡΑΝ στην ουσία αποτελούσαν μιαπροθέρμανση του κράτους για την πραγματοποίηση ενός αρκετάμεγαλύτερου σχεδίου, το οποίο προέβλεπε τον μετασχηματισμό του Ρίοσε μια εντελώς τουριστική πόλη ανοικτή στο μεγάλο διεθνές κεφάλαιο.Αυτό το όνειρο της ελίτ υπήρξε ο εφιάλτης των εκμεταλλευομένων ότανο συνασπισμός των τοπικών κυβερνήσεων του Lula, Sérgio Cabral(κυβερνήτη του Ρίο) και του Eduardo Paes (δήμαρχου του Ρίο), σεσυνεργασία με τοπικούς και διεθνείς επιχειρηματίες ξεκίνησαν την“προσαρμογή” της πόλης για το Μουντιάλ και τους Ολυμπιακούς.
Το εν λόγω σχέδιο το οποίο ξεκίνησε με το Παν-Αμερικάνικο Κύπελλοέχει αναπτυχθεί με πολύ εντονότερη πίεση και έλεγχο από τιςυπάρχουσες διοικήσεις, με μια μικρή συσπείρωση των κοινωνικώνκινημάτων εναντίον του εν λόγω σχεδίου. Όπως εμείς καθώς και άλλακοινωνικά κινήματα είχαμε προειδοποιήσει, άλλα κινήματα τα οποίαδιάλεξαν τον δρόμο των νόμιμων μηχανισμών βρέθηκαν αντιμέτωπα μεένα ολοένα αυξανόμενο αδιάλλακτο κράτος, το οποίο ήταν απλά τοπροϊόν των πολιτικών συμφωνιών των ελίτ, το οποίο συστηματικά καιστρατηγικά απομάκρυνε τα πιο ριζοσπαστικά κομμάτια από τις τάξεις τωνκινημάτων και από τα θεσμικά κανάλια, προκειμένου να καταφέρει ναολοκληρώσει το έργο του βασιζόμενο στα πιο αντιδραστικά στοιχεία πουθα μπορούσε.
Τα κοινωνικά και πολιτικά εγκλήματα είναι πραγματικά φρικτά. Έτσι ώστενα μπορέσουν να φέρουν την πόλη στα επιθυμητά στάνταρ της FIFA καιτων υπόλοιπων καπιταλιστικών εμπλεκόμενων μερών, μια πολιτική“μηδενικής ανοχής” παραπλήσια με αυτή του μοντέλου καταστολής τωνΗΠΑ αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε. Μερικά παραδείγματα της εν λόγωπολιτικής είναι η αύξηση του μισθού των σωμάτων της στρατιωτικήςαστυνομίας του Ρίο (ενώ οι μισθοί των δασκάλων είναι από τουςχαμηλότερους στην χώρα), η κατασκευή αστυνομικών τμημάτων στιςφτωχογειτονιές και τις περιφέρειες, με σκοπό τον έλεγχο της φτώχειαςκαι την εξόντωση της δυσαρέσκειας καθώς επίσης και η πολιτική τωνεξώσεων σε καταλήψεις και φτωχές κοινότητες. Οι αστυνόμοι του Ρίοείναι οι μεγαλύτεροι δολοφόνοι της Βραζιλίας. Για να δώσουμε μιαπεραιτέρω εικόνα του τι συμβαίνει, μια θεσμική συμφωνία πουονομάστηκε “Shock Order”, η οποία πρόκειται για μια κρατική νομικήδιάταξη εξαίρεσης της στρατιωτικής δικτατορίας του 1964, μέσω τηςοποίας τίθενται εκτός νόμου οι διάφοροι κοινοτικοί αντιπρόσωποι,αναστέλλεται το habeas-corpus, καθώς και άλλες “νόμιμες” θεσμικέςεγγυήσεις προστασίας του πολίτη, εφαρμόστηκε από της κυβέρνηση τηςπόλης. Αποτέλεσμα της οποίας ήταν εξώσεις, εκδιωγμοί, καταστολή καιεπιθέσεις εναντίον εργατών.
Κοινώς γινόμαστε μάρτυρες της αυξανόμενης διαδικασίαςστρατιωτικοποίησης της πόλης κάτω από τις διαταγές των ελίτ με σκοπότην ολοκλήρωση του έργου τους, η οποία θα επεκταθεί πιθανώς και σεάλλες πόλεις της Βραζιλίας όπου αυτό κριθεί απαραίτητο. Βάσει τηςιστορίας της πόλης το Ρίο είχε υπάρξει πάντα πεδίο κοινωνικούπειραματισμού της πολιτικής και οικονομικής ελίτ που κυριαρχεί στηνΒραζιλία. Οι υποσχέσεις των περισσότερων από τους υποψήφιους για τηνπροεδρία για τον σχηματισμό υπουργείου ασφαλείας επίσης αποκαλύπτειτην διάσταση των σκοπών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης σχετικά με τοεν λόγω κοινωνικό ζήτημα καθώς και τις προθέσεις τους από εδώ καιπέρα.
Από οικονομικής άποψης οι επιχειρηματίες και οι καπιταλιστές θααποκομίσουν τεράστια κέρδη, ενώ οι εργάτες το μόνο που θααποκομίσουν είναι αύξηση της καταστολής και της επισφάλειας. Η αύξησητης Κοινοτικής Φρουράς (στρατιωτική φρουρά της κυβέρνησης της πόληςτου Ρίο) αποδεικνύει το πόσο δυναμιτισμένη είναι η κοινωνικήκατάσταση. Παράλληλα η κερδοσκοπία στα ακίνητα συνεχίζεται ανεξέλεγκτη. Οι συνέπειες όλων των παραπάνω είναι η περαιτέρωπεριθωριοποίηση και γκετοποίηση των φτωχών, καθώς και ο αποκλεισμόςόσων δεν μπορούν να πληρώσουν τα τόσο αυξημένα ενοίκια ή νααγοράσουν σπίτια. Μπορούμε να πούμε ξεκάθαρα πως η εκτίμηση της γηςστην πόλη του Ρίο βασίζεται ξεκάθαρα στο σχέδιο της ελίτ για μια“ιδανική πόλη”, το οποίο πολεμάει την φτώχεια πολεμώντας στην ουσίατους φτωχούς.
Για τα κοινωνικά κινήματα η κατάσταση είναι πραγματικά δύσκολη. Η καταστολή, η ποινικοποίηση και οι πολιτικές διώξεις κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου, καθώς και η φυσική εξόντωση της δυσαρέσκειας είναι ένα γεγονός που πρέπει να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα και ανησυχία. Κατά την διάρκεια του Μουντιάλ και των Ολυμπιακών αγώνων κατά πάσα πιθανότητα αυτά θα αυξηθούν με την υποστήριξη των μίντια και της μέσης τάξης. Η κατάσταση στο κράτος μας σήμερα, τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών, είναι πολύ παρόμοια με τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας. Υπάρχει ένας αυξανόμενος θεσμικός φασισμός.
[/**/]
Τουλάχιστον στην δική μας οργάνωση, και πιθανόν και σε άλλεςομάδες που ακολουθούν την πλατφορμιστική ή την especifistaπαράδοση, ένα από τα βασικά μας μελήματα είναι η εύρεση τηςχρυσής τομής και ισορροπίας μεταξύ της προσπάθειαςπροσέγγισης νέων αγωνιστών και μεγέθυνσης τωνδραστηριοτήτων μας και της διατήρησης ενός κάποιου επιπέδουθεωρητικής και τακτικής ενότητας. Θα μπορούσατε να αναφέρετετην δική σας εμπειρία πάνω στο ζήτημα καθώς και ποια είναι ηδική σας διαδικασία αναφορικά με την προσέγγιση νέωναγωνιστών στην οργάνωση καθώς και ποια είναι τα κριτήρια γιαενταχθεί κάποιος ως “αγωνιστής“ και ως “υποστηρικτής” στηνοργάνωση;
FARJ: Σίγουρα το ζήτημα της εισόδου νέων μελών και της ενσωμάτωσηςτους εντός των δυναμικών της οργάνωσης είναι ένα “καλοδεχούμενο καιευχάριστο πρόβλημα” για μια αναρχική πολιτική οργάνωση, που είναι μιαδημόσια ομοσπονδία, η οποία όμως δεν είναι εντελώς “ανοιχτή” μιας καιυπάρχουν κάποια συγκεκριμένα κριτήρια, όχι εντελώς άκαμπτα, σχετικάμε την είσοδο νέων ατόμων στην οργάνωση. Τα δυο σημαντικά μαςκριτήρια είναι η ανάπτυξη κοινωνικών δράσεων και η συμφωνία με τιςθέσεις της οργάνωσης.
Σε γενικές γραμμές η προσέγγιση γίνεται με διάφορους τρόπους. Μπορείνα υπάρχουν σύντροφοι που μας γνωρίζουν και συνεργάζονται μαζί μαςστα κοινωνικά κινήματα, και μέσω αυτών των κοινών μας δράσεωνμπορεί να προκύψει κάποιο ενδιαφέρον για ένταξη στην οργάνωση μας.Θεωρούμε πως αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος προσέγγισης νέωναγωνιστών, μιας και στηρίζεται σε κοινές κοινωνικές δράσεις και εμπειρίεςστα αναπτυσσόμενα κοινωνικά κινήματα, δίνοντας έτσι στα άτομα αυτάτην ευκαιρία να γνωρίσουν σε πρακτικό επίπεδο το πολιτικό μας έργο.Υπάρχουν βέβαια και διαφορετικές περιπτώσεις με συντρόφους που έτυχενα μας γνωρίσουν είτε από τα έντυπά μας, όπως το περιοδικό Libera, ήαπό άλλους αναρχικούς χώρους στους οποίους δρούμε, και έτσι τοενδιαφέρον από μέρους τους προέκυψε από καθαρά ιδεολογική σκοπιά.Για εμάς είναι σημαντικό ο κάθε σύντροφος που εντάσσεται στηνοργάνωση μας να συμμετέχει σε δράσεις που συσχετίζονται με τακοινωνικά κινήματα, όπως αυτά των φοιτητών, των κοινοτήτων, τωνσυνδικάτων, των άστεγων και των ακτημόνων, των άνεργων, των μικρώνπαραγωγών κλπ. Θεωρούμε τα μέρη στα οποία είμαστε κοινωνικά ενεργοίως τα καλύτερα μέρη για κοινωνική προσέγγιση.
Υπάρχουν επίσης και οι περιπτώσεις συντρόφων οι οποίοι παρά τηναπόσταση -όντας εκτός της πόλης του Ρίο ή και ακόμα σε άλλες περιοχέςτης χώρας- θέλουν να στηρίξουν και να συμμετάσχουν στην FARJ. Γιαεμάς αυτοί οι σύντροφοι αναγνωρίζονται στα αρχεία μας (ειδικά στοΚοινωνικός Αναρχισμός και Οργάνωση) και θεωρούνται ενταγμένοι στον κύκλο των συντρόφων που υποστηρίζουν την FARJ. Στην ουσία πρόκειται για την διαδικασία εκδήλωσης ενδιαφέροντος για υποστήριξη των δράσεων της οργάνωσης από συντρόφους, για την οποία εν συνεχεία συζητάμε συλλογικά, δίνοντας έμφαση στην μαχητικότητα του κάθε συντρόφου. Κάθε φορά που ένας νέος σύντροφος επιθυμεί να γίνει υποστηρικτής της οργάνωσης μας, ένας αγωνιστής από την οργάνωση έχει την ευθύνη να μεταφέρει στο εν λόγω άτομο το απαραίτητο υλικό σχετικά με τις πολιτικές μας θέσεις και απόψεις, τα οποία αναφέρονται τόσο στις δομές μας όσο και στις πολιτικές πρακτικές μας, αποσαφηνίζοντας τυχόν απορίες και παρανοήσεις. Μιας και είναι άκρως σημαντικό να αυξήσουμε το μέγεθος μας διατηρώντας την συνοχή της οργάνωσης μας και να κοινωνικοποιήσουμε τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μας.
H εισαγωγή κάποιου στον “κύκλο” των αγωνιστών συνεπάγεται καιμεγαλύτερες ευθύνες και δέσμευση. Η ένταξη σε αυτόν τον “κύκλο”συμβαίνει αφότου ο σύντροφος έχει ήδη συμμετάσχει σε κοινές δράσειςσε ένα από τα μέτωπα μας ως υποστηρικτής της οργάνωσης, και έχει ήδηυπόψιν του τις θέσεις και τις πρακτικές της οργάνωσης μας, με τις οποίεςέχει ήδη έρθει σε επαφή εντός των κοινωνικών κινημάτων στα οποίαδραστηριοποιείται και ο ίδιος. Αυτό είναι αρκετά σημαντικό για εμάς,αφού έτσι αποφεύγεται η δημιουργία αποξενωμένων και αποκομμένωναγωνιστών, την οποία έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στις ιεραρχικέςοργανώσεις των εκλεγμένων και “επαναστατικών” κομμάτων. Είναισημαντικό κάθε αναρχικός αγωνιστής να μπορεί να ασκήσει τις πολιτικέςγραμμές της οργάνωσης, και να βρίσκεται σε ένα ελάχιστο επίπεδοετοιμότητας ως προς τις πολιτικές δράσεις τις οποίες η οργάνωση θέλεινα πετύχει.
Ο κάθε σύντροφος προφανώς και εντάσσεται στην FARJ στον βαθμό πουο ίδιος θεωρεί πως τον εκφράζει και τον ενδιαφέρει. Γι αυτόν τον λόγοείναι απαραίτητο να υπάρχει κάποιος βαθμός εμπιστοσύνης, μιας και οιαναρχικές δράσεις δεν μπορούν να πραγματωθούν μόνο μέσω μιαςαφηρημένης θεωρητικής συγγένειας. Αυτός ο δεσμός αλληλεγγύης,σεβασμού και εμπιστοσύνης στους συντρόφους μπορεί να σχηματιστείμόνο μέσα από τους κοινούς αγώνες, αλλιώς η οποιαδήποτε ενότηταείναι καθαρά τεχνητή/θεωρητική, ή ακόμα χειρότερα βασίζεται σεαναποτελεσματικούς δεσμούς, οι οποίοι υπάρχουν γενικότερα εντός τηςοργάνωσης, αλλά δεν μπορούν να είναι τα αντικειμενικά κριτήρια τωνπολιτικών μας πρακτικών.
Οι δυναμικές είναι απλές, ύστερα από κάποιον καιρό συμμετοχής στονκύκλο των υποστηρικτών, οι ενδιαφερόμενοι σύντροφοι μπορούν πλέοννα ενταχθούν στον κύκλο των αγωνιστών της οργάνωσης εάν θέλουνκάτι τέτοιο, έχοντας ως επακόλουθο αυτής τους της επιλογής και τηνανάληψη κάποιων ευθυνών. Προφανώς είναι σημαντικό η πρωτοβουλίαένταξης στο κύκλο των αγωνιστών να γίνεται από το ενδιαφερόμενομέλος και απλά να επικυρωθεί από την συλλογικότητα. Είναι σημαντικόεπίσης να τονίσουμε πως οι νέοι σύντροφοι (που μένουν στο Ρίο) θαενταχθούν στην οργάνωση βάσει της συμμετοχής τους στις κοινωνικέςμας δράσεις και της συμφωνίας τους με τις αρχές της FARJ, και ποτέμόνο βάσει των ιδεολογικών συμφωνιών τους προς τις απόψεις μας, όταναυτές δεν ακολουθούνται και από την συμφωνία και συμμετοχή στιςανάλογες πολιτικές πρακτικές της οργάνωσης. Από εκεί και πέρα όσοιβρίσκονται σε κάποια απόσταση ξεκινούν μέσω της συμφωνίας τους μετις αρχές της FARJ και συνεχίζουν με την ανάπτυξη κοινωνικών δράσεωνστις πόλεις όπου κατοικούν.
Γνωρίζουμε πολύ καλά πως πάντα θα υπάρχουν ασυμμετρίες μεταξύθεωρίας και πράξεις καθώς και πως κάθε σύντροφος έχει τις δικές τουιδιαίτερες κλίσεις. Όμως η οργάνωση η οποία είναι ένα συλλογικόκατασκεύασμα και όχι ένα σύνολο από ασύνδετους και ανεξάρτητουςανθρώπους πρέπει να δημιουργήσει τα κατάλληλα μέσα και δομές ώστενα επιτύχει το ελάχιστο επίπεδο συνοχής και γνώσης που απαιτείται γιατην πραγματοποίηση των πολιτικών και κοινωνικών της δράσεων. Ταμέλη της οργάνωσης πρέπει επίσης να προετοιμάζονται και να είναιυπεύθυνοι για τους εαυτούς τους για τις θεωρητικές και πρακτικές μαςδράσεις τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Τέλος οι τυχόνασυμμετρίες επιλύονται πάντα συλλογικά μέσω εσωτερικών σεμιναρίωνκαι μέσω της σύνταξης συλλογικών κειμένων, τα οποία είναι αποτέλεσμαομάδων ανάγνωσης ή συλλογικών πολιτικών συζητήσεων.
Θεωρείτε πως οι διαδικασίες προσέγγισης και δημιουργίαςθεωρητικής και τακτικής ενότητας, πέραν από τα κριτήρια εισόδουστην οργάνωση, μπορούν να διαφέρουν ανάλογα με τις κοινωνικέςκαι πολιτικές συνθήκες του κάθε μέρους και της ελευθεριακής τουπαράδοσης; Και αν ναι πως;
FARJ: Ναι σίγουρα, προφανώς και η πραγματικότητα διαφέρει αρκετάαπό το πως θα θέλαμε εμείς να είναι τα πράγματα και γιαυτό ηοργάνωση μας πρέπει να είναι αρκετά ευέλικτη ώστε να δρα κάτω από τιςδιαφορετικές συνθήκες, περιστάσεις και ευρύτερα κοινωνικά πλαίσια,αποφεύγοντας την όποια δημιουργία γραφειοκρατίας ή δογματοποίησηςμοντέλων τα οποία δεν ανταποκρίνονται στις διαφορετικέςπραγματικότητες που αντιμετωπίζουν οι διάφοροι αγώνες που οιαγωνιστές μας συμμετέχουν. Κάτι το οποίο ισχύει γενικά και δεν έχει νακάνει μόνο με την περίπτωση μας εδώ στην Βραζιλία.
Η Βραζιλία βγήκε πρόσφατα από ένα δικτατορικό πολίτευμα και εισήλθεσε ένα υποτιθέμενο δημοκρατικό, ενώ παράλληλα η ιστορία των χωρώντης Λατινικής Αμερικής είναι γεμάτη από περιόδους δικτατορίας. Στηνχώρα μας υπήρξαν δυο τέτοιες περίοδοι η πρώτη μεταξύ 1930 και 1945και η δεύτερη μεταξύ 1964 και 1985, και πρέπει να δρούμε έχονταςυπόψιν μας πως η ιστορία μπορεί να “επαναληφθεί”. Έχουμε επίσηςυπόψιν μας πως η κινηματική πραγματικότητα στην χώρα μας -ακόμα καιγια μια μικρή περιοχή για τα δεδομένα της Βραζιλίας, όπως το Ρίο-παρουσιάζει διαφοροποιήσεις και ιδιαιτερότητες οι οποίες δεν μπορούν ναπαραληφθούν. Η πολιτική δράση στο εσωτερικό της πολιτείας του Ρίο, ήακόμα και στο Baixada Fluminense -μια μητροπολιτική περιοχή τηςπολιτείας- συνεπάγεται την δραστηριοποίηση σε ένα πιο αφιλόξενο καιεχθρικό περιβάλλον από αυτό της πρωτεύουσας.
Όμως η ερώτηση σου έχει να κάνει με τον τρόπο τον οποίο πρέπει ναπροσαρμόζονται τα κριτήρια προσέγγισης και εισόδου στην οργάνωσησυναρτήσει της ανάγκης διατήρησης μιας θεωρητικής και στρατηγικήςενότητας, κάτω από τις διάφορες περιόδους πιο έντονης ή πιο χαλαρήςκαταστολής και κάτω από τις διαφορετικές ελευθεριακές παραδόσεις πουχαρακτηρίζουν το κάθε μέρος. Θεωρούμε πως αυτή η ερώτηση μπορεί νααπαντηθεί υπό το πρίσμα των πρακτικών εμπειριών, όπως αυτών της FAU(Αναρχική Ομοσπονδία Ουρουγουάης), η οποία έχει ήδη περάσει απόπεριόδους τόσο δημοκρατίας όσο και δικτατορίας, και έπρεπε ναπροσαρμοστεί αναλόγως έτσι ώστε να μην σταματήσει την περαιτέρωοικοδόμηση των αγώνων της.
Από την άλλη η οργάνωση μας είναι ενεργή μόλις εφτά χρόνια καιδραστηριοποιείται σε μια περίοδο “επαναδημοκρατικοποίησης” έχονταςτην δυνατότητα παραγωγής και διανομής έντυπου υλικού, ανοικτώνδράσεων σε πανεπιστήμια και συνδικάτα κλπ, πράγματα που δεν θασυνέβαιναν σε μια δικτατορική περίοδο. Προφανώς και αν η καταστολήαυξηθεί θα πρέπει να πραγματοποιήσουμε τις δράσεις προσέγγισης καιεισόδου νέων ατόμων στην οργάνωση με έναν διαφορετικό τρόπολιγότερο δημόσιο και ανοικτό, για να διασφαλίσουμε την διαβίωση τηςοργάνωσης και των αγωνιστών της. Αναφέρουμε το παραπάνωπαράδειγμα για να καταδείξουμε πως δεν έχει κάποιο νόημα ναυιοθετήσουμε κάποιο βιβλίο κανονισμών και να προσπαθήσουμε να τοεφαρμόσουμε απόλυτα στην πραγματικότητα. Ένα από τα βασικάκριτήρια μιας οργάνωσης που θέλει να αντέξει στον χρόνο και νακαταφέρει να επηρεάσει την κοινωνική πραγματικότητα στην οποίαδραστηριοποιείται είναι, πως πρέπει να ξέρει πως να παρατηρεί και νααντιλαμβάνεται τις εκάστοτε συνθήκες και περιστάσεις και να προσαρμόζειανάλογα τις δράσεις της.
Για παράδειγμα στην FARJ, μας πήρε αρκετό καιρό να φτάσουμε στοσημερινό επίπεδο ενότητας που έχουμε, αλλά ποτέ δεν θεωρήσαμε πωςτο μικρότερο επίπεδο ενότητας που υπήρχε στην αρχή ήταν ένα λόγοςγια να “διασπαστούμε”. Μια οργάνωση που ξεκινάει να σχηματίζεται ιδίωςσε περιοχές που δεν έχουν μια ιδιαίτερη μαχητική προϊστορία πρέπει ναείναι υπομονετική. Σαφώς και υποστηρίζουμε απόλυτα την θεωρητική καιτακτική ενότητα, αλλά όταν πχ σχηματίζουμε μια οργάνωση, δενμπορούμε να έχουμε ιδιαίτερα υψηλές απαιτήσεις στο επίπεδο τηςενότητας, χωρίς να λάβουν χώρα πρώτα οι απαραίτητες ζυμώσεις καισυζητήσεις, μιας και αυτό θα περιόριζε σημαντικά τον αριθμό τωναγωνιστών της οργάνωσης (όπως σε πολλές τροτσκιστικές ομάδες).
Γιαυτό ακριβώς είναι απαραίτητο να είμαστε υπομονετικοί, μιας και ηενότητα επιτυγχάνεται μόνο μέσα από διαδικασίες αυτομόρφωσης,συζητήσεων και κατά κύριο λόγο μέσα από τις πολιτικές πρακτικές τηςοργάνωσης στους αγώνες που συμμετέχει. Έτσι πρέπει να δώσεις τονκατάλληλο χρόνο, ξεκινώντας με ένα ελάχιστον επιθυμητό επίπεδοενότητας και από εκεί και πέρα μέσω των κατάλληλων ζυμώσεων που θαπροέλθουν από συζητήσεις και δράσεις να επέλθει η περεταίρω ενότητα,οργάνωση κλπ. Οι αγώνες και η μαχητικότητα είναι και αυτοί ένα είδοςκουλτούρας και οι άνθρωποι δεν αλλάζουν τόσο εύκολα. Αρχικά θασυμφωνήσουμε με τις μπροσούρες και τα θεωρητικά κείμενα ή με τιςδράσεις της οργάνωσης, και από εκεί και πέρα προοδευτικά θααντιληφθούμε οι ίδιοι την ανάγκη αυτοπειθαρχίας, συνεχής δράσης,θεωρητικής εμβάθυνσης κλπ. Δεν υπάρχει απολύτως κανένα νόημα νααπαιτείς από ένα νέο αγωνιστή ένα βουνό από πράγματα και δεσμεύσειςμιας και προφανώς δεν θα είναι ακόμα στην θέση να ανταποκριθεί καιόλο αυτό πολύ πιθανόν να έχει ως αποτέλεσμα την αποχώρηση τους απότην οργάνωση.
Στην ουσία όλο αυτό πρόκειται μια διαρκή άσκηση του να γνωρίζεις πόσοπολύ πρέπει να “σφίγγεις το σκοινί”, εάν είναι αλήθεια πως όταν είναιχαλαρό υπάρχουν προβλήματα, εάν το παραζορίσεις τότε αυτό θα κοπεί.Πράγμα το οποίο συνεπάγεται πως σαφώς η οργάνωση πρέπει να έχειστα υπόψιν την προσπάθεια διαρκούς αύξησης της ενότητας της, άλλαπάντα “σφίγγοντας το σκοινί” στο κατάλληλο επίπεδο. Αρκετές φορέςείναι προτιμότερο να ξεκινήσεις ορίζοντας μόνο κάποιες γενικές γραμμέςκαι να συνεχίσεις διαμορφώνοντας τα υπόλοιπα στην πορεία μέσω τουδιαλόγου, παρά να προσπαθήσεις να οριοθετήσεις και να επιλύσεις όλατα ζητήματα εξ αρχής.
Τέλος πρέπει να αναφέρουμε πως η οργάνωση και η ενότητα σε μιααναρχική οργάνωση πρέπει να συνοδεύεται και από δράσεις στα λαϊκάκινήματα. Δεν υπάρχει κάποιο νόημα στο να υπάρχει μια αναρχικήοργάνωση με υψηλό οργανωτικό επίπεδο και ενότητα, εάν δεν υπάρχουναγώνες στους οποίους να συμμετάσχει, εάν είναι εντελώςαποδιοργανωμένοι κλπ. Συμπληρωματικά με τους αγώνες των κινημάτων,η αναρχική οργάνωση πρέπει να προωθεί και την περαιτέρω ανάπτυξητης, λαμβάνοντας υπόψιν τις (κοινωνικές) συγκυρίες μέσα στις οποίεςβρίσκεται και δρα. Η αύξηση των κοινωνικών αγώνων, έχει ως φυσικόαποτέλεσμα την ανάλογη προσαρμογή της αναρχικής οργάνωσης σεαυτούς.
Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι ακόμα;
FARJ: Μόνο να ευχηθούμε καλή δύναμη στους αναρχικούς συντρόφους(ανά τον κόσμο) και ειδικά σε εσάς στην Zabalaza. Ελπίζουμε πως τααυτόνομα κοινωνικά κινήματα θα αναπτυχθούν περεταίρω και οιαναρχικές ομάδες και οργανώσεις θα μπορέσουν να συνεισφέρουν σεαυτόν τον αγώνα με μια κατεύθυνση αγώνα που θα έχει επαναστατικέςπροθέσεις και την οποία θα αναλάβουν να φέρουν εις πέρας οι ίδιοι οικαταπιεσμένοι. Υπάρχει ακόμα χώρος για όνειρα σε αυτόν τον κόσμο.
πηγή: